Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι:

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΨΗΛΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ

Μπορεί τα Μαθηματικά να τρομάζουν πολλούς υποψηφίους και ν’ αποτελούν τον εφιάλτη για την πλειονότητα των υποψηφίων, κυρίως, της Θεωρητικής κατεύθυνσης που επιλέγουν τα Μαθηματικά για να έχουν πρόσβαση στο 5ο πεδίο, όμως τα Μαθηματικά και Στοιχεία Στατιστικής (γενικής παιδείας) δημιουργούν προσδοκίες για σχετικά υψηλές επιδόσεις.

Τα τελευταία χρόνια με εξαίρεση το 2005 και 2011 τα ποσοστά αριστούχων κυμαίνονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα από 27,71 έως 39,61%. Το περσινό (2011) 21,30 % είναι ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά. Το 2009 σημειώνεται το καλύτερο ρεκόρ, αφού περίπου 4 στους 10 υποψηφίους (39,61) βρέθηκαν στο ρετιρέ της βαθμολογίας (18 -20). Τα ποσοστά «κάτω από τη βάση», κατά κανόνα αντιστοιχούν στο γενικό μέσο όρο των υποψηφίων που βρίσκεται σ’ αυτή τη ζώνη σε όλα τα μαθήματα. Λιγότεροι από 1  στους 3 υποψηφίους βρίσκονται στο υπόγειο της βαθμολογίας μέχρι και το 2009. Όμως, το 2011 το ποσοστό αποτυχίας εκτοξεύεται στο 43,71% που είναι και το υψηλότερο της τελευταίας πενταετίας.

Με λίγα λόγια το όριο του «15» μπορεί να το ξεπεράσει η πλειονότητα των υποψηφίων, ενώ το «άριστα» δεν είναι απαγορευτικό για τους πολύ καλά προετοιμασμένους. Ωστόσο, το συγκεκριμένο μάθημα αποτελεί υψηλό εμπόδιο για την πλειονότητα των υποψηφίων της Θεωρητικής κατεύθυνσης.

Οι σχετικά καλές επιδόσεις, αλλά και η υποχρεωτικότητα του μαθήματος για όσους υποψηφίους διεκδικούν τμήματα του 5ου επιστημονικού πεδίου έχουν κάνει τα Μαθηματικά ένα εξαιρετικά δημοφιλές μάθημα, αφού «ψηφίζεται» σχεδόν από τους μισούς υποψηφίους. Το 2011 39.981 υποψήφιοι ή ποσοστό 46,8 % σε σύνολο 85.478 «ψήφισαν» το συγκεκριμένο μάθημα.

ΟΙ «ΔΙΣΕΚΤΕΣ»ΧΡΟΝΙΕΣ

2005: Δύσκολα θέματα και νέα γκάφα της Επιτροπής Εξετάσεων στα Μαθηματικά γενικής παιδείας. Η επιτροπή Εξετάσεων αναγκάστηκε να στείλει διευκρινήσεις στα εξεταστικά κέντρα σχετικά με την ερώτηση γ του 2ου θέματος.

2006:1.Ασάφεια στη διατύπωση του 2ου θέματος και συγκεκριμένα στην ερώτηση δ.

2.Ασάφεια στη διατύπωση του 3ου θέματος. Καθυστερημένη και «αντιφατική» σύμφωνα με την ΕΜΕ διευκρίνιση που μπέρδεψε ακόμα περισσότερο τους υποψηφίους. «Η διευκρίνιση αποτελεί υπόδειξη ενός τρόπου λύσης» (ΕΜΕ).

2010: -«Αυξημένης δυσκολίας» χαρακτηρίζονται τα θέματα από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρία (ΕΜΕ)

2011: Στην …τσίτα τα νεύρα των υποψηφίων

- Πρωτοφανές! Λίγη ώρα μετά την εκπομπή των θεμάτων και ενώ στα περισσότερα εξεταστικά είχαν ήδη μοιραστεί αυτά στους υποψήφιους, ήλθε κατεπείγουσα εντολή να τα αποσύρουν γιατί θα έστελναν άλλα. Πράγματι, μετά από σαράντα πέντε περίπου λεπτά και αφού κάποιοι μαθητές έφτασαν στα όρια της κατάρρευσης, στάλθηκαν εκ νέου θέματα, τα οποία όμως ήταν ίδια με τα πρώτα, με  προσθήκη μιας παρένθεσης σ’ ένα απ’ αυτά. Και στα θέματα που δόθηκαν υπήρξαν τρία λάθη που ξαναδιορθώθηκαν. Πλήττεται, έτσι, το αδιάβλητο και η αξιοπιστία των εξετάσεων. Και αυτό γιατί μεσολάβησε χρόνος, σ’ άλλο εξεταστικό μεγαλύτερος, σ’ άλλο μικρότερος, απ’ τη στιγμή που αποσύρθηκαν τα πρώτα θέματα, τα οποία είχαν τη δυνατότητα να δουν οι υποψήφιοι, μέχρι να δοθούν τα δεύτερα, που ήταν ίδια, με ελάχιστες εξαιρέσεις.

- Το Α3 ένας ορισμός από το κεφάλαιο της Στατιστικής με 4 μονάδες και με αρχικό σφάλμα στη διατύπωση που αναφερόταν ο όρος «παρατήρησης» αντί του ορθού «τιμής».

 - «Μια ύποπτη σύμπτωση». Το Θέμα Δ να περιέχεται με ελάχιστες διαφορές στα νούμερα σε φυλλάδιο που είχε διανεμηθεί σε «επώνυμο» Σχολείο».

- Για παραπλανητικά (πλεονάζοντα) δεδομένα κάνουν λόγο πολλοί Μαθηματικοί στο Γ1. Οι μαθητές γνωρίζουν ότι κατά κανόνα χρησιμοποιούν όλα τα δεδομένα. Επομένως προβληματίστηκαν έχασαν πολύτιμο χρόνο και πολλοί μπερδεύτηκαν.

- Το τέταρτο θέμα συνδυάζει όλα τα κεφάλαια της διδακτέας ύλης. χαρακτηρίζεται πολύ δύσκολο και το Δ2 προϋποθέτει τη λύση του Δ1. Και στο Δ3 υπήρξε αρχικό λάθος στη διατύπωση παρόμοιο με το Α3. Αναφερόταν σε «συχνότητες παρατηρήσεων» αντί του ορθού «συχνότητες των τιμών». Και να σκεφτεί κανείς ότι τα μέλη της Επιτροπής αγνοούν τον πρώτο βασικό διδακτικό στόχο που είναι η κατανόηση σε βάθος της διάκρισης μεταξύ της έννοιας των τιμών και των παρατηρήσεων, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του καθηγητή!

ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ

Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, τα οποία μπορούν να αναλύονται σε υποερωτήματα, με τα οποία ελέγχεται η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η γνώση εννοιών και ορολογίας και η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθμων, η ικανότητα του μαθητή να αναλύει, να συνθέτει και να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό, καθώς και η ικανότητα επιλογής και εφαρμογής κατάλληλης μεθόδου.

Τα τέσσερα θέματα που δίνονται στους μαθητές διαρθρώνονται ως εξής:

~ Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήματα που αφορούν έννοιες, ορισμούς, λήμματα, προτάσεις, θεωρήματα και πορίσματα. Με το θέμα αυτό ελέγχεται η κατανόηση των βασικών εννοιών, των σπουδαιότερων συμπερασμάτων, καθώς και η σημασία τους στην οργάνωση μιας λογικής δομής.

~ Το δεύτερο και το τρίτο θέμα αποτελείται το καθένα από μια άσκηση που απαιτεί από τον μαθητή ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών. Η κάθε άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.

~ Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα που η λύση του απαιτεί από τον μαθητή ικανότητες συνδυασμού και σύνθεσης προηγούμενων γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών στη διαδικασία επίλυσής του. Το θέμα αυτό μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα, τα οποία βοηθούν τον μαθητή στη λύση. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΟΙ ΥΨΗΛΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΜΑΓΝΗΤΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ

Ολοένα και περισσότεροι υποψήφιοι τα τελευταία χρόνια επιλέγουν ως δεύτερο μάθημα γενικής παιδείας τη Βιολογία. Κι αυτό γιατί το συγκεκριμένο μάθημα προσφέρεται για υψηλές επιδόσεις. Αν εξαιρέσει κανείς την τριετία 2001-2003 που καταγράφονται ποσοστά αριστούχων κάτω από το 15%, ενώ το 2002 σημειώθηκε αρνητικό ρεκόρ με το μικρότερο ποσοστό αριστούχων στην ιστορία του μαθήματος που ανήλθε στο 3,34, τα πράγματα άλλαξαν προς το καλύτερο την τελευταία τριετία. Το 2008 σημειώθηκε το υψηλότερο ποσοστό αριστούχων. Το 27,29% των υποψηφίων «σκαρφάλωσε» στο ρετιρέ της βαθμολογίας. Πέρυσι το 2011 καταγράφηκε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αριστούχων της τελευταίας πενταετίας, αφού το ποσοστό «έπεσε» κάτω από το ότιο του 20% προσεγγίζοντας το 18,96 %. Συνολικά, κατά μέσο όρο περίπου οι μισοί υποψήφιοι σημειώνουν πολύ καλές επιδόσεις 15-20. Από το 2003 και μετά μειώνονται αισθητά τα ποσοστά με βαθμολογία «κάτω από τη βάση». Περίπου 1 στους 3 υποψηφίους βρίσκεται σ’ αυτή τη βαθμολογική κλίμακα.

Η Βιολογία που δίνει ευκαιρίες για υψηλές βαθμολογίες σχηματίζει …αυτοδύναμη κυβέρνηση. Συγκεκριμένα το 2011 44.060 υποψήφιοι σε σύνολο 85.478 ή ποσοστό 51,6 % …ψήφισαν Βιολογία. Για πρώτη φορά το 2008 η Βιολογία εκτοπίζει από την πρώτη θέση τα Μαθηματικά και το  2009 μεγαλώνει τη διαφορά. Αν τα Μαθηματικά δεν ήταν ουσιαστικά υποχρεωτικό μάθημα για όσους υποψηφίους στρέφονται προς τα τμήματα του 5ου πεδίου, είναι βέβαιο ότι την «παράσταση νίκης» θα είχε ολοκληρωτικά η Βιολογία.

Συμπερασματικά οι πολύ καλά προετοιμασμένοι υποψήφιοι που στοχεύουν στα υψηλόβαθμα και περιζήτητα τμήματα έχουν τη δυνατότητα να βρεθούν στην κορυφή της βαθμολογικής πυραμίδας. Γενικότερα το συγκεκριμένο μάθημα προσφέρεται για υψηλές επιδόσεις.

ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ

Στο μάθημα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας, Κατευθύνσεων και Επιλογής δίνονται στους μαθητές τέσσερα (4) θέματα που έχουν ως εξής:

~ Το πρώτο και δεύτερο θέμα αποτελούνται από ανεξάρτητες ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της δυνατότητας παρουσίασης και τεκμηρίωσης θεμάτων σχετικών με την εξεταστέα ύλη και της κατανόησης από τον μαθητή βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινομένων.

~ Το τρίτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση κτλ.) για την αξιολόγηση δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων.

~ Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα και στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25 μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.

ΦΥΣΙΚΗ:ΓΙΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥΣ ΚΑΙ «ΕΚΛΕΚΤΟΥΣ»;

Το μάθημα Φυσική Γενικής Παιδείας, το 2011 επέλεξαν μόλις 698 ή ποσοστό 0,81% υποψήφιοι έναντι 866 το 2010. Τα τελευταία χρόνια ελάχιστοι προτιμούν το συγκεκριμένο μάθημα, αφού σε ποσοστό πάνω από 98 % οι υποψήφιοι στρέφονται στη Βιολογία και τα Μαθηματικά. Οι υψηλές βαθμολογίες που εξασφαλίζουν οι υποψήφιοι και η «αβεβαιότητα» της Φυσικής είναι οι βασικοί λόγοι αυτού του …εκπαιδευτικού παράδοξου.

Παρόλο που η Φυσική επιλέγεται από ελάχιστους και … φανατικούς μερακλήδες, με αυτό το δεδομένο  τα ποσοστά αριστούχων δεν εντυπωσιάζουν. Περίπου 1 στους 4 βρέθηκαν στο …υπόγειο της βαθμολογίας το 2010!

ΟΙ «ΔΙΣΕΚΤΕΣ»ΧΡΟΝΙΕΣ

2004: Τα θέματα Φυσικής προκάλεσαν έντονες διαμαρτυρίες στους υποψηφίους και πολλές συζητήσεις μεταξύ των ειδικών. Στο 3ο ερώτημα του 2ου θέματος υπάρχει «εννοιολογική ασάφεια» σύμφωνα με την Ένωση Ελλήνων Φυσικών. Η ΕΕΦ επισημαίνει ότι το 4ο θέμα « εστιάζει περισσότερο σε μαθηματικούς υπολογισμούς παρά στη Φυσική». Πολλοί καθηγητές θεωρούν ότι το τελευταίο υποερώτημα του τελευταίου ερωτήματος είναι εκτός ύλης!

2010 :-Πολύ δύσκολα θέματα για τους ελάχιστους υποψηφίους που επιλέγουν το μάθημα με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση συγκριτικά με όσους επέλεξαν διαφορετικό μάθημα.

- Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) θεωρεί επίσης προβληματική τη διατύπωση του Β2 του θέματος Β.Η «πλάκα» στην οποία αναφέρεται το θέμα πρέπει να έχει υπερφυσικές ιδιότητες ώστε να είναι μαύρο σώμα για μια δέσμη ακτίνων Χ και διαφανές για μια άλλη.

 ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ

Δίνονται στους μαθητές τέσσερα (4) θέματα που έχουν την παρακάτω μορφή:

~ Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η γνώση της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης.

~ Το δεύτερο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η κατανόηση της θεωρίας και η κριτική ικανότητα των μαθητών και συγχρόνως οι νοητικές δεξιότητες που απέκτησαν κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του μαθήματος.

~ Το τρίτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση εφαρμογής της θεωρίας, η οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, τύπων, νόμων και αρχών. Η άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.

~ Το τέταρτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση, που απαιτούν ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και την ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαδικασία επίλυσής του. Το πρόβλημα αυτό ή η άσκηση μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους ερωτήματα. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.

ΙΣΤΟΡΙΑ:ΜΟΛΙΣ 600 ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ!

Η ιστορία ως μάθημα Γενικής Παιδείας επιλέχτηκε από μόλις 601 υποψηφίους ή ποσοστό 0,70 % και δεν προσφέρεται για υψηλές επιδόσεις. Παραμένει ανεξιχνίαστο πώς υπάρχουν, έστω και τόσο ελάχιστοι υποψήφιοι που επιλέγουν ένα μάθημα με μονοψήφια ποσοστά αριστούχων και με ποσοστά αποτυχίας πάνω από 61% (Βλ. πίνακα).

ΟΙ «ΔΙΣΕΚΤΕΣ» ΧΡΟΝΙΕΣ

2003:  Στην ερώτηση Α.2.2. του τύπου σωστό- λάθος με διατύπωση «Ο νόμος της Επιδαύρου κατήργησε τις τοπικές και περιφερειακές εξουσίες» αποδεικνυόταν ως «σωστό» από την Επιτροπή, αλλά το βιβλίο Ιστορίας γράφει ότι η «Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου κατήργησε τις τοπικές και περιφερειακές εξουσίες». Η επιτροπή με οδηγία της ζητά να θεωρηθούν ως σωστές και οι δυο απαντήσεις («λάθος»/ «σωστό») προκειμένου να μην αδικηθεί κανείς.

Αμφισβητήσεις και διαφωνίες προκύπτουν στο θέμα Β2 που αφορούσε τον Ε. Βενιζέλο και τις εκλογές του 1920, αφού αρκετοί φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι η απάντηση βρίσκεται αποκλειστικά στη σελίδα 86 του βιβλίου, ενώ η Επιτροπή αναφέρει ότι εκτείνεται στις σελίδες 84-86.

2009:- Η Β2 σύμφωνα με την ΠΕΦ « συνδέεται με μια ιστορική εξήγηση που εμπεριέχει πολλά στοιχεία υποκειμενικότητας».

ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ

Εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες.

~ Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση ιστορικών προσώπων, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά φαινόμενα, κτλ) και η κατανόησή τους.

~ Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που συντέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη σημαντικών ιστορικών φαινομένων κτλ). Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίδεται στους μαθητές σε φωτοτυπία. Το υλικό αυτό αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράμματα, κτλ. που χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως μέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμιά από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.

Του Γιώργου Καββαδία, gkavadias.blogspot.com