Η Αρχή (ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ)

επισημαίνει την ανάγκη περιορισμού του φαινομένου, ενώ εκπέμπει SOS για την εξωτερική αξιολόγηση, η οποία έχει βαλτώσει, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να χαθούν κοινοτικά κονδύλια

Ενστάσεις διατυπώνει στην ετήσια έκθεσή της η Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση επισημαίνοντας τη μεγάλη γεωγραφική διασπορά των πανεπιστημίων και των τμημάτων αλλά και την ανάγκη υποχρεωτικής παρακολούθησης των μαθημάτων από τους φοιτητές. Ακόμη, εκπέμπει «SOS» καθώς πολλά τμήματα κινδυνεύουν να χάσουν κοινοτικούς πόρους για την έρευνα και να μην έχουν τη δυνατότητα πραγματοποίησης μεταπτυχιακών, καθώς το τελευταίο διάστημα έχουν «παγώσει» οι διαδικασίες της εξωτερικής αξιολόγησης.

Τα μέλη της ΑΔΙΠ στην ετήσια έκθεση διαπιστώνουν σημαντική ενίσχυση του ρυθμού υποβολής εκθέσεων εσωτερικής αξιολόγησης κατά το 2011, η οποία συνεχίσθηκε και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, διάστημα κατά το οποίο υποβλήθηκαν 69 νέες εκθέσεις. Από το 2008 που ξεκίνησε η διαδικασία της αξιολόγησης, έχουν κατατεθεί συνολικά 448 εκθέσεις στο σύνολο των 520 ακαδημαϊκών τμημάτων ΑΕΙ-ΤΕΙ.

Αντίθετα, οι εξωτερικές αξιολογήσεις πραγματοποιούνται με πιο αργούς ρυθμούς αφού το 2011 υποβλήθηκαν 81 νέες εκθέσεις και το πρώτο εξάμηνο του 2012 άλλες 43, ενώ στο σύνολο έχουν φτάσει τις 167. Τα μέλη της ΑΔΙΠ, πάντως, τονίζουν ότι το τελευταίο διάστημα έχει «παγώσει» κάθε διαδικασία εξωτερικής αξιολόγησης, καθώς η διοικητική οργάνωση της ΑΔΙΠ αποδομείται σταδιακά, τόσο σε επίπεδο μελών όσο και σε προσωπικό υποστήριξης.

Μάλιστα, επισημαίνουν τον κίνδυνο να οδηγηθούν ορισμένα τμήματα σε αδιέξοδο καθώς εάν δεν ξεμπλοκάρουν οι διαδικασίες, θα χάσουν κοινοτικά κονδύλια για την έρευνα ενώ δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν μεταπτυχιακά προγράμματα, για τα οποία απαιτείται έκθεση εξωτερικής αξιολόγησης.

Κατά τα λοιπά, οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης που έχουν κατατεθεί είναι σε γενικές γραμμές θετικές αλλά συγχρόνως αποκαλύπτουν ένα πλήθος αδυναμιών, που σχετίζονται με τον τρόπο που έχει «χτιστεί» η ανώτατη εκπαίδευση τα προηγούμενα χρόνια.

Οι βασικότερες παρατηρήσεις που καταγράφει η ΑΔΙΠ για τα ΑΕΙ είναι οι εξής:

- Περιορισμός της αδικαιολόγητης γεωγραφικής διασποράς των ΑΕΙ και των τμημάτων τους αλλά και των άκριτων «πληθωριστικών» τάσεων σε πλήθος τμημάτων και κατευθύνσεων.

- Αποσαφήνιση των ορίων μεταξύ προπτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης.

- Αναθεώρηση των κριτηρίων εισαγωγής των φοιτητών με ευθύνη των ΑΕΙ.

- Αποσαφήνιση της διακριτής ταυτότητας μεταξύ προγραμμάτων σπουδών των ΤΕΙ και εκείνων των πανεπιστημίων, καθώς και των αντίστοιχων επαγγελματικών δικαιωμάτων.

- Καθορισμός κριτηρίων για την κατανομή της χρηματοδότησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

- Τήρηση της αναλογίας φοιτητών και μόνιμου διδακτικού προσωπικού στα ΑΕΙ, σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η κρίση φρενάρει ειδικούς του εξωτερικού

Τα μέλη της ΑΔΙΠ, στην ετήσια έκθεσή τους φέρνουν στο προσκήνιο και ένα άλλο ζήτημα που σχετίζεται έμμεσα με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και τον διεθνή αντίκτυπο που έχει.

Ειδικότερα, σημειώνουν ότι «η διεθνής απήχηση της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, έχει μειώσει τον ενθουσιασμό των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων να συμμετάσχουν σε Επιτροπές Εξωτερικής Αξιολόγησης, εξαιτίας της ανησυχίας τους για την έγκαιρη αποζημίωσή τους». Οπως αναφέρουν, τα μέλη των Επιτροπών, ενώ δεν αμείβονται, πληρώνουν εξ ιδίων το υψηλό ποσό που απαιτείται για όλες τις μετακινήσεις τους και τη διαμονή τους στην Ελλάδα, για να αποζημιωθούν συνήθως με καθυστέρηση ενός ή και δύο μηνών.

Συμπεράσματα
Οσον αφορά την ουσία, τα μέλη των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων στις επισημάνσεις τους για τη διδασκαλία στα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα τονίζουν την ανάγκη εισαγωγής σύγχρονης εκπαιδευτικής μεθοδολογίας που θα ενισχύσει -όπως λένε- την ανάπτυξη ενεργού συμμετοχής στη μαθησιακή διαδικασία και της κριτικής σκέψης.

Επίσης, σημειώνουν πως θα πρέπει να υπάρξει εξορθολογισμός της μεθόδου αξιολόγησης της επίδοσης των φοιτητών σε όλη τη διάρκεια των σπουδών τους. Για τα προγράμματα σπουδών αναφέρουν πως πρέπει να αποσαφηνιστούν οι στόχοι και να αναμορφωθούν τα προγράμματα σε συνάρτηση με το εθνικό πλαίσιο προσόντων, τις απαιτήσεις της επιστήμης και τις ανάγκες της κοινωνίας.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ