Διακριτική μεταχείριση των παιδιών των Ρομά με την εγγραφή τους σε ξεχωριστά σχολεία (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 11.12.2012, Σαμπάνης κ.λπ. κατά Ελλάδας)

Οι προσφεύγοντες είναι 140 Ρομά που ανήκουν σε 38 οικογένειες που διαβιώνουν στο Ψάρι, κοντά στον Ασπρόπυργο. Οι 98 αιτούντες είναι ανήλικοι από πεντέμισι μέχρι δεκαπέντε ετών και οι υπόλοιποι είναι γονείς τους ή κηδεμόνες. Μερικοί μάλιστα από αυτούς ήσαν διάδικοι και σε προηγούμενη δίκη, επί της οποίας η απόφαση της 5.6.08. Στις 10 Σεπτεμβρίου 2008 το 12ο Δημοτικό Σχολείο του Ασπροπύργου έπρεπε να δεχθεί παιδιά των Ρομά μαζί με τα άλλα, χωρίς διάκριση. Παρά δε τις παρεμβάσεις των αρμόδιων αρχών, τελικά τα παιδιά των Ρομά εξακολουθούσαν να στεγάζονται σε χωριστό κτίριο του 10ου Σχολείου.

Ο Συνήγορος του Πολίτη το 12ο Σχολείο το περιέγραψε από τον Δεκέμβριο του 2008 ως σχολείο γκέτο , αφού κανένα παιδί Ρομά δεν φοιτούσε σ' αυτό. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μετά λεπτομερή ανάλυση των νομικών διατάξεων και των ιδιαίτερων στοιχείων της υπόθεσης, κατέληξε στην κρίση ότι τα μέτρα που έλαβαν οι ελληνικές αρχές για την ένταξη στα σχολεία των μικρών Ρομά στην εν λόγω περιοχή δεν συνοδεύτηκαν από επαρκείς εγγυήσεις που να επιτρέπουν την επαρκή λήψη υπόψη του κράτους, κατά την άσκηση του περιθωρίου εκτίμησής του στον τομέα της εκπαίδευσης, των ιδιαίτερων αναγκών αυτών των παιδιών που αποτελούν μέλη μιας μειονεκτικής ομάδας.

Υπό αυτές τις περιστάσεις το Δικαστήριο έκρινε ότι υπό τις συνθήκες αυτές το 12ο Σχολείο λειτούργησε κατά τα σχολικά έτη 2008 2009 και 2009 2010 κατά τρόπο που είχε ως συνέπεια τη διακριτική μεταχείριση των προσφευγόντων, παραβιάζοντας έτσι το άρθρο 14 της ΕΣΔΑ, σε συνδυασμό με το άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου αρ. 1. Δέχθηκε λοιπόν την προσφυγή και καταδίκασε την Ελλάδα να πληρώσει ανά ποσό 1.000 σε κάθε οικογένεια προσφευγόντων, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, καθώς και δικαστικά έξοδα ποσού 2.000 ευρώ.

Το δικαίωμα του μισθωτού να είναι ενεργό μέλος εξτρεμιστικού ακροδεξιού κόμματος (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 6.11.2012, Readfearn κατά Ηνωμένου Βασιλείου) Ο προσφεύγων Βρετανός υπήκοος, ετών 56, εργαζόταν ως οδηγός λεωφορείου που μετέφερε άτομα με ειδικές ανάγκες (φυσικές και πνευματικές μειονεξίες), εκ των οποίων τα περισσότερα ήσαν Ασιάτες. Μερικούς μήνες μετά την πρόσληψή του, μια τοπική εφημερίδα αποκάλυψε ότι ήταν μέλος ενός εξτρεμιστικού ακροδεξιού κόμματος (Βρετανικό Εθνικό Κόμμα) και στις επερχόμενες εκλογές θα ήταν και υποψήφιος. Εξελέγη μάλιστα Πρόστιμο στην Ελλάδα για διακριτική μεταχείριση παιδιών των Ρομά. τοπικός σύμβουλος.

Κατόπιν παρεμβάσεων εργατικών συνδικάτων, η εργοδότρια εταιρεία τον Ιούνιο του 2004 κατήγγειλε τη σύμβαση του προσφεύγοντος. Ο εν λόγω προσέφυγε στην αγγλική Δικαιοσύνη, η οποία στο εφετείο δεν τον δικαίωσε και απέρριψε τις αιτιάσεις του περί εις βάρος του διάκρισης, λόγω της συμμετοχής του σε πολιτικό κόμμα κ.λπ. Το εφετείο διέλαβε στις αιτιολογίες της απόφασης ότι η διάρκεια της σύμβασης του προσφεύγοντος δεν ήταν ένα τουλάχιστον έτος, και ως εκ τούτου n καταγγελία κατά το αγγλικό δίκαιο μπορούσε να γίνει ελεύθερα από τον εργοδότη.

Το Ευρωπάικό Δικαστήριο έκρινε ότι n απόλυση ενός εργαζόμενου, λόγω συμμετοχής του σε πολιτικό κόμμα, μπορεί να είναι καταχρηστική, ανεξάρτητα από τον χρόνο υπηρεσίας του μισθωτού. Κατά συνέπεια, όφειλε το κράτος να λαμβάνει εύλογα και κατάλληλα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με υπηρεσία μικρότερη του ενός έτους, από την απόλυση για λόγους πολιτικών πεποιθήσεων, είτε μέσω της δημιουργίας μιας περαιτέρω εξαίρεσης με την αναμονή συμπλήρωσης ετήσιας περιόδου της εργασίας ή μέσω μιας αυτοτελούς αξίωσης για παράνομη διάκριση λόγω των πολιτικών πεποιθήσεων.

Δεδομένου ότι η νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ανεπαρκής από την άποψη αυτή, το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα πραγματικό περιστατικά της υπό κρίση υπόθεσης μπορούν να οδηγήσουν σε παραβίαση του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ που προστατεύει, μεταξύ άλλων, και το δικαίωμα του συνεταιρίζε σθαι. Η απόφαση λήφθηκε κατά πλειοψηφία (4 έναντι 3 δικαστών). Ελευθερία έκφρασης στη διαφήμιση και θύματα του Ολοκαυτώματος των ναζί (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 6.11.2012, ΡΕΤΑ Deutschland κατά Γερμανίας) Η προσφεύγουσα οργάνωση είναι ο γερμανικός κλάδος της οργάνωσης ΡΕΤΑ για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων.

Η οργάνωση στο πλαίσιο εκστρατείας για την ηθική μεταχείριση των ζώων αποφάσισε να δημοσιεύσει σειρά από posters. Σε 7 από αυτά απεικονίζονταν παράλληλα ζώντες ή νεκροί κρατούμενοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί Εβραίοι, καθώς και ζώα ζώντα ή θανατωθέντα, φυλασσόμενα σε χώρους. Ο πρόεδρος και οι δύο αντιπρόεδροι του Κεντρικού Εβράικόύ Συμβουλίου του Βερολίνου υποστήριξαν ότι n εν λόγω εκστρατεία ήταν προσβλητική και παραβίαζε την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους, καθώς και τη μνήμη μελών της οικογένειας ενός εξ αυτών. Με αίτησή τους, επέτυχαν την έκδοση προσωρινής διαταγής του πρωτοδικείου του Βερολίνου με την οποία απαγορευόταν η δημοσίευση των εν λόγω 7 posters, με τη βασική αιτιολογία ότι η θανάτωση του ζώου εμφανιζόταν ότι βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο με την αφαίρεση της ζωής των Εβραίων.

Η προσφεύγουσα οργάνωση παρόλο που κατέφυγε στα δικαστήρια των δύο βαθμών, αλλά και στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο, με την επίκληση της ελευθερίας έκφρασης, δεν πέτυχε την άρση της απαγόρευσης δημοσίευσης των posters. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δέχθηκε ότι δεν υπήρξε εν προκειμένω παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ που προστατεύει την ελευθερία έκφρασης, διότι η απαγόρευση της δημοσίευσης από τα γερμανικά δικαστήρια συνιστά ένα αναλογικό μέτρο για την προστασία των δικαιωμάτων προσωπικότηταε των αντιδίκων της προσφεύγουσας οργάνωσης.

Το δικαίωμα ασθενών τελευταίου σταδίου καρκίνου να υποβληθούν σε θεραπεία με μη εγκεκριμένα φάρμακα (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 13.11.2012, Hristozov κ.ά., κατά Βουλγαρίας) Οι προσφεύγοντες 10 Βούλγαροι υπήκοοι (4 εκ των οποίων απεβίωσαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και στη θέση τους υπεισήλθαν οι κληρονόμοι τους) είναι (οι θανόντες ήσαν) καρκινοπαθείς στο τελευταίο στάδιο. Αφού εξάντλησαν, ανεπιτυχώς, όλα τα συμβατικά μέσα θεραπείας (χειρουργική, χημειοθεραπεία, ραδιοθερα πεία κ.λπ.) για την περίπτωσή τους, ζήτησαν την άδεια να δοκιμάσουν ένα φάρμακο που παρήγαγε μια εταιρεία του Καναδά, το οποίο επί του παρόντος δεν είχε εγκριθεί από καμία χώρα.

Η παραγωγός εταιρεία το χορηγούσε όμως δωρεάν για χρήση σε ιδιωτικές κλινικές, με αντάλλαγμα την παροχή πληροφοριών επί των αποτελεσμάτων του. Η βουλγαρική αρχή που ρυθμίζει την πώληση και χρήση των φαρμάκων αρνήθηκε να τους χορηγήσει την άδεια, μάλιστα έλαβε διοικητικά μέτρα κατά της προαναφερόμενης ιδιωτικήε κλινικης, n οποία προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, όπου δεν εκδόθηκε ακόμη απόφαση. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δέχθηκε ότι δεν υπήρξε εν προκειμένω παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ (προστασία της ζωής), διότι n εν λόγω διάταξη δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι επιβάλλει την εισαγωγή ειδικής νομοθεσίας που να επιτρέπει στους ασθενείς του τελευταίου σταδίου την πρόσβαση σε μη εγκεκριμένα φαρμακευτικά προϊόντα, αλλά τούτο επαφίεται στη ρύθμιση των κατ' ιδίαν εθνικών νομοθεσιών. Ούτε επίσης συνιστά η απαγόρευση της χορήγησης του φαρμάκου παραβίαση των άρθρων 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων και απάνθρωπης και εξευτελιστικής συμπεριφοράς) και 8 (σεβασμός του ιδιωτικού και οικογενειακού βίου) της ΕΣΔΑ. 

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ