Ο αφορισμός του Πανεπιστημίου

- -

Κυριακή, 6 Μαρτίου 2011

Άρθρα

Ο αφορισμός του Πανεπιστημίου

Μπορεί ο αγώνας του ανθρώπινου πνεύματος να ΄ναι διαχρονικά η κατανόηση της πραγματικότητας και επί της ουσίας να μην κατέχει κανένας μας καμία απόλυτη αλήθεια. Οταν όμως ορισμένοι εξισώνουν τη δική τους αλήθεια με την πραγματική, είναι βέβαιο ότι γίνεται λάθος. Στο πλαίσιο αυτό, ηχηρό παράδειγμα έχει γίνει η πανταχόθεν (επί)κριση του ελληνικού πανεπιστημίου, με τον κάθε επικριτή να ισχυρίζεται ότι γνωρίζει τόσο καλά τα πράγματα ώστε του δίνουν το δικαίωμα να κομπάζει υποστηρίζοντας ότι αυτός κατέχει την απόλυτη αλήθεια.
Ορισμένοι αυτοχρίζονται ερευνητές οι οποίοι ανακαλύπτουν την αλήθεια εν μια νυκτί! Κάνουν όμως λάθος όταν γενικεύουν ένα μικρό μέρος· περιπτωσιολογούν αλλά πιστεύουν ότι αποκάλυψαν όλη την αλήθεια· ισχυροποιούν την παρουσία τους προκαλώντας ηθελημένα ή άθελα δραματική στρέβλωση της πραγματικότητας, την οποία προσεγγίζουν πολύ καλύτερα όσοι τη βιώνουν μέσα στα πανεπιστήμια και εύλογα αναρωτιούνται για το τι μέλλει γενέσθαι μ΄ αυτόν τον ορυμαγδό απαξίωσής τους· και η κοινωνία παρακολουθεί άναυδη τα πυρά κατά του πανεπιστημίου.
Κορύφωση μιας τέτοιας τακτικής αποτελεί η περίπτωση δημοσιογράφου, που μας προτρέπει «να αφήσουμε κάτω τη σημαία του δημοσίου πανεπιστημίου, την οποία θέλουμε ως πατσαβούρα για να σκουπίζουμε τα σάλια και τις βρωμιές μας». Τέτοια γράφει στην ιστοσελίδα του! Τέτοια προβάλλει με τις «επιτυχείς εκπομπές του στη δημόσια τηλεόραση», που επαναλαμβάνονται κιόλας, και ισχυρίζεται με την «έρευνά» του ότι αποκάλυψε την αλήθεια, την απόλυτη αλήθεια για τα πανεπιστήμιά μας! Την έρευνα αυτή τη στηρίζει, όπως υποστηρίζει, σε χιλιάδες σκάνδαλα και παρανομίες που «πρόλαβε» και «μελέτησε», ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει ότι «υπάρχουν ευτυχώς και χιλιάδες εξαιρέσεις». Βέβαια δεν μπορούν να ισχύουν και τα δύο! Αυτό που ισχύει είναι η αντίφαση που δείχνει το έλλειμμα ερευνητικής αντίληψης.
Οχι ότι δεν γίνονται πράγματα που δεν έπρεπε να γίνονται στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα· υπάρχουν και ορισμένοι επίορκοι, αλλά αυτοί δεν αντιπροσωπεύουν την ταυτότητα του όλου, των υπολοίπων, της συντριπτικής πλειονότητας των μελών ΔΕΠ. Για αυτό όσοι έχουν περάσει ή περνούν τη ζωή τους μέσα στα εργαστήρια και στα Σπουδαστήρια, όσοι με αυταπάρνηση ερευνούν και αποκαλύπτουν τη νέα γνώση, όσοι έχουν αφιερωθεί στην ιδέα του δημόσιου πανεπιστημίου, στους φοιτητές τους, στην κοινωνία, επαναστατούν στην κακοποίηση της αλήθειας.
Προς όλους αυτούς απευθύνεται η σημερινή επικοινωνία μας με την παραίνεση, πέραν των φιλοσοφικών- θεωρητικών αναλύσεων, να βγουν από τον ακαδημαϊκό τους μανδύα και να αντιδράσουν· να βγουν ως υπεύθυνη διανόηση, ως πρόσωπα, αλλά και διά της Συνόδου των Πρυτάνεων, μέσα από τα Τμήματα, την ΠΟΣΔΕΠ, τους συνδικαλιστικούς συλλόγους και να προβάλουν την αλήθεια· διότι «του Πανεπιστημίου υβριζομένου, αισχρόν το σιωπάν», παραφράζοντας τον Θουκυδίδη. Να προσυπογράψουμε λοιπόν όλοι τον έλεγχο των πεπραγμένων μας με επιστημονικά εργαλεία· να δείξουμε στην κοινωνία ότι η συντριπτική πλειονότητα δεν «γίνονται καθηγητές με συναλλαγές και εντάξεις σε κλίκες», αλλά αξιοκρατικά, έπειτα από εξαντλητική ερευνητική και ακαδημαϊκή προσπάθεια. Ανάλογα πρέπει να πράξουν και οι φοιτητές/ιες που κατηγορούνται συλλήβδην για συνδιαλλαγές με τους καθηγητές τους! Οι σύλλογοί τους δεν πρέπει να απαντήσουν;
Είναι βέβαιο ότι έχουμε πολλά να πούμε για την πανεπιστημιακή αλήθεια, αρκεί μόνο η βούληση να αντιληφθούμε τον κίνδυνο που διατρέχει το πανεπιστήμιο. Για του λόγου το αληθές αντιγράφω από μιαν επιστολή ενός μεταδιδάκτορα στις ΗΠΑ προς τον καθηγητή του: «Δυστυχώς έχω πολλές ιδέες που δεν μπορώ να ακολουθήσω... Η προτεραιότητα καθορίζεται από το κυνήγι της χρηματοδότησης προγραμμάτων». «Είδα στο Σαν Φρανσίσκο, στο Κολοράντο και αλλού πολύ λίγα πράγματα σε σχέση με το πώς θα τα περίμενα ή σε σχέση με το πώς είχα συνηθίσει την έρευνα στο διδακτορικό». Κατά τ΄ άλλα εμείς πάντα μεμψιμοιρούμε για την «κατάντια» των δικών μας πανεπιστημίων και θεωρούμε αξίωμα την απαξίωσή τους!
Για αυτό πρέπει να αναδείξουμε την αλήθεια. Διαφορετικά οι κακεντρεχείς αφορισμοί εναντίον των πανεπιστημίων μας μετατρέπονται σε ύβρεις που κλωνοποιούνται γρήγορα και μολύνουν την πραγματικότητα. Η κοινωνία όμως πρέπει να γνωρίζει πώς παράγεται η νέα γνώση μέσα στα πανεπιστήμια, πώς αυτά πρέπει να βρίσκονται στην πρωτοπορία, πώς πρέπει να τα εμπιστεύονται οι νέοι άνθρωποι- οι φοιτητές και οι φοιτήτριές μας, όπως και οι γονείς τους. Ο εφησυχασμός όλων όσοι έχουν την ευθύνη για την απόκρουση της κακοποιημένης αλήθειας για το ελληνικό πανεπιστήμιο, που έχει να δείξει αμέτρητες εθνικές και διεθνείς προσφορές και διακρίσεις, θα οδηγήσει στην παγίωση μιας στρεβλής θέασής του και συνακόλουθης ανάπτυξής του, που θα υποθάλψει μια στρεβλή πορεία της χώρας μας. Για όσους το επιχειρούν είτε εκτός είτε και εντός των τειχών, «άξιος ο μισθός τους»!

ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ Σ. ΑΛΑΧΙΩΤΗ
Ο κ. Σταμάτης Ν. Αλαχιώτης είναι καθηγητής Γενετικής, πρώην πρύτανης.