Περισσότερα από 3,5 εκατομμύρια παιδιά πρόσφυγες δεν μπόρεσαν να πάνε στο σχολείο το περασμένο σχολικό έτος, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση που δημοσίευσε η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία ζητά η εκπαίδευση να θεωρηθεί θεμελιώδης για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης των προσφύγων και να υπάρξει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για στήριξη και αξιόπιστη χρηματοδότηση, προτρέποντας τις κυβερνήσεις να συμπεριλάβουν τους πρόσφυγες στα εθνικά εκπαιδευτικά τους συστήματα.

Τα στοιχεία της έκθεσης με τίτλο «Μένοντας πίσω: Η εκπαίδευση των προσφύγων σε κρίση» δείχνουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, το 91% των παιδιών φοιτούν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό για τα παιδιά προσφύγων είναι μόνο 61%. Η κατάσταση είναι πιο άσχημη στις μεγαλύτερες βαθμίδες εκπαίδευσης καθώς τα ποσοστά μειώνονται ακόμη περισσότερο, με μόλις το 23% των έφηβων προσφυγόπουλων να πηγαίνει σε σχολεία της δευτεροβάθμιας. Οσο δε για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι πρόσφυγες φοιτητές αγγίζουν μόλις το 1% συγκριτικά με το 36% των παιδιών που βρίσκονται στα Πανεπιστήμια παγκοσμίως.

SOS ακτιβιστών

Τα κορίτσια βρίσκονται σε πιο μειονεκτική θέση καθώς η έκθεση δείχνει ότι για κάθε δέκα αγόρια προσφυγόπουλα στο Δημοτικό αντιστοιχούν λιγότερο από οκτώ κορίτσια, με την ψαλίδα να ανοίγει ακόμη περισσότερο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όταν για κάθε δέκα αγόρια αντιστοιχούν λιγότερο από επτά κορίτσια. Σε μήνυμά της η Πακιστανή ακτιβίστρια, βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης, Μαλάλα Γιουσαφζάι, που αγωνίζεται για το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση, αναφέρει: «Περισσότερα παιδιά από ποτέ περνούν τα σχολικά τους χρόνια ως πρόσφυγες. Δεν πρέπει να ζητάμε από ένα παιδί να εγκαταλείψει το σπίτι, την εκπαίδευση και τα όνειρά του για το μέλλον. Πρέπει να καταλάβουμε ότι μεταξύ των σημερινών παιδιών προσφύγων είναι οι ηγέτες τού αύριο, στους οποίους θα βασιστούμε για την εξασφάλιση της ειρήνης. Το κλειδί για το μέλλον τους, για την εκ νέου ανοικοδόμηση των χωρών τους και για τη μεγαλύτερη σταθερότητα σε όλο τον κόσμο είναι η εκπαίδευση».

Μια γενιά χαμένη

«Χωρίς εκπαίδευση, μια γενιά παιδιών στην Ελλάδα θα χαθεί, χωρίς τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να συμβάλει στη χώρα και την οικονομία, αντιμετωπίζοντας μεγαλύτερο κίνδυνο αποκλεισμού. Φέρνοντας πίσω στο σχολείο τα παιδιά των οποίων η ζωή έχει σταματήσει, τα βοηθάμε να επικοινωνήσουν με τα Ελληνόπουλα και να κοινωνικοποιηθούν ώστε να ξαναχτίσουν το μέλλον τους. Δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική ευημερία των παιδιών προσφύγων και μεταναστών, επιπλέον θα ενεργοποιήσει εκ νέου την ανάπτυξή τους και θα φέρει πίσω την αίσθηση της σταθερότητας στις ταραγμένες ζωές τους», τονίζει ο Λορέν Σαπουί, συντονιστής της Ανταπόκρισης της UNICEF για το Προσφυγικό και Μεταναστευτικό στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της UNICEF, συνολικά 12.000 παιδιά παρακολούθησαν μαθήματα τόσο στις επίσημες όσο και στις ανεπίσημες δομές της χώρας την περασμένη χρονιά, με περίπου 3.500 παιδιά ηλικίας 6-17 ετών να φοιτούν στην επίσημη εκπαίδευση. Η οργάνωση τονίζει ότι τα παιδιά των προσφύγων και μεταναστών έχουν χάσει κατά μέσο όρο 2,5 έτη σχολικής φοίτησης, ότι η πρόσβαση στα σχολεία για τα παιδιά άνω των 15 ετών είναι περιορισμένη λόγω του ότι το τρέχον εκπαιδευτικό πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας αφορά παιδιά μέχρι και εκείνη την ηλικία και ότι τα ποσοστά εγγραφής ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ ηλικιακών ομάδων και εθνικοτήτων. Ειδική μνεία γίνεται στα ασυνόδευτα ανήλικα, τα οποία βάσει αξιολόγησης από το Γραφείο του Συνηγόρου για τα Δικαιώματα του Παιδιού τον περασμένο Μάιο υπολογίζονται στα 1.180 παιδιά, με μόλις το 44% αυτών να έχει παρακολουθήσει την επίσημη εκπαίδευση.

Για τη σχολική χρονιά που μόλις ξεκίνησε, υπολογίζεται ότι 6.000 προσφυγόπουλα θα ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οσα παιδιά φοίτησαν πέρυσι στις Δομές Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων (ΔΥΕΠ) θα ενταχθούν φέτος σε τάξεις υποδοχής που θα λειτουργήσουν στην πρωινή βάρδια των σχολείων, αρχής γενομένης από την ερχόμενη Δευτέρα. «Αν δει κανείς και τους διορισμούς που κάναμε στην πρώτη φάση, είχαμε προβλέψει 211 εκπαιδευτικούς για τις τάξεις υποδοχής», δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αν. γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, Γιώργος Αγγελόπουλος, διευκρινίζοντας ότι ο συνολικός αριθμός των τάξεων υποδοχής θα ξεπεράσει τις 600 πανελλαδικά.

Βάσει του προγραμματισμού του υπουργείου, Δομές Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων θα λειτουργήσουν και φέτος για όσα παιδιά δεν είχαν ολοκληρώσει πέρυσι τουλάχιστον τρεις μήνες φοίτησης σε αυτές τις δομές, ενώ σε ό,τι αφορά τα Νηπιαγωγεία, ο κ. Αγγελόπουλος δήλωσε ότι εφόσον οι οικογένειες των παιδιών ζουν σε διαμερίσματα, θα εγγραφούν στα Νηπιαγωγεία της γειτονιάς τους, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι τα Νηπιαγωγεία στις ΔΥΕΠ θα λειτουργήσουν περίπου στα μέσα Οκτωβρίου.