Στην σημερινή εποχή, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει πολλά προβλήματα τα οποία οι αρμόδιοι φορείς αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν. Τα κακογραμμένα σχολικά βιβλία, τα παλιομοδίτικα προγράμματα σπουδών και το απαρχαιωμένο κλίμα των πανελληνίων αποτελούν μονάχα αποσπάσματα των ζητημάτων που εντοπίζονται. Όλα αυτά μοιάζουν να διαμορφώνουν μια εικόνα απογοητευτική για την εκπαίδευση στην Ελλάδα, εντούτοις υπάρχουν ακόμα πηγές ελπίδας οι οποίες διακοσμούν όμορφα το ελληνικό σχολείο. Η βασικότερη είναι πιθανότατα η πρότυπη εκπαίδευση.

Είναι πολύ διαδεδομένος ο θεσμός των πρότυπων σχολείων τα οποία συνεχώς αυξάνονται. Τα ιδρύματα αυτά διατηρούν εκείνη την παλιά ακτινοβολία του σχολικού περιβάλλοντος που οι μεγαλύτεροι γνωρίσαμε. Με καθηγητές -συνήθως- εξαιρετικού επιπέδου και τις πλέον εντυπωσιακές υποδομές αποτελούν τα κέντρα της αριστείας. Το επίπεδο των παιδιών είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο μαθητή με τις πανελλαδικές εξετάσεις και τους διαγωνισμούς να αποδεικνύουν ακριβώς αυτό. Δεν είναι βέβαια από θαύμα που σε αυτά τα σχολεία οι πιο πολλοί μαθητές αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση για τους συνομηλίκους τους.

Η επιλογή τους βασίζεται σε ένα αδιάβλητο σύστημα εξετάσεων, καλά σχεδιασμένο που συνεχώς βελτιώνεται. Η μεγάλη ερώτηση είναι, “Πώς θα πετύχω σε αυτές τις εξετάσεις;” Αυτές οι γραπτές δοκιμασίες απευθύνονται σε μαθητές οι οποίοι έχουν πάθος για το διάβασμα, αγαπούν την γνώση και έχουν καλλιεργήσει το κριτικό τους πνεύμα. Δεν είναι εύκολο κάποιος ο οποίος δεν διαβάζει συστηματικά να περάσει σε ένα τέτοιο σχολείο. Μάλιστα για αυτόν τον λόγο πολλοί υποψήφιοι καταφεύγουν σε επιπλέον μαθήματα ειδικά για την επιτυχία τους.

Με την εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια να φαντάζει πραγματικός άθλος και την αντίστοιχη στα Πρότυπα Λύκεια να είναι κάπως απλούστερη μα και πάλι απαιτητική ως δοκιμασία, είναι προφανές ότι για να έχει κανείς τις περισσότερες πιθανότητες πρέπει να... μπει στο μυαλό του εξεταστή.

Ως πρώην θεματοδότης γράφω μια ανάλυση της φιλοσοφίας των θεμάτων που επιλέγονται με την νέα μέθοδο των πολλαπλών επιλογών που έχει επικρατήσει σε αυτές τις “μικρές πανελλαδικές”. Ας σκεφτούμε το εξής ένας θεματοδότης θα διαλέξει θέματα τα οποία:

α) είναι αρκετά δύσκολα ώστε να δοκιμάσει να δημιουργήσει το γνωστό “βαθμολογικό τρίγωνο” και να ξεχωρίσει τους πολύ καλούς από τους πλέον άριστους μαθητές.

β) είναι αρκετά απλά ώστε κάθε καλά διαβασμένος μαθητής που απλά παρακολουθεί στο σχολείο και διαβάζει αρκετά να μπορεί να ανταποκριθεί (αλλιώς θα υποβαθμιστεί η σημασία του σχολικού συστήματος, ενισχύοντας την παραπαιδεία.)

γ) είναι μέσα από τα σχολικά βιβλία αφού με εκείνα το ΙΕΠ καλείται να εκδόσει τα θέματα

Φτάνουμε λοιπόν σε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τα θέματα. Για παράδειγμα παραθέτω ακολούθως την 24η άσκηση γλώσσας της εξέτασης του 2023 για τα Πρότυπα Λύκεια:

024. Η πρόταση «ως προς τι βελτιώνεται» είναι:

Α. κύρια

Β. αναφορική