Εκπαιδευτικό έλλειμμα στη βαριά βιομηχανία της χώρας μας. Σε διεθνές επίπεδο τα συστήματα τουριστικής εκπαίδευσης, στην πλειονότητα των ανεπτυγμένων και τουριστικών χωρών, διαθέτουν εδώ και δεκαετίες πανεπιστημιακά τμήματα Τουρισμού. Συνολικά σήμερα λειτουργούν 571 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών και 83 μεταπτυχιακά προγράμματα. Ιδιαίτερης σημασίας είναι επίσης το ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και σχεδόν όλες οι μεσογειακές και τουριστικές χώρες διαθέτουν παρόμοια τμήματα.

Η ύπαρξη πανεπιστημιακών τμημάτων Τουρισμού εξηγείται λόγω του ιδιαίτερου ρόλου που διαδραματίζουν στην έρευνα, στις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές και συμβάλλει στη βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών όλων των βαθμίδων τουριστικής εκπαίδευσης. Είναι περιττό να επισημάνει κανείς πόσο σημαντικό είναι ένα τέτοιο ζήτημα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου ο τουρισμός αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης εδώ και πενήντα χρόνια. Η έλλειψη ενός τέτοιου τμήματος έχει επισημανθεί επανειλημμένα την τελευταία εικοσαετία, ενώ αποτελεί πάγια θέση του συνόλου των πολιτικών κομμάτων της χώρας αλλά και των επαγγελματικών φορέων του τομέα.

Παρ' όλα αυτό, και ενώ υπάρχουν αρκετά τμήματα ΤΕΙ, ο ΟΤΕΚ, τα δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, κολέγια (πολλά από τα οποία συνδέονται με προπτυχιακά τμήματα ΑΕΙ της αλλοδαπής) και τρία μεταπτυχιακά προγράμματα Τουρισμού (master), δεν έχει λειτουργήσει ακόμη τμήμα (ή τμήματα) Τουρισμού σε πανεπιστημιακό επίπεδο, με προφανείς τις αρνητικές επιπτώσεις στις τουριστικές σπουδές και στο παρεχόμενο τουριστικό προϊόν (μικρό ποσοστό των εργαζομένων στον τομέα έχει τουριστική εκπαίδευση).

Προκαλεί μάλιστα απορία στον κάθε καλόπιστο αναγνώστη το ότι στην πρόσφατη απόφαση του υπουργείου για το σχέδιο Αθηνά δεν προτείνεται η λειτουργία δυο τμημάτων Τουρισμού, τα οποία έχουν ιδρυθεί ήδη (με ΦΕΚ) από το 2009 στα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Πειραιώς. Ως παράδειγμα, παραθέτουμε ορισμένα δεδομένα από το Τμήμα Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού (ΤΟΔΙΤ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου: Από το 1993 λειτουργεί κατεύθυνση Διοίκησης Τουρισμού και από το 1998 διατμηματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΤΔΕ). Τα προγράμματα αυτά αποτελούν έως σήμερα τη μόνη κάθετη δομή παρσκής τουριστικής εκπαίδευσης σε ελληνικό ΑΕΙ (προπτυχιακά, μεταπτυχιακά, διδακτορικά).

Η απόφαση να ιδρυθεί το ΤΟΔΙΤ συνδέεται με τον στρατηγικό σχεδιασμό του Πανεπιστημίου Αιγαίου που από το 1985, έτος ίδρυσις του, συμπεριλαμβάνει τον τουρισμό στα βασικά επιστημονικά του πεδία. Η λειτουργία του ΤΟΔΙΤ μπορεί να γίνει άμεσα και χωρίς κόστος, διότι διαθέτει καθηγητές με ειδίκευση στον τουρισμό, διοικητικό προσωπικό και τις ανάλογες υποδομές. Στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου έχει πραγματοποιηθεί σημαντικός αριθμός ερευνών, μελετών και συνεργασιών επιστημονικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα με πληθώρα φορέων στον ελληνικό και διεθνή χώρο.

Επιπλέον, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα (master) εκδίδει το πρώτο στην Ελλάδα διεθνές επιστημονικό περιοδικό με κριτές στον χώρο του τουρισμού. Πρόσφατα υπογράφθηκε συμφωνία του Πανεπιστημίου Αιγαίου με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού και με τις Περιφέρειες Νότιου και Βόρειου Αιγαίου για m δημιουργία των πρώτων δύο Παρατηρητηρίων Βιώσιμου Τουρισμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.

Οι απόφοιτοι από την κατεύθυνση Διοίκηση Τουρισμού του προπτυχιακού προγράμματος του ΤΔΕ ανέρχονται σε 130 άτομα, από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα (master) είναι 265 οι διπλωματούχοι, ενώ έχουν αναγορευθεί 25 διδάκτορες Τουρισμού από το σύνολο των τμημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου (20 από το μεταπτυχιακό του Τουρισμού). Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι δεν συζητάμε για την εξαρχής λειτουργία ενός τμήματος, χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Αντίθετα καταγράφεται ένα απολύτως ώριμο αίτημα, επιστημονικά και ακαδημαϊκά.

Τονίζεται δε η ιδιαίτερη σημασία που έχει ο τουρισμός για τις δύο περιφέρειες όπου λειτουργεί το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, γεγονός το οποίο συνδέεται επίσης και με τις βασικές αρχές που προτείνονται από το σχέδιο Αθηνά . Συνεπώς, το υπουργείο Παιδείας πρέπει να λάβει υπόψη στο πλαίσιο της διαβούλευσης την απόλυτη ανάγκη λειτουργίας των πανεπιστημιακών τμημάτων τα οποία, όπως περιγράψαμε, έχουν ήδη ιδρυθεί με ΦΕΚ. Θα ήταν άλλωστε παράδοξο αυτό το εκπαιδευτικό έργο να συνεχίσει να παρέχεται στη χώρα μας αποκλειστικά από παραρτήματα ΑΕΙ της αλλοδαπής με τμήματα Τουρισμού.

Ο Πάρις Τσάρτας είναι καθηγητής Τουριστικής Ανάπτυξης, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ο Θεόδωρος Σταυρινούδης είναι επίκουρος καθηγητής Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων στο ίδιο Πανεπιστήμιο

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ