Στο σχέδιο νόμου «Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης και άλλες διατάξεις», ιδρύονται οι μεταγυμνασιακές Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) διετούς φοίτησης, στις οποίες θα εγγράφονται μαθητές απόφοιτοι του γυμνασίου. Θα είναι ημερήσιες και εσπερινές,  δημόσιες που θα ιδρύουν το ΥΠΑΙΘ, αλλά και τα άλλα υπουργεία, ιδιωτικές αλλά και σχολές που θα ιδρύουν Ν.Π.Δ.Δ.

Στις Ε.Σ.Κ θα λειτουργούν σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΥΠΑΙΘ ειδικότητες διακριτές των ΕΠΑΛ και των ΙΕΚ. Σε κάθε ειδικότητα περιλαμβάνονται, «Πρόγραμμα μάθησης στην  εκπαιδευτική δομή» και «Πρόγραμμα μάθησης σε εργασιακό χώρο» ή πρακτική άσκηση, σύμφωνα με τον Οδηγό Κατάρτισης.

Στις Ε.Σ.Κ., το «Πρόγραμμα μάθησης σε εργασιακό χώρο» διέπεται από σύμβαση, που συνάπτεται μεταξύ του φορέα λειτουργίας της Ε.Σ.Κ. και του εργοδότη, φυσικού ή νομικού προσώπου, ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου, με δυνατότητα παροχής κινήτρων πρόσληψης του μαθητευομένου μετά το πέρας της μαθητείας.

 Η πρακτική άσκηση και το πρόγραμμα μάθησης σε εργασιακό χώρο, τόσο στους ιδιωτικούς, όσο και στους φορείς του δημοσίου είναι δυνατόν να χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή/και ενωσιακούς πόρους. Οι δημόσιες και ιδιωτικές Ε.Σ.Κ είναι δυνατόν να παρέχουν επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση διά ζώσης, εξ αποστάσεως εκπαίδευση κατάρτιση, σύγχρονη ή ασύγχρονη ή μικτή, με βάση τους Οδηγούς Κατάρτισης των ειδικοτήτων κατάρτισης.

Στους Οδηγούς Κατάρτισης μπορεί να περιλαμβάνονται η χρήση νέων τεχνολογιών, η αξιοποίηση ψηφιακού περιβάλλοντος, κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για εξ αποστάσεως μάθηση και η κατανομή μεταξύ της διά ζώσης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης-κατάρτισης.

το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα τρία (3), τέσσερα (4) και πέντε (5) του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (Πλαίσιο), κατ’ αντιστοιχία με εκείνα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Ειδικότερα, στο επίπεδο τρία (3) εντάσσονται οι Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.) και οι Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ.) Μαθητείας του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.),

στο επίπεδο τέσσερα (4) τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και τα Λύκεια των Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων - Λυκείων (ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.-Λ.) και στο επίπεδο πέντε (5) τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) και το Μεταλυκειακό Έτος - Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ., των οποίων ο σχεδιασμός, ο συντονισμός, η παρακολούθηση, η προώθηση και η διαμόρφωση των 14 προτάσεων πολιτικής που εφαρμόζονται για την επαγγελματική εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση, διά βίου μάθηση και νεολαία ανατίθεται στην Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας (Γ.Γ.Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ.&Ν.) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με σκοπό την ανάπτυξη, σε εθνικό επίπεδο, ανταγωνιστικών ανθρώπινων πόρων στο διεθνοποιημένο περιβάλλον της οικονομίας, καθώς και τη διασφάλιση δικαιωμάτων και ίσων ευκαιριών των νέων. Επίσης, αποστολή της Γ.Γ.Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ.&Ν. αποτελεί η εποπτεία διεξαγωγής δράσεων για την επίτευξη των ως άνω στόχων, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της.

Για πρώτη φορά με το σχέδιο νόμου, αποπειράται ο κοινός σχεδιασμός τυπικής εκπαίδευσης δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης, με την μη τυπική εκπαίδευση δηλαδή την αρχική μεταγυμνασιακή και μεταλυκειακή επαγγελματική κατάρτιση.

Παρουσιάστηκε λοιπόν ένα πολυσέλιδο σχέδιο νόμου που περιγράφει με πολλές ασάφειες το όλο εγχείρημα της ενιαίας αντιμετώπισης της τυπικής δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης με την μη τυπική μεταγυμνασιακή και μεταλυκειακή αρχική κατάρτιση, χωρίς καμία διαβούλευση με τους εκπαιδευτικούς φορείς και τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι καλούνται κάθε φορά να εφαρμόσουν πολιτικές που δεν συμφωνούν, με αποτέλεσμα οι όποιες μεταρρυθμίσεις να καταλήγουν σε απορρυθμίσεις του εκπαιδευτικού συστήματος. Μπορεί να μην έγινε καμία επίσημη διαβούλευση με τους εκπαιδευτικούς και τους φορείς των αλλά από ότι φαίνεται και θα το περιγράψω παρακάτω, έγινε πολύ μεγάλη διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς.

Οι ίδρυση των Ε.Σ.Κ από το ΥΠΑΙΘ, τα άλλα υπουργεία, τα Ν.Π,Δ.Δ και τους ιδιώτες στον αντίποδα των ΕΠΑ.Λ μέσα στο τυπικό σύστημα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι σίγουρο ότι δημιουργεί νέα δεδομένα για το μέχρι τώρα εκπαιδευτικό τοπίο.

Αποπειράται να στηθούν δομές κατάρτισης για τους απόφοιτους των γυμνασίων διετούς φοίτησης με επαγγελματικές ειδικότητες που τα αναλυτικά τους προγράμματα αρμόζουν σε ενήλικες, με την απουσία γενικών μαθημάτων, με σκοπό την ειδίκευση σε ένα τομέα δημιουργώντας πολίτες γρανάζια του συστήματος αγοράς εργασίας χωρίς την αντίστοιχη γενική μόρφωση που είναι απαραίτητη για την μετέπειτα ζωή τους, που θα δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις αλλαγές, τις εξελίξεις, την ανάπτυξη της τεχνολογίας,  την προσαρμογή τους σε νέες απαιτήσεις του επαγγέλματος αλλά και της αλλαγής επαγγέλματος μια ή και περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου τους.

Όλα αυτά προτείνονται όταν υπάρχουν ήδη δομές δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης ικανές να ανταπεξέλθουν σε όλες τις προκλήσεις την σημερινής αλλά της μελλοντικής εποχής μορφώνοντας και ειδικεύοντας τους ανήλικους μαθητές των 15-18 ετών μέσα από εκπαιδευτικές διαδικασίες που στηρίζουν και σέβονται τον άνθρωπο παρέχοντας γνώσεις σε όλα τα επίπεδα γενικής και επαγγελματικής παιδείας, δημιουργώντας πολίτες που δεν θα είναι απλά γρανάζια στην αγορά εργασίας αλλά εν δυνάμει κινητήριες μηχανές στην υπηρεσία της ατομικής εξέλιξής των αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα.

 Τα ΕΠΑ.Λ είναι σήμερα τα σχολεία που μπορεί και πρέπει να στηρίξει η πολιτεία στην κατεύθυνση παροχής διεξόδων στους νέους.

Μια εκπαιδευτική δομή επαγγελματικής εκπαίδευσης δεν χρειάζεται να την αλλάζεις κάθε επταετία όπως συνήθως γίνεται. Χρειάζεται να την αναβαθμίζεις σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς φορείς και τους εκπαιδευτικούς που  την γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε στην αγορά εργασίας. Να ακούμε τους ειδικούς λέμε όλοι σήμερα στις κρίσιμες μέρες που ζούμε με την πανδημία και εννοούμε τους υγειονομικούς. Για την παιδεία γιατί δεν ρωτάμε τους ειδικούς που είναι οι εκπαιδευτικοί αλλά απευθυνόμαστε μόνο στους ειδικούς της αγοράς εργασίας.

Το σχέδιο νόμου δεν συζητήθηκε με τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτικούς φορείς. Παρουσιάστηκε ως προϊόν μιας επιτροπής χωρίς να γνωρίζουμε την σύνθεσή της και αναρτήθηκε στη διαύγεια ζητώντας μέσα σε ελάχιστες μέρες από τους εκπαιδευτικούς και όχι μόνο να καταθέσουν τις απόψεις τους, γιατί θα πρέπει σύμφωνα με την υπουργό να κατατεθεί και να ψηφιστεί μέσα στις γιορτές. 

Επειδή λοιπόν αρκετοί εκπαιδευτικοί μπήκαν στη βάσανο και συμμετείχαν στην δημόσια διαβούλευση καταθέτοντας τις προτάσεις τους για το νομοσχέδιο, θεώρησα ότι αυτές οι απόψεις πρέπει να ακουστούν και αναφέρω αυτές που έχουν να κάνουν με τις ΕΣΚ.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΣΚ

Η μαθητεία σε ανήλικους μαθητές είναι βήμα οπισθοδρόμησης στην εκπαίδευση και την εργασία. Σηματοδοτεί την υποβάθμιση της εγκύκλιου παιδείας. Οδηγεί σε ελαφρά καταρτισμένο εκπαιδευτικό δυναμικό, ευάλωτο στις διαρκώς εξελισσόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, το οποίο εύκολα θα απαξιώνεται και θα οδηγείται στην ανεργία. Αποσκοπεί αποκλειστικά στο να εφοδιάσει την αγορά εργασίας με φτηνό εργατικό δυναμικό και εργαζόμενους που δεν έχουν δικαιώματα.

Το νομοσχέδιο έχει σκοπό την υποβάθμιση της τεχνολογικής εκπαίδευσης σε επίπεδο 3. Τα παιδιά να γίνουν εργάτες με χαμηλό ημερομίσθιο, χωρίς θεωρητικές γνώσεις, χωρίς γενική εκπαίδευση, χωρίς να έχουν δικαίωμα για ένα καλύτερο μέλλον. Να μην λειτουργήσουν οι σχολές ΕΣΚ διότι οδηγούν τους μαθητές (με πρόσχημα την εκπαίδευση) σε εργασία ανηλίκων. Οι μαθητές, σε ηλικία 15 ετών, καλούνται βίαια να αποφασίσουν την ειδικότητα που θα ακολουθήσουν, σε μια υποβαθμισμένη εκπαίδευση επιπέδου 3. Να αφήσετε τους μαθητές να πάρουν τουλάχιστον το απολυτήριο του λυκείου και το επίπεδο 5 από την μαθητεία των ΕΠΑΛ.

Ποιο είναι το νέο και καινοτόμο στοιχείο του; Εκτός εάν θεωρείται νέο και καινοτόμο η εφαρμογή ενός δοκιμασμένου και αποτυχημένου συστήματος, διότι σημειωτέο ο θεσμός των ΣΕΚ ή ΕΣΚ έχει ήδη εφαρμοστεί και παλαιότερα με το νόμο 4186/2013 και απέτυχε παταγωδώς.

Είναι αναβάθμιση το επίπεδο 3, το επονομαζόμενο «επίπεδο του τεχνίτη», με το οποίο ανήλικοι, εξειδικευμένοι, εργάτες χωρίς τις βασικές εγκύκλιες γνώσεις που είναι απαραίτητες για τη ζωή τους θα αποτελούν φθηνά εργατικά χέρια; Μπορεί να αποτελεί αυτό, το όραμα για μια σύγχρονη επαγγελματική εκπαίδευση;

Μαθητές 15χρονοι που ακόμη δεν έχουν κατασταλάξει για τις προτιμήσεις τους, δεν έχουν ανακαλύψει τις δυνατότητες τους, θα αναγκάζονται εκ των συνθηκών (από τη μια τράπεζα θεμάτων από την άλλη η οικονομικές δυσκολίες της οικογένειας που εντείνονται) να αποδεχτούν ότι προορίζονται για πολίτες που θα έχουν περιορισμένες προσδοκίες για το μέλλον τους και την επαγγελματική τους εξέλιξη. Ας αναλογιστεί ο καθένας με ειλικρίνεια αν αυτό επιθυμεί για τα παιδιά του…

Η ίδρυση ΕΣΚ (Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης), δηλαδή σχολών πρόωρης κατάρτισης για μεταγυμνασιακούς 15χρονους μαθητές. Τελείως λάθος να βγαίνουν από την εκπαίδευση παιδιά 15 ετών και να γίνονται φτηνοί αμόρφωτοι εργάτες χωρίς κανένα μέλλον. Και φυσικά θα οδηγηθούν εκεί παιδιά από φτωχές οικογένειες.

Εσκεμμένα, δεν υπάρχει καμία αναφορά στις ειδικότητες οι οποίες θα λειτουργήσουν στις Ε.Σ.Κ. παρά μόνο ότι δε θα υπάρξουν επικαλύψεις. Είναι δεδομένο ότι έχουν ήδη αποφασίσει ποιες ειδικότητες θα μετακινήσουν βίαια αλλά για πρακτικούς λόγους δεν υπάρχει καμία αναφορά. Είναι σίγουρο ότι από τους δύο μεγαλύτερους τομείς που υπάρχουν, Υγείας και Μηχανολογίας θα ξεριζωθούν αρκετές ειδικότητες για να είναι ελκυστικές οι Ε.Σ.Κ..

Με τις σχολές Ε.Σ.Κ. καθιερώνεται η πρόωρη στενή κατάρτιση μετά το γυμνάσιο και η εργασία ανηλίκων. Κανένα παιδί όμως στην ηλικία των 15 ετών δεν θα πρέπει να κατευθύνεται σε χωρικά ύδατα πλην της λυκειακής βαθμίδας. Όλα τα παιδιά θα πρέπει να διδάσκονται μαθήματα γενικής παιδείας (τα οποία είναι απαραίτητα για τη μελλοντική τους ζωή) καθώς και μαθήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, ανάλογα με την επιθυμία και τις δεξιότητες κάθε παιδιού.

Ο νέος, από την ηλικία των 15 ετών, διώχνεται από το σχολείο, οδηγείται στην κατάρτιση και στην ανήλικη εργασία, η οποία μάλιστα  μπορεί να χρηματοδοτείται και από το κράτος, ως «τσάμπα» εργατικό δυναμικό για τις επιχειρήσεις. Ο μαθητής αποκόπτεται ακόμα πιο νωρίς από την γενική μόρφωση που παρέχεται, με τα μαθήματα γενικής παιδείας στα ΓΕΛ, αλλά και στα ΕΠΑΛ (Γλώσσα, Ιστορία, Φυσική, Χημεία, Καλλιτεχνική Παιδεία κλπ.) η οποία είναι αναγκαία για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας και αποτελεί τη βάση για την ολοκληρωμένη μετέπειτα επαγγελματική πορεία, ανεξάρτητα από το επάγγελμα που θα ακολουθήσει στη ζωή του.

Διαμορφώνει ένα εκτεταμένο πεδίο μεταγυμνασιακής κατάρτισης, των Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.), το οποίο αποτελεί και την αιχμή του δόρατος του Ν.Σ. Αυτή η μορφή κατάρτισης δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Οι μαθητές στην ηλικία των 15 ετών, στο τέλος του γυμνασίου, δεν έχουν την ωριμότητα για να κάνουν οριστικές επαγγελματικές επιλογές, θα έπρεπε να βρίσκονται μέσα σε σχολικό περιβάλλον Γενικού ή Επαγγελματικού κυρίως, Λυκείου. Η πρόωρη κατάρτιση, χωρίς το απαραίτητο γνωστικό τεχνολογικό υπόβαθρο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, έχει εγκαταλειφθεί από το σύνολο σχεδόν των   εκπαιδευτικών συστημάτων.

Η βασική επιλογή για την ενίσχυση της μεταγυμνασιακής κατάρτισης θα αποψιλώσει τα ΕΠΑ.Λ., γιατί αυτή η μορφή κατάρτισης θα δίνει πιο εύκολες λύσεις στην αγορά εργασίας.

Με τις σχολές Ε.Σ.Κ. καθιερώνεται η πρόωρη στενή κατάρτιση μετά το γυμνάσιο και η εργασία ανηλίκων. Κανένα παιδί όμως στην ηλικία των 15 ετών δεν θα πρέπει να δίνεται ΧΩΡΙΣ ΜΙΣΘΟ στην αγορά εργασίας με σκοπό να «μάθει». Το μόνο που θα «μάθει» είναι να είναι πειθήνιος και να εργάζεται τζάμπα. Κι όταν αυτή η κατάρτιση δεν του εξασφαλίζει μόνιμη εργασία και δεν του έχει εξασφαλίσει το ΕΣΚ στέρεα γνώση και τον τρόπο να μαθαίνει τότε πως θα βιοποριστεί; Μήπως πληρώνοντας στους ιδιώτες μια νέα κατάρτιση; Πόσες ΥΑ θα εκδώσετε στην πλάτη αυτού το σχεδίου νόμου; Ποιες ειδικότητες σε κάθε δομή θα υπάρχουν; Όλα τα παιδιά θα πρέπει να διδάσκονται μαθήματα γενικής παιδείας (τα οποία είναι απαραίτητα για τη μελλοντική τους ζωή) καθώς και μαθήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, ανάλογα με την επιθυμία και τις δεξιότητες κάθε παιδιού.

Η ίδρυση ΕΣΚ (Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης), για μεταγυμνασιακούς 15χρονους μαθητές, σχολές όπου θα διδάσκουν εκπαιδευτές και όχι εκπαιδευτικοί και όπου διευθυντές θα μπορούν να γίνονται και διοικητικοί υπάλληλοι και θα παρέχουν χαμηλή, ταχύρρυθμη ακόμα και εξ αποστάσεως κατάρτιση.

Ακυρώνει ένα θεσμό επαγγελματικής εκπαίδευσης νέων που προέρχονται από χαμηλές εισοδηματικές τάξεις, που είχαν ως κίνητρο και ευκαιρία τις σπουδές στο σχολείο και τη μάθηση στους χώρους εργασίας, για να κατακτήσουν θέσεις εργασίας άμεσα μετά την αποφοίτηση. Επιδιώκει την επαναφορά δομών κατάρτισης των δεκαετιών του 50 και του 60 τη στιγμή που ψηφιακός κόσμος εξελίσσεται όπως τα επαγγέλματα και οι τεχνίτες που τα υπηρετούν.

Υποβάθμιση της τεχνολογικής εκπαίδευσης σε επίπεδο 3,ενώ υπάρχουν τα ΕΠΑΛ που λειτουργούν χρόνια και φιλοξένησαν τα παιδιά μας στον χώρο τους, τα παιδιά μας αγάπησαν το σχολείο δια μέσου του ΕΠΑΛ. Έδωσαν στα παιδιά μας απολυτήριο και πτυχίο επιπέδου 4 και το δικαίωμα που έχουν, αν θέλουν να κάνουν μαθητεία και να αναβαθμίσουν το πτυχίο τους σε επίπεδο 5.Τους έδωσαν το δικαίωμα να περάσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τους έδωσαν το δικαίωμα να ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή. Το μόνο που θα γίνει αν λειτουργήσουν οι ΕΣΚ θα είναι να υποβαθμίσουν τα πτυχία του φτωχού λαού. Όχι ανήλικοι μαθητές στους εργοδότες, οι μαθητές χρειάζονται και θεωρητικές γνώσεις, σε διαφορετική περίπτωση γυρίζουμε σε παλαιότερες μορφές εκπαίδευσης όπου τα παιδιά μάθαιναν την τέχνη τους δουλεύοντας κοντά σε έναν έμπειρο τεχνίτη.

Πηγή: alfavita.gr