Ο Αρης Ζάχος και ο Παναγιώτης Παναγιώτου είναι μεταξύ των πολλών αποφοίτων τμημάτων τεχνικών επαγγελμάτων που πέφτουν θύματα μιας αδιανόητης πραγματικότητας: εδώ και χρόνια δεν έχει υπάρξει πρόνοια από την πολιτεία ώστε να αναγνωριστούν τα εργασιακά δικαιώματά τους. Ουσιαστικά λαμβάνουν ένα πτυχίο που σε μεγάλο βαθμό δεν έχει αντίκρισμα.

Οι δύο απόφοιτοι σπούδασαν στο τμήμα Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων του ΤΕΙ Λάρισας (παράρτημα Τρικάλων) και το αντίστοιχο της σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών του ΤΕΙ Πάτρας. Μετά το πέρας των σπουδών τους διαπίστωσαν ότι ουσιαστικά έχουν τεθεί εκτός επαγγέλματος. Ως ύστατη λύση και σε μια προσπάθεια να δικαιωθούν μερικώς για τη μακροχρόνια και άδικη ταλαιπωρία τους, η οποία σύμφωνα και με κύκλους του υπουργείου εκπορεύεται από συντεχνιακά συμφέροντα, υπέβαλαν κοινή αγωγή εναντίον του δημοσίου, ζητώντας 30.000 ευρώ έκαστος για ηθική βλάβη. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθήνας έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή τους, επιδικάζοντας καταβολή 1.000 ευρώ σε κάθε ενάγοντα!

Αποκλεισμοί, σκοπιμότητες και κωλυσιεργίες ετών

«Αποφασίσαμε να ασκήσουμε την αγωγή ώστε να υπάρξει κάποια δικαίωση σε οικονομικό επίπεδο, από τη στιγμή που δεν μπορούμε να καταδικάσουμε –τουλάχιστον στην Ελλάδα– κάποιον υπουργό γι’ αυτήν τη σκόπιμη αμέλειά του» ανέφερε στο Documento o Αρ. Ζάχος. «Δεν δικαιολογούνται αυτές οι καθυστερήσεις. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, που μπορεί να πιέσει πολιτικούς, δεν θέλει και άλλους μηχανικούς με αναγνωρισμένα δικαιώματα στα πόδια του».

«Αναγκαζόμουν να συνεργάζομαι με εργολάβους μηχανικούς προκειμένου να υπογράψουν τη μελέτη οποιουδήποτε έργου. Αν απαιτούνται υπογραφές άλλων για να δουλέψω, δεν χρειαζόταν να σπουδάσω» συνεχίζει. Πλέον εργάζεται στην τεκμηρίωση και την τρισδιάστατη μέτρηση μνημείων: «Ουσιαστικά παρέχω υπηρεσίες σε αρχιτέκτονες, αφού εμφανίζονται αυτοί σε έργα που θα μπορούσα να αναλάβω εξολοκλήρου, γεγονός που μειώνει το εισόδημά μου. Ακόμη και σε προκήρυξη ωρομίσθιου σε ΙΕΚ απορρίφθηκα λόγω της μη αναγνώρισης».

«Στον κατασκευαστικό κλάδο αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να είσαι εργολάβος. Αυτό γίνεται και χωρίς σπουδές» σχολίασε  ο Π. Παναγιώτου. «Ημουν αποκλεισμένος από κάθε πιθανή εργασία στο επιστημονικό και τεχνικό κομμάτι του πολιτικού μηχανικού. Ετσι, αναγκάζεσαι να συνεργάζεσαι και να πληρώνεις συναδέλφους από το Πολυτεχνείο για να υπογράψουν ή να αναλάβουν τη μελέτη. Αλλιώς γίνεσαι υπάλληλος σε γραφείο με πενιχρό μισθό. Αποκλείεσαι από το επάγγελμα».

Πλέον έχει ανοίξει κατασκευαστική εταιρεία με συνάδελφό του από τη σχολή, καθώς «αναγκαζόμαστε να συνεργαζόμαστε για να κάνουμε δουλειές, χάνοντας το 50-60% του εισοδήματος». Οι δύο ενάγοντες, που έκριναν την απόφαση «απογοητευτική», έχουν ήδη καταθέσει έφεση στο Πρωτοδικείο Αθηνών και σε περίπτωση που δεν δικαιωθούν «θα προσχωρήσουμε και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Υπάρχει και το ηθικό ζήτημα».

Σύμφωνα με τον ν. 1404 του 1983, στους πτυχιούχους των ΤΕΙ «αναγνωρίζονται επαγγελματικά δικαιώματα, που καθορίζονται με προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται με πρόταση του υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού… το αργότερο έξι μήνες πριν από την αποφοίτηση των πρώτων σπουδαστών ΤΕΙ για τις υπάρχουσες ειδικότητες…».

Κι όμως, μόλις το 2010 καταρτίστηκε σχέδιο ΠΔ στο οποίο ρυθμιζόταν το δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των πτυχιούχων των επίμαχων τμημάτων, που ιδρύθηκαν το 1999 και το 2004 αντίστοιχα. Το σχέδιο ΠΔ στάλθηκε για έγκριση στο ΣτΕ «μετά την παρέλευση 11 και 6 ετών αντιστοίχως από την ίδρυση των ανωτέρων τμημάτων», με αποτέλεσμα να κριθεί μη νόμιμο.

«Άσχημο συντεχνιακό παρελθόν»

Κύκλοι από το υπουργείο Παιδείας σχολίασαν ότι εδώ και περίπου έναν χρόνο έχουν συσταθεί τέσσερις επιτροπές «για μηχανικούς, ηλεκτρολόγους μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς και μηχανικούς πληροφορικής. Ευελπιστούμε ότι μέσα στον επόμενο μήνα μια δυο από αυτές τις επιτροπές θα εκδώσουν σχετικό πόρισμα με προτάσεις που θα υποβληθεί στο υπουργείο Υποδομών, ώστε να εκδοθεί το απαιτούμενο προεδρικό διάταγμα». Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, «είμαστε ακόμη μακριά από την έκδοση των ΠΔ».

Σε παλαιότερες δηλώσεις του ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου είχε επισημάνει ότι σχεδόν τα μισά τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ δεν έχουν αναγνωρισμένα εργασιακά δικαιώματα. Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους κύκλους του υπουργείου, «έγκειται κυρίως στα επαγγέλματα για τα οποία συστάθηκαν οι προαναφερθείσες επιτροπές. Υπάρχουν απόφοιτοι, όπως των τμημάτων Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων, που δεν έχουν κανένα δικαίωμα. Σε άλλα τμήματα όπου δεν χρειάζεται υπογραφή δεν υπήρξε απαίτηση για αναγνώριση».

Αναφορικά με τους λόγους που εδώ και δεκαετίες το ζήτημα έχει βαλτώσει, οι ίδιοι κύκλοι δήλωσαν ότι «υπάρχουν ομάδες πίεσης, συμφέροντα, ένα άσχημο συντεχνιακό παρελθόν. Αλλωστε τέτοιες πρωτοβουλίες δεν γίνονται μονομερώς. Υπάρχουν μηχανικοί από όλα τα κόμματα που θα καταψηφίσουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Επίσης πρέπει να υπάρξει συναίνεση όλων των επαγγελματικών φορέων, όπως του ΤΕΕ που είναι συνομιλητής της πολιτείας».

ΤΕΕ: «Στηρίζουμε την αναγνώριση»

Κύκλοι του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας επισήμαναν ότι αυτές οι αλλαγές «βασίζονται σε συνταγματικές διατάξεις εκ μέρους της πολιτείας, αφού ο τομέας της μηχανικής είναι νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα. Πάντως στηρίζουμε την αναγνώριση και πιστοποίηση των εργασιακών δικαιωμάτων όλων των τεχνικών επαγγελμάτων, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται τα επίπεδα τεχνικής ευθύνης, αφού προέχει η ασφάλεια των κτιρίων και κατ’ επέκταση των πολιτών».