Με συνέντευξη Τύπου που έδωσε στις αρχές του μήνα ο υπουργός Παιδείας, Κ. Γαβρόγλου, παρουσίασε τους βασικούς άξονες της πολιτικής που θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι οποίοι θα αποτυπωθούν κιόλας σε νομοσχέδιο που το υπουργείο Παιδείας δήλωσε ότι θα δώσει σε διαβούλευση αυτές τις μέρες. Αξίζει να σταθούμε λοιπόν σε αυτό το εισηγητικό σημείωμα του Κ. Γαβρόγλου από τη συγκεκριμένη συνέντευξη Τύπου.

Στη ρότα της στρατηγικής της ΕΕ

Ο υπουργός Παιδείας σημειώνει σε όλους τους τόνους ότι η πολιτική που ακολουθείται είναι συνέχεια των προηγούμενων. Κι αυτό γιατί, βέβαια, η πολιτική τόσο των προηγούμενων όσο και της παρούσας κυβέρνησης βασίζεται στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που στοχεύει στην προσαρμογή της Εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες στις ανάγκες των εργοδοτών, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στα κείμενά της1.

Στο χώρο των Πανεπιστημίων, των ΤΕΙ και των Ερευνητικών Κέντρων γίνεται φανερό ότι βασική επιδίωξη και του νέου αυτού νομοσχεδίου είναι το βάθεμα της σύνδεσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας με την αγορά, σε τέτοιο βαθμό ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να έχουν άμεσα λόγο για τα προγράμματα σπουδών (το τι θα μαθαίνουν δηλαδή οι φοιτητές), αλλά και για την Ερευνα (το πώς θα αναπτύσσεται δηλαδή η επιστήμη).

Ειδικότερα, θεσμοθετούνται Περιφερειακά Ακαδημαϊκά Συμβούλια Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας (ΑΣΑΕΕ), τα οποία, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «θα έχουν ως κύριο σκοπό χάραξη στρατηγικής για την ανάπτυξη του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας, σε περιφερειακό επίπεδο, εκτιμώντας τις αναπτυξιακές προοπτικές και τη στρατηγική που έχει κάθε ίδρυμα, τη δυνατότητα εκπαιδευτικών και ερευνητικών συνεργειών μεταξύ των ιδρυμάτων και τη διαμόρφωση κρίσιμων κοινών υποδομών». Και για να μην υπάρχει αμφιβολία προς ποια κατεύθυνση θα χαράσσεται αυτή η στρατηγική, αναφέρεται ότι «στα ΑΣΑΕΕ θα συμμετάσχει και εκπρόσωπος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της κάθε Περιφέρειας». Τα ΑΣΑΕΕ ουσιαστικά προβλέπονται από τον «στρατηγικό Οδικό Χάρτη της Ευρώπης στο πεδίο των Ερευνητικών Υποδομών»2 και από τον ΟΟΣΑ. Είναι ξεκάθαρη η στόχευση της κυβέρνησης για πιο άμεση και ενεργό εμπλοκή των επιχειρήσεων στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας.

Και οι επιμέρους πλευρές υπηρετούν την ίδια στρατηγική

Επίσης, κλίνεται σε όλες τις πτώσεις το «αυτοδιοίκητο» των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Ερευνητικών Κέντρων, με την κυβέρνηση να το εμφανίζει - όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις - ως την πεμπτουσία της δημοκρατικής λειτουργίας. Ομως, η «αυτοδιοίκηση», «αυτονομία», όπως και η «ευελιξία», αποτελούν μοχλούς ταχύτερης προώθησης της ιδιωτικοοικονομικής λειτουργίας των ιδρυμάτων. Στο όνομα αυτού του «αυτοδιοίκητου» των ιδρυμάτων, που προσδιορίζεται κατά κύριο λόγο από την εύρεση ιδίων πόρων για τη λειτουργία τους, τα ιδρύματα έχουν οδηγηθεί σε οικονομική και λειτουργική ασφυξία λόγω της συνεχούς υποχρηματοδότησης, η οποία έχει ξεπεράσει το 75% των προϋπολογισμών από το 2010. Πλευρά του «αυτοδιοίκητου» είναι και το περαιτέρω σάρωμα των εργασιακών σχέσεων σε διδακτικό, διοικητικό και λοιπό προσωπικό.

Προς την κατεύθυνση αυτή «κουμπώνουν» και οι εξαγγελίες για τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, όπου γενικεύονται τα δίδακτρα, παρά τα «διανθίσματα» και τσιτάτα που περισσεύουν (μαζί με το θράσος και την κοροϊδία απέναντι στα παιδιά των λαϊκών οικογενειών) για την «ελεύθερη πρόσβαση των φοιτητών στα Π.Μ.Σ., ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση», και την «απρόσκοπτη πρόσβαση στο δημόσιο αγαθό της Παιδείας», την ίδια στιγμή που η «αγορά» τους, οι νόμοι λειτουργίας της καπιταλιστικής οικονομίας δηλαδή, έχει βυθίσει τις λαϊκές οικογένειες στη φτώχεια, στην ανεργία, στη μετανάστευση.

Ταυτόχρονα, αναφέρεται ότι οι φοιτητές θα μπορούν να παρακολουθούν και να εξετάζονται επιπλέον των μαθημάτων του Τμήματος εισαγωγής τους, στο 25% των μαθημάτων ενός άλλου συνεργαζόμενου Τμήματος και θα παίρνουν γι' αυτό ένα πιστοποιητικό. Και αυτή η εξαγγελία συνδέεται κι αποτελεί κρίκο του συστήματος πιστοποίησης, του μαζέματος δηλαδή αποσπασματικών «δεξιοτήτων», οι οποίες θα αλλάζουν συνεχώς, σύμφωνα με τις επιταγές και τους σχεδιασμούς της αγοράς και θα μπορεί να προέρχονται και έξω από το χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, όπως π.χ. από προγράμματα διά βίου μάθησης για την ενίσχυση της «ελαστικότητας», της εξατομίκευσης στη μάθηση (flexible learning paths)3και της κινητικότητας.

Σε πλήρη αντίθεση με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες

Οι εξαγγελίες του υπουργού πράγματι πιάνουν τη σκυτάλη από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, αποτελούν συνέχεια της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής, που έχει τριπλό στόχο: Την παράδοση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας στην επιχειρηματικότητα, την εξασφάλιση μέσω των κρατικών περικοπών «ζεστού» χρήματος στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και την παραγωγή φτηνού και ευέλικτου εργατικού δυναμικού για το κεφάλαιο.

Ολα αυτά τα μέτρα και οι πολιτικές, που οδηγούν στην εμπορευματοποίηση της Εκπαίδευσης, αναδεικνύουν την κραυγαλέα αντίθεση με τις διακηρύξεις των κυβερνήσεων εδώ και πολλά πολλά χρόνια για δήθεν «προοδευτικές τομές» στην Παιδεία, αλλά κυρίως την πλήρη αντίθεση με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες για ολόπλευρη μόρφωση ανώτατου επιπέδου. Γιατί προοδευτικό δεν είναι τα επιτεύγματα της επιστήμης να εγκλωβίζονται στα στενά όρια της καπιταλιστικής κερδοφορίας, αλλά να διατίθενται στην υπηρεσία των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. http://europa.eu/rapid/press-release_IP-08-1094_el.htm?locale=FR

2. http://ec.europa.eu/research/infrastructures/index_en.cfm?pg=esfri

3. http://ec.europa.eu/education/higher-education/doc/bologna_process/indep...

Κώστας ΣΙΕΤΤΟΣ
Εκπρόσωπος της ΔΗΠΑΚ στη Διοικούσα Επιτροπή της ΠΟΣΔΕΠ

alfavita.gr