Σε ρύθμιση θεμάτων σχετικών με τις δράσεις και τα προγράμματα που εκπονούνται για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού προχώρησαν ο Υπουργός και η Υφυπουργός ΠΑΙΘΑ κ.κ. Κ. Πιερρακάκης και Ζ. Μακρή με την υπ. αριθ, πρωτ. 41207/ΓΔ4 Κοινή Απόφαση, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β 2404/22-4-2024.
Σύμφωνα με την Απόφαση ρυθμίζονται θέματα:
- Υλοποίησης δράσεων και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και τα Εργαστηριακά Κέντρα (Ε.Κ.).
- Συντονισμού, εποπτείας και οργάνωσης της υλοποίησης των δράσεων και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
- Διεξαγωγής ερευνών αποτύπωσης και αποτίμησης και ανάπτυξης επιμορφωτικού υλικού.
- Υλοποίησης επιμόρφωσης των Ομάδων Δράσης, Στελεχών Εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών.
- Υποστηρικτικών δράσεων και δράσεων στη σχολική μονάδα.
Άρθρο 1
Υλοποίηση δράσεων και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και τα Εργαστηριακά Κέντρα (Ε.Κ.).
1. Mε την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.) από το σχολικό έτος 2023-2024 και εφεξής, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) υλοποιεί δράσεις και προγράμματα για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και στα Εργαστηριακά Κέντρα (Ε.Κ.). Για την υλοποίηση του ως άνω εδαφίου το Ι.Ε.Π. συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» (Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»), δημόσιες και αυτοδιοικητικές αρχές και φορείς, ενωσιακές αρχές και φορείς, διεθνείς φορείς καθώς και φορείς της κοινωνίας των πολιτών.
2. Σκοπός των δράσεων και προγραμμάτων αυτών είναι η προστασία των μαθητών/τριών από κάθε μορφή βίας, η πρόληψη και η αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού στις σχολικές μονάδες, καθώς και η δημιουργία ασφαλούς, ενταξιακού σχολικού περιβάλλοντος ικανού να προάγει την αρμονική ψυχοκοινωνική ανάπτυξη, την ευημερία και πρόοδο των μαθητών/τριών. Το σύνολο των δράσεων και των προγραμμάτων απευθύνεται σε στελέχη εκπαίδευσης, εκπαιδευτικούς, μαθητές/τριες και γονείς ή όσους/ες έχουν την επιμέλεια μαθητών/τριών.
3. Οι δράσεις και τα προγράμματα έχουν ως στόχο:
α) Την ανάπτυξη επιμορφωτικού υλικού για την επαγγελματική ανάπτυξη και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών,
β) τη συστηματική ενημέρωση της σχολικής κοινότητας επί σχετικών θεμάτων και καλών πρακτικών και
γ) την ενεργοποίηση και υλοποίηση ενεργητικών πολιτικών παρέμβασης στη σχολική κοινότητα για την πρόληψη, αντιμετώπιση και τη μείωση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
Οι δράσεις και τα προγράμματα ιδίως περιλαμβάνουν:
i. Διενέργεια έρευνας με στόχο την αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης και την παρακολούθηση της εξέλιξης περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, η οποία εξειδικεύεται με μέριμνα και ευθύνη του Ι.Ε.Π., σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 3 της παρούσας,
ii. ανάπτυξη επιμορφωτικού υλικού και υλοποίηση επιμόρφωσης των μελών των ομάδων δράσης και των στελεχών εκπαίδευσης, με στόχο να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές που θα επιμορφώσουν τους υπεύθυνους αποδέκτες αναφορών στις σχολικές μονάδες και θα υποστηρίξουν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων και προγραμμάτων στις σχολικές μονάδες, με μέριμνα και ευθύνη του Ι.Ε.Π.,
iii. ανάπτυξη επιμορφωτικού υλικού και επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού,
iv. σύναψη συνεργασιών με αρχές και φορείς κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1 του παρόντος με αντικείμενο την πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού,
v. υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της σχολικής κοινότητας σε θέματα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού και σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς,
vi. υλοποίηση δράσεων υποστήριξης μαθητών/τριών και των οικογενειών τους αναφορικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού σε επίπεδο σχολικής μονάδας και σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς,
vii. αποτίμηση της εφαρμογής δράσεων και προγραμμάτων μέσω ερευνών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των περιστατικών της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού.
Άρθρο 2
Συντονισμός, εποπτεία και οργάνωση της υλοποίησης των δράσεων και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού
1. Το Ι.Ε.Π. συντονίζει, εποπτεύει και οργανώνει επιμέρους δράσεις για την ανάπτυξη επιμορφωτικού και ενημερωτικού υλικού για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Παράλληλα, προβαίνει σε επιμορφώσεις, διενεργεί έρευνες καθώς και υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα για τον ως άνω σκοπό. Για τον λόγο αυτό το Δ.Σ. του Ι.Ε.Π. με απόφασή του συγκροτεί ομάδες εργασίας, αποτελούμενες κυρίως από στελέχη του φορέα, ενώ δύναται να συμμετέχουν και εξωτερικοί συνεργάτες - εμπειρογνώμονες. Οι ανωτέρω ομάδες εργασίας δύνανται ιδίως α) να ορίζουν τις προδιαγραφές για την παραγωγή επιμορφωτικού υλικού, β) να εξειδικεύουν λεπτομέρειες εφαρμογής και υλοποίησης δράσεων και προγραμμάτων που πραγματοποιούνται από το Ι.Ε.Π., και γ) να συμμετέχουν στις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης έχοντας την γενική εποπτεία.
2. Το Ι.Ε.Π. για την υλοποίηση των οριζόμενων στην παρ. 1 του παρόντος δύναται να συνεργάζεται με πανεπιστημιακούς και άλλους κρατικούς φορείς, εθελοντικές οργανώσεις, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ερευνητικά κέντρα καθώς και οποιονδήποτε άλλον τρίτο φορέα κρίνεται αναγκαίο για τη διεξαγωγή ερευνών/μελετών, καθώς και τη διενέργεια επιμέρους δράσεων και προγραμμάτων με στόχο την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, σύμφωνα με όσα ορίζονται στον ν. 3966/2011 (Α’ 118). Επίσης, το Ι.Ε.Π. δύναται να δημιουργεί μητρώο επιμορφωτών για την ανάπτυξη επιμορφωτικού υλικού και την πραγματοποίηση των επιμορφωτικών δράσεων αναθέτοντας σε έναν ή περισσότερους φορείς την διεξαγωγή συγκεκριμένου επιμορφωτικού προγράμματος ή επιμορφωτικής δράσης, που περιλαμβάνει ιδίως τη διαδικασία εκπόνησης συγκεκριμένου επιμορφωτικού υλικού και την υλοποίηση του προγράμματος ή της επιμορφωτικής δράσης.
3. Το Ι.Ε.Π. συνεργάζεται με την επιστημονική επιτροπή της υπό στοιχεία 123399/ΓΔ4/30.10.2023 (Β’ 6311) υπουργικής απόφασης, τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., τις Περιφερειακές Διευθύνσεις και το Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» για την προώθηση και υλοποίηση δράσεων και προγραμμάτων με σκοπό την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
Άρθρο 3
Διεξαγωγή ερευνών αποτύπωσης και αποτίμησης
1. Το Ι.Ε.Π. με μέριμνα και ευθύνη του διεξάγει έρευνες με σκοπό την αποτύπωση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, αξιολογεί την έκταση αυτών των περιστατικών τόσο σε πανελλαδικό όσο και τοπικό - περιφερειακό επίπεδο και παρακολουθεί την εξέλιξή τους. Οι έρευνες δύνανται να απευθύνονται τόσο σε μαθητές/τριες όσο σε εκπαιδευτικούς και γονείς ή σε εκείνους που έχουν την επιμέλεια μαθητών/τριών και διεξάγονται υποχρεωτικά ανώνυμα, η όλη δε διαδικασία έρευνας καθώς και τα αποτελέσματα και συμπεράσματα αυτής δεν δύνανται να οδηγήσουν με οποιοδήποτε τρόπο σε άμεση ή έμμεση ταυτοποίηση του φυσικού προσώπου, το οποίο συμμετέχει. Οι ανωτέρω έρευνες δύνανται να πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» μέσω του συστήματος διενέργειας ανώνυμων διαδικτυακών ερευνών. Συγκεκριμένα, εκδίδονται ηλεκτρονικά κλειδάριθμοι ανωνυμοποίησης, οι οποίοι διατίθενται από τα σχολεία στους/ις συμμετέχοντες/ουσες στην έρευνα, προκειμένου να απαντηθεί ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο.
2. Οι έρευνες μπορεί να διεξάγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ή σε ετήσια βάση.
3. Τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα των ανωτέρω ερευνών πρέπει να πληρούν τα αναφερόμενα στην παρ. 1 του παρόντος, δημοσιεύονται στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα του άρθρου 1 της υπό στοιχεία 35692/ ΓΔ4/08.04.2024 (Β’ 2176) κοινής υπουργικής απόφασης που διαχειρίζεται το Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ», στην ιστοσελίδα του Ι.Ε.Π. και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
4. Το Ι.Ε.Π. δύναται να προβαίνει σε διενέργεια ερευνών αποτίμησης της αποτελεσματικότητας των δράσεων και των προγραμμάτων που υλοποιούνται στις σχολικές μονάδες, ώστε να αναδεικνύονται τόσο οι παράγοντες που σχετίζονται με την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού όσο και οι καλές πρακτικές. Τα αποτελέσματα των ερευνών αποτίμησης αναρτώνται στην ανωτέρω ειδική ψηφιακή πλατφόρμα και στην ιστοσελίδα του Ι.Ε.Π.
5. Το Ι.Ε.Π. δύναται να αναθέτει σε έναν ή περισσότερους φορείς τη διενέργεια των παραπάνω ερευνών/ μελετών αποτύπωσης/αποτίμησης και οποιασδήποτε άλλης έρευνας/μελέτης αποτύπωσης/αποτίμησης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στον ν. 3966/2011 (Α’ 118).
Άρθρο 4
Ανάπτυξη επιμορφωτικού υλικού
1. Στο πλαίσιο των σχετικών προγραμμάτων και δράσεων αναπτύσσεται με μέριμνα και ευθύνη του Ι.Ε.Π. επιμορφωτικό υλικό για τις τετραμελείς ομάδες δράσης των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 της υπό στοιχεία 36421/ΓΔ4/08.04.2024 (Β’ 2177) υπουργικής απόφασης, τα στελέχη εκπαίδευσης και τους υπεύθυνους αποδέκτες αναφορών στις σχολικές μονάδες. Το επιμορφωτικό υλικό αφορά ιδίως στον σχεδιασμό, στους τρόπους υλοποίησης σχεδίων δράσης σε επίπεδο ολόκληρης της σχολικής μονάδας, που εντάσσονται λειτουργικά στον συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου της, στην υποστήριξη/επίβλεψη κατά την εφαρμογή των δράσεων καθώς και στην καθοδήγηση των επιμορφούμενων για τη διαχείριση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού με βάση τα πρωτόκολλα της Επιτροπής που ορίζεται στην υπό στοιχεία 123399/ΓΔ4/30.10.2023 (Β’ 6311) υπουργική απόφαση.
2. Με μέριμνα και ευθύνη του Ι.Ε.Π. εκπονείται επιμορφωτικό υλικό που απευθύνεται στο σύνολο των εκπαιδευτικών. Το επιμορφωτικό υλικό προσαρμόζεται ανά βαθμίδα εκπαίδευσης, και περιλαμβάνει ιδίως ενότητες που αφορούν στο πλαίσιο, στις διαστάσεις και στις μορφές που μπορεί να λάβει η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός, στο σχολικό κλίμα και στη συνεργασία σχολείου - οικογένειας, στην παρουσίαση δομημένων προγραμμάτων παρέμβασης που έχουν τεκμηριωμένα θετικά αποτελέσματα ως προς τη μείωση των περιστατικών.
3. Το Ι.Ε.Π. δύναται να αναθέτει σε έναν ή περισσότερους φορείς την εκπόνηση και αξιολόγηση του επιμορφωτικού υλικού, σύμφωνα με τον ν. 3966/2011 (Α’ 118).
Άρθρο 5
Υλοποίηση επιμόρφωσης των Ομάδων Δράσης, Στελεχών Εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών
1. Με μέριμνα και ευθύνη του Ι.Ε.Π. υλοποιείται η επιμόρφωση τόσο των τετραμελών ομάδων δράσης των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης του άρθρου 2 της υπό στοιχεία 36421/ΓΔ4/08.04.2024 (Β’ 2177) υπουργικής απόφασης, των στελεχών εκπαίδευσης καθώς και των εκπαιδευτικών όσον αναφορά την αντιμετώπιση των περιστατικών της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Παρέχεται και υποστήριξη στον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων και προγραμμάτων στις σχολικές μονάδες Με απόφαση του Δ.Σ. του Ι.Ε.Π. ορίζονται κάθε φορά τα ειδικότερα θέματα υλοποίησης της επιμόρφωσης.
2. Η επιμόρφωση των μελών των ομάδων δράσης, των στελεχών εκπαίδευσης και των υπεύθυνων αποδεκτών αναφορών των σχολικών μονάδων αναφορικά με την αξιοποίηση της ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας του άρθρου 1 της υπό στοιχεία 35692/ΓΔ4/08.04.2024 (Β’ 2176) κοινής υπουργικής απόφασης πραγματοποιείται με μέριμνα και ευθύνη του Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ».
3. Οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης καθώς και άλλα στελέχη εκπαίδευσης, σε συνεργασία με τα μέλη των τετραμελών ομάδων της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, πραγματοποιούν επιμορφωτικές δράσεις στα σχολεία παιδαγωγικής ευθύνης τους, οι οποίες απευθύνονται στους υπεύθυνους αποδέκτες αναφορών των σχολικών μονάδων. Επίσης, οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης επιμορφώνουν τους εκπαιδευτικούς, ενημερώνουν τους γονείς ή εκείνους που έχουν την επιμέλεια και υποστηρίζουν τους εκπαιδευτικούς για την υλοποίηση δράσεων και προγραμμάτων κατά τα οριζόμενα στην περ. α’ του άρθρου 3 του ν. 5029/2023 (Α’ 55).
Άρθρο 6
Υποστηρικτικές δράσεις και δράσεις στη σχολική μονάδα
Στο πλαίσιο της εφαρμογής δράσεων του άρθρου 1 της παρούσας για την πρόληψη και αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού υλοποιούνται ενδεικτικά οι ακόλουθες υποστηρικτικές δράσεις:
1. Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μαθητών/τριών και των οικογενειών τους, εκπαιδευτικών και της ευρύτερης κοινότητας σε θέματα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
2. Ανάπτυξη υλικού δημοσιότητας, το οποίο αναρτάται στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα του άρθρου 1 της υπό στοιχεία 35692/ΓΔ4/08.04.2024 (Β’ 2176) κοινής υπουργικής απόφασης για την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Το ως άνω υλικό αναρτάται στους ιστότοπους του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., του Ι.Ε.Π. καθώς και στους ιστότοπους των σχολικών μονάδων.
3. Επικαιροποίηση των κανονισμών εσωτερικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων, λαμβανομένων υπόψη των αποτελεσμάτων συγκεκριμένων ερευνών, τα σύγχρονα παιδαγωγικά εργαλεία και πρότυπα για την αντιμετώπιση των περιστατικών της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, κατόπιν εισήγησης του Ι.Ε.Π.
4. Κάθε σχολικό έτος και με στόχο τη διάχυση καλών πρακτικών στην εκπαιδευτική κοινότητα, υλοποιείται υπό την ευθύνη της Γενικής Διεύθυνσης Σπουδών του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., της Επιτροπής κατά τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία 123399/ΓΔ4/30.10.2023 (Β’ 6311) υπουργική απόφαση και του Ι.Ε.Π. συγκεκριμένη δράση ανάδειξης καλών πρακτικών των σχολικών μονάδων με στόχο την αντιμετώπιση των περιστατικών της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 18 Απριλίου 2024
Ο Υπουργός Η Υφυπουργός
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ ΖΩΗ ΜΑΚΡΗ
ΠΗΓΗ:www.alfavita.gr