… όνειρο πολλών. Το ακούω σχεδόν κάθε χρόνο με το τέλος των Πανελληνίων εξετάσεων από πολλά παιδιά (στην πλειοψηφία τους κορίτσια, γυναικοκρατούμενο επάγγελμα γαρ … συγγνώμη αγόρια) ή με το πέρας του πρώτου κύκλου σπουδών ενός φοιτητή ή μιας φοιτήτριας, συνήθως φιλολογικών σχολών. Κάθε χρόνο με προσεγγίζουν άτομα, μιας και είμαστε σε επαρχιακή πόλη, όπου ο ένας γνωρίζει λίγο πολύ τον άλλον, για να τους ενημερώσω για το Τμήμα μας ή για να τους πω τη γνώμη μου για το επάγγελμά μας, κοινώς να τους δώσω τα φώτα μου, όπως χαρακτηριστικά μου λένε.

Και πάντα προβληματίζομαι για να λέμε την αλήθεια. Τι να πω στους 18χρονους που ξεκινούν με φιλοδοξίες τη φοιτητική τους ζωή παρά τα όσα δύσκολα βιώνουμε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια; Αντίστοιχα, τι να συμβουλέψεις έναν απόφοιτο Αγγλικής, Γαλλικής, Γερμανικής ή και Ελληνικής φιλολογίας που έχει θέσει τη μετάφραση στο επίκεντρο των προσδοκιών και επιθυμιών του; Μετά από 10 σχεδόν χρόνια στον κλάδο, έχω επιλέξει να προβάλλω την κατάσταση όπως ακριβώς έχει και να λέω πάντα την αλήθεια για το τι επικρατεί εκεί έξω στην ξακουστή αγορά εργασίας.

Στην πρώτη περίπτωση, ρωτάω ευθύς εξαρχής αν η κοπέλα που κάθεται απέναντί μου (οι συναντήσεις γίνονται σε καφετέριες για πιο χαλαρό κλίμα, μιας και προσωπικά δουλεύω από το σπίτι, οπότε δεν έχω γραφείο για να βρεθούμε) έχει όντως συνειδητοποιήσει ότι θα ζήσει τουλάχιστον 4 χρόνια σε νησί. Στα 18 μας οι περισσότεροι από την επαρχία φανταζόμαστε έξαλλα φοιτητικά χρόνια σε Αθήνα ή Θεσσαλονίκη με όλη την παρέα του σχολείου μαζί. Η Κέρκυρα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο συνειδητή επιλογή. Συζητάμε για τη ζωή στο νησί, τα υπέρ και τα κατά και τα όσα απίθανα μπορεί να συναντήσει κάποιος εκεί (και πιστέψτε με είναι πολλά: από τις μπάντες στους δρόμους μέχρι τους άκακους τροφίμους των ψυχιατρείων!). Μπορεί να νιώθεις αποκομμένος (την έχουμε αυτή την αίσθηση εμείς της ηπειρωτικής Ελλάδας) επειδή μεσολαβεί θάλασσα, αλλά επισημαίνω πως επειδή είναι μικρό μέρος, οι παρέες δένουν πιο γρήγορα και οι γνωριμίες μεταξύ των παιδιών, αλλά και με τους ντόπιους είναι εύκολη υπόθεση για τους περισσότερους. Στη συνέχεια, αρχίζω να περιγράφω το ΤΞΓΜΔ, το πρόγραμμα σπουδών, τις υποδομές και τους καθηγητές του. Έχουν περάσει βέβαια χρόνια από το 2002 που μπήκα εγώ, αλλά σε γενικές γραμμές η κατάσταση δεν έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό. Τονίζω ότι πρέπει να υπάρχει πολύ καλή γνώση 2 ξένων γλωσσών από τον φοιτητή ή τη φοιτήτρια και φυσικά σωστή γνώση των Ελληνικών, όσο παράξενο κι αν ακούγεται σε μερικούς. Τις μεν ξένες γλώσσες τις εμπλουτίζεις και κατά τη διάρκεια των σπουδών σου, αλλά αν δεν κατέχεις καλά τη μητρική δεν νοείται να γίνεις έπειτα επαγγελματίας μεταφραστής-μεταφράστρια. Και φυσικά λέω πως ως εκκολαπτόμενοι μεταφραστές πρέπει να έχουν περιέργεια για τα πάντα, από τα αθλητικά έως τη μόδα. Να έχουν γνώσεις σε διάφορα πεδία, πράγμα που θα τους βοηθήσει αργότερα πάρα πολύ στη δουλειά τους. Έτσι, φτάνουμε και στα περιβόητα επαγγελματικά. Εκεί είμαι όσο πιο ρεαλίστρια γίνεται, ωραιοποιώντας μερικές φορές κάποια γεγονότα. Αναφέρομαι στα δικαιώματά μας, στους αγώνες μας, φυσικά στον ρόλο της ΠΕΕΜΠΙΠ μέσα σε όλα αυτά, αλλά και στη στάση του Τμήματος. Εδώ να πω ότι προσπαθώ να καταρρίψω κάπως τον μύθο «Είστε η αφρόκρεμα των Ελλήνων φοιτητών και θα είστε περιζήτητοι αργότερα» που μας έλεγαν εμάς στη Σχολή και που ποτέ δεν είδαμε είτε κατά τη διάρκεια των σπουδών μας είτε στον χώρο εργασίας. Περιγράφω πού μπορούμε να εργαστούμε και υπό ποιες συνθήκες και κλείνω πάντα με το γνωστό «Είναι δύσκολη η περίοδος που ζούμε, αλλά ποτέ δεν ξέρεις πώς θα είναι η κατάσταση στο μέλλον. Οπότε, κάνε κανονικά τις σπουδές σου στο αντικείμενο που σου αρέσει και επέλεξες και μετά βλέπουμε». Έτσι και η μικρή δεν απογοητεύεται, αλλά παράλληλα αποκτά σιγά-σιγά επίγνωση του τι συμβαίνει γύρω μας αναφορικά με τη μετάφραση ή και τη διερμηνεία.

Όσον αφορά τώρα στη δεύτερη περίπτωση, εκεί είναι πιο σύνθετα τα πράγματα. Οι περισσότεροι απόφοιτοι ξενόγλωσσων τμημάτων που με ρωτούν έχουν στο μυαλό τους τη μετάφραση ως πάρεργο, ως μια δραστηριότητα που θα συμπληρώνει το εισόδημά τους από τα ιδιαίτερα μαθήματα ή τα φροντιστήρια. Προσπαθώ να τους πείσω πως είναι ένα κανονικό επάγγελμα από το οποίο βιοποριζόμαστε τόσοι, βέβαια χωρίς να ζούμε πλουσιοπάροχα λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πια οι πάσης φύσεως εργαζόμενοι (για να δούμε κιόλας τι μας περιμένει πια με το νέο ασφαλιστικό εμάς με το μπλοκάκι). Και τονίζω πως αν δεν αγαπούν το αντικείμενο ή δεν είναι διατεθειμένοι να κοπιάσουν και να ρίξουν «αίμα … δάκρυα και ιδρώτα» δεν θα είναι εύκολο να πετύχουν. Επιπλέον, τους προτείνω να κάνουν κάποιο μεταπτυχιακό πάνω στη μετάφραση ή τη διερμηνεία για να αποκτήσουν εξειδίκευση, εφόσον δεν σκέφτονται τις προπτυχιακές σπουδές ξανά, γιατί κατ’ εμέ χωρίς αυτό το εφόδιο δεν καλείσαι μεταφραστής ή διερμηνέας απλά με ένα πτυχίο από άλλη σχολή. Φυσικά και σε αυτήν την περίπτωση, όπως και στην πρώτη, αναλύουμε τα επαγγελματικά που απασχολούν πιο άμεσα τον 23χρονο από τον 18χρονο. Αντιμετωπίζω κάποια δυσπιστία όταν λέω ότι σε γενικές γραμμές οι απόφοιτοι του ΤΞΓΜΔ έχουν δικαίωμα να εκπονούν μεταφράσεις που είναι αποδεκτές από τη δημόσια διοίκηση μαζί με τους δικηγόρους (εκεί είναι που οι περισσότεροι τραβούν τα μαλλιά τους και δεν κατανοούν γιατί ισχύει κάτι τέτοιο) και τη Μεταφραστική Υπηρεσία του ΥΠΕΞ. Με ρωτούν πάντα «Γιατί να μην μπορώ και εγώ από την Αγγλική για παράδειγμα, αφού οι καθηγητές μας μάς έχουν μιλήσει για την τάδε ένωση που χορηγεί σφραγίδα». Θεωρώ ότι αυτές οι ασάφειες οφείλονται σε έλλειψη ενημέρωσης τόσο από τα ίδια τα παιδιά (εύλογο) όσο και από το διδακτικό προσωπικό των εκάστοτε τμημάτων (αδιανόητο). Προσπαθώ λοιπόν να λύσω τυχόν παρεξηγήσεις και να παρουσιάσω την πραγματική εικόνα του ζητήματος. Όπως και να έχει, τα προβλήματα του κλάδου τα γνωρίζουμε άπαντες, δεν χρειάζεται να επεκταθώ εδώ για να χαλάσουμε και τις καρδιές μας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι φυσικά και δεν έχω το δικαίωμα να κόψω τα φτερά κανενός που έχει επιλέξει να ακολουθήσει το εν λόγω επάγγελμα και ούτε να αποτρέψω πτυχιούχους εκτός Ιονίου να ασχοληθούν με τη μετάφραση ή τη διερμηνεία. Δεν μπορώ όμως και να τους αφήσω να ζουν σε ροζ συννεφάκι και μετά να ψάχνουν το γιατί και το πώς. Ο καθένας μας κάνει τις επιλογές του, τις στηρίζει, εφόσον τις αγαπά, και στο τέλος τίποτα δεν πάει χαμένο που λέει και η αοιδός. Αυτό είναι το μόνο που μένει άλλωστε. Και αν με ρωτήσει κανείς, αν θα άλλαζα κάτι μετά από τόσα χρόνια, η απάντηση παραμένει μία: «Το νησί των Φαιάκων με έκανε αυτό που είμαι σήμερα. Και αυτό δεν αφήνω κανέναν να μου το πάρει μακριά».

Η Γιώτα Πλιάκου σπούδασε Μετάφραση στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος στις Διεθνείς Σπουδές του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και έχει παρακολουθήσει σπουδές Διερμηνείας Συνεδρίων στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάζεται ως μεταφράστρια από το 2007 και ως διερμηνέας από το 2009. Αγαπά τις ξένες γλώσσες, τα ταξίδια και το shopping, ενώ ενημερώνει συχνά για τα κατορθώματά της μέσω Facebook.

πηγή