Συχνά στις ηλικίες από τεσσάρων μέχρι οχτώ ετών τα παιδιά αναπτύσσουν τελετουργίες, όπως το να τοποθετούν τα παιχνίδια τους σε τάξη, να αποφεύγουν τις σχισμές στα πλακάκια του πεζοδρομίου ή να μην αποχωρίζονται με κανέναν τρόπο αγαπημένα τους αντικείμενα.

Σε τι διαφέρουν οι ψυχαναγκασμοί από τις έμμονες ιδέες;

Και οι δυο όροι αποτελούν περιγραφές μιας συμπεριφοράς, χωρίς απαραίτητα να υποδεικνύουν μια παθολογία. Αρκετοί άνθρωποι χτυπούν ξύλο όταν μια «κακή» σκέψη περάσει ανύποπτα απ’ το μυαλό τους. Οι ψυχαναγκασμοί περιέχουν έναν μαγικό τρόπο σκέψης που δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει σε μια έμμονη ιδέα (π.χ. «αν μετρήσω μέχρι το εκατό χωρίς να κάνω λάθος, τότε η μαμά μου δεν θα πάθει κανένα κακό»). Επιπλέον, φαίνεται ότι οι ψυχαναγκασμοί εμφανίζονται σταθερά στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς ενός ανθρώπου, ενώ μια έμμονη ιδέα, συνήθως, διαρκεί κάποιες ώρες ή μέρες.

Ενδεχομένως οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να γίνουν τόσο έντονες ώστε το παιδί να δηλώνει ότι υποφέρει, ή να περνά σημαντικό χρόνο εκτελώντας τελετουργίες, ή να κάνει την υπόλοιπη οικογένεια να δυσανασχετεί. Σε κάθε περίπτωση θα είναι απαραίτητη η παιδοψυχιατρική εκτίμηση ώστε να διερευνηθούν οι ιδέες και οι συμπεριφορές του παιδιού, σε σχέση πάντα με τις απαντήσεις από μέρους του οικογενειακού πλαισίου.

Δημήτρης Φιλοκώστας