«Νέα δικηγόρος τριετούς εμπειρίας ζητά άμεσα εργασία σε δικηγορικό γραφείο. Γνώσεις αγγλικής και Η/Υ... Προηγούμενη εργασία σε συμβολαιογραφείο...».

Είναι μία από τις πολλές αγγελίες που νεαροί δικηγόροι αναρτούν έξω απ' τα δικαστήρια ή σε ιστοσελίδες, αναζητώντας επαγγελματική στέγαση και απασχόληση. Η εργασιακή κατάσταση στο χώρο του πάλαι ποτέ πανίσχυρου, επιστημονικού συλλόγου της χώρας είναι πρωτόγνωρη: Οι δικηγόροι αυξάνονται διαρκώς, αλλά η δικηγορική ύλη και τα εισοδήματα μειώνονται δραματικά. Το 2010 καταγράφηκαν, σε σχέση με το 2009, 12% λιγότερες παραστάσεις σε δικαστήρια και συμβόλαια. Η «παγωμένη» κτηματαγορά (τα συμβόλαια μειώθηκαν στο μισό από το 2005) και η αποφυγή άσκοπων δικών είχαν τον αντίκτυπό τους στο δικηγορικό σώμα.

Από τους 8.500 νέους και ασκούμενους δικηγόρους της Αθήνας (σε σύνολο 22.000), οι περισσότεροι εργάζονται ως έμμισθοι συνεργάτες άλλων γραφείων ή εταιρειών και αμείβονται με αποδοχές 700-800 ευρώ μηνιαίως, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη!

Η εικόνα της αίγλης και του κοινωνικού κύρους που απολάμβαναν οι δικηγόροι, έχει αρχίσει να ξεθωριάζει. Στην πλειονότητά τους οι νεοεισερχόμενοι στο επάγγελμα αναγκάζονται να «υπαλληλοποιηθούν». «Ο μονος τρόπος επιβίωσης ενός νέου δικηγόρου σήμερα είναι να περιμένει να αποκτήσει εμπειρία, γνωριμίες και πελατεία πριν κάνει το βήμα για ανεξάρτητη επαγγελματική στέγη. Αυτή η διαδικασία απαιτεί τουλάχιστον μία δεκαετία» επισημαίνει η νέα δικηγόρος, μέλος της Ενωσης Νέων και Ασκούμενων Δικηγόρων, Κυριακή Σταμαδιάνου.

Τι κάνει όμως αυτή τη δεκαετία ο δικηγόρος; «Το 80-90% των νέων δικηγόρων δουλεύουν ως συνεργάτες σε κάποιο άλλο γραφείο, ακόμη και 12 ώρες την ημέρα», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ενωσης, Μ. Καλατζόπουλος, 4 χρόνια δικηγόρος και ο ίδιος.

Ο «συνεργάτης» ασχολείται κατά κανόνα με δουλειές του γραφείου. «Δεν υπογράφει καμία σύμβαση και δεν καλύπτεται ασφαλιστικά. Αναγκάζεται να πληρώνει ο ίδιος από την τσέπη του τα 1.600 ευρω της ασφαλιστικής εισφοράς», υπογραμμίζει η κ. Σταμαδιάνου.

Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα για τους ασκούμενους, των οποίων οι αμοιβές ατύπως δεν ξεπερνούν τα 400 ευρώ, για εργασία που περιλαμβάνει ακόμη και δουλειά γραμματειακής υποστήριξης. «Το δικηγορικό επάγγελμα έχει μπει σε διαδικασία υπαλληλοποίησης, αλλάζει χαρακτήρα» παραδέχεται κι ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, Στ. Μανουσάκης.

Η Ελλάδα και ιδίως η Αθήνα διαθέτει, αναλογικά, το μεγαλύτερο ποσοστό δικηγόρων πανευρωπαϊκά. Στη χώρα μας αντιστοιχούν 342 δικηγόροι ανά 100.000 κατοίκους, όταν η Ιταλία έχει 290, η Ισπανία 266 και η Γερμανία 168 δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους! Η οικονομική κρίση επιβάρυνε το ήδη άσχημο κλίμα. Οι παραστάσεις στα δικαστήρια της Αθήνας και ο αριθμός των συμβολαίων αγοραπωλησίας ακινήτων μειώθηκαν πέρσι κατά 12%, σε σχέση με το 2009. Η μείωση αυτή είναι κατά πολύ μεγαλύτερη (44%) από το 2005- στα συμβόλαια ακινήτων.

Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι πέρσι 7.015 δικηγόροι, δηλαδή το 1/3 των μελών του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, δεν είχε ούτε μία παράσταση στα δικαστήρια και άλλοι 9.660 δεν είχαν υπογράψει ούτε ένα συμβόλαιο! Η πλειοψηφία (11.000 μετά τη ΔΣΑ) υπέγραψε από 1-10 συμβόλαια, ενώ μόλις 19 δικηγόροι της Αθήνας εμφανίζονται σε περισσότερα από 50 συμβόλαια αγοραπωλησιών ακινήτων!

Τέλος, 3.200 δικηγόροι έκοψαν 1-4 μόλις παραστάσεις στα δικαστήρια, όταν η πλειονόητά τους (περίπου 11.000) κόβει από 5 έως 50 παραστάσεις ενώ πάνω από 50 φορές στα δικαστήρια δηλώνουν 1.357 αθηναίοι δικηγόροι.

Από το 2005 και μετά, οι γυναίκες δικηγόροι αποτελούν την πλειοψηφία στον ΔΣΑ και σήμερα υπερτερούν κατά τουλάχιστον 2.000 των ανδρών συναδέλφων τους. Κατά μέσον όρο, το 2009, οι δικηγόροι όλης της χωρας δήλωσαν πέρσι ετήσιο εισόδημα... 14.000 ευρώ.