Η Υπουργός Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου βρέθηκε σήμερα καλεσμένη στην εκπομπή της ΝΕΤ «Σαββατοκύριακο στη ΝΕΤ» στην οποία παραχώρησε συνέντευξη σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται στην εκπαίδευση.

Παρακάτω παρατίθενται κάποια σημεία από τη συνέντευξη της Υπουργού που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Συγχωνεύσεις Σχολείων

Η Υπουργός ρωτήθηκε αν οι συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων γίνονται με βάση οικονομικά κριτήρια και αν απώτερος σκοπός είναι η εξοικονόμηση χρημάτων που σπαταλούνται σε χιλιάδες σχολεία που λειτουργούν με περιορισμένο αριθμό μαθητών.

Το πρώτο σχόλιο της κυρίας Διαμαντοπούλου ήταν ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν προϋποθέτει συγκεκριμένες ενέργειες που πρέπει να γίνουν άμεσα στο χώρο της παιδείας. Ως εκ τούτου οι αλλαγές που προωθούνται δεν γίνονται υπό πίεση, αλλά με γνώμονα το συμφέρον των μαθητών και την αποτελεσματικότερη εκπαίδευσή τους.

Η Υπουργός αναφέρθηκε στα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία χρόνο με το χρόνο αλλάζουν εξαιτίας της συνεχούς μετακίνησης πληθυσμών (κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα) και τα οποία επιβάλλουν συγχωνεύσεις σχολείων για να μην σπαταλούνται πόροι άσκοπα και χωρίς αποτέλεσμα.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου 2 σχολεία συστεγάζονται στο ίδιο κτήριο, με αποτέλεσμα διπλάσιο κόστος, αφού υπάρχουν 2 διοικητικές ομάδες.

Η Υπουργός Παιδείας αναφέρθηκε σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για να δικαιολογήσει το σκεπτικό των συγχωνεύσεων.

Έστω ότι υπάρχει ένα σχολείο με 20 τμήματα των 12 ατόμων και σε απόσταση 7 χιλιομέτρων υπάρχει ένα σχολείο με 7 παιδιά. Οι μαθητές του δεύτερου σχολείου εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να λάβουν σωστή εκπαίδευση. Επιπλέον δεν μπορούν να κοινωνικοποιηθούν, να επιλέξουν τις ξένες γλώσσες που επιθυμούν κλπ.

Ως εκ τούτου το Υπουργείο Παιδείας οφείλει από τη μία να αναλάβει τα έξοδα μεταφοράς και από την άλλη να ενώσει τα δύο σχολεία, ώστε και οι 7 μαθητές να έχουν τα ίδια δικαιώματα στην εκπαίδευση.

Τρόπος Διδασκαλίας

Η κυβέρνηση επιθυμεί να αλλάξει τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων έτσι όπως τον γνωρίζουμε τώρα, με διαγωνίσματα, αποστήθιση, στείρα γνώση. Επιθυμεί ένα μοντέλο όπου θα υπάρχουν συνεργασίες, το μάθημα θα είναι διαδραστικό και οι μαθητές θα μπορούν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα των νέων τεχνολογιών.

Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με την κ. Διαμαντοπούλου υπάρχουν 250 εκπαιδευτικοί σε 11 ομάδες οι οποίοι σχεδιάζουν τον νέο τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων στα σχολεία.

Σχολικά πρωταθλήματα – Αθλητισμός στο λύκειο

Αντίθετα με τις φήμες που υπάρχουν, η Υπουργός ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει ούτε προβλέπεται κατάργηση των σχολικών πρωταθλημάτων. Παράλληλα όμως ανέφερε πως δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν σχολεία για όλα τα αθλήματα σε μια χώρα όπως η Ελλάδα και ότι η επιθυμία της άθλησης θα πρέπει να είναι ασύνδετη με την επιθυμία εισαγωγής στο πανεπιστήμιο.

Πρόθεση του υπουργείου είναι ο σχολικός αθλητισμός να μην αποτελεί πλέον το μέσο για την εισαγωγή σε κάποιο ΑΕΙ με υψηλή βάση. Θα πρέπει να επανεξεταστεί το σύστημα μοριοδότησης στις πανελλαδικές εξετάσεις και να φοιτούν σε αθλητικά σχολεία μαθητές που έχουν ιδιαίτερη αγάπη στον αθλητισμό.

Σύστημα Πανελλαδικών

Οι πανελλαδικές εξετάσεις διαχωρίζονται από το απολυτήριο λυκείου. Σε κάποιες χώρες της Ευρώπης οι μαθητές εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με βάση το βαθμό απολυτηρίου τους και έπειτα τα πανεπιστήμια κάνουν ένα ξεκαθάρισμα των φοιτητών που θα μείνουν.

Στην Ελλάδα, η Υπουργός παραδέχθηκε πως ο βαθμός απολυτηρίου στο λύκειο δεν μπορεί να θεωρηθεί ακόμα αντικειμενικός. Από την άλλη, τα πανεπιστήμια δεν έχουν την υποδομή να διεξάγουν μαζικές εξετάσεις ώστε να επιλέγουν τους ικανότερους φοιτητές.

Ως αποτέλεσμα, τα σύστημα με τις πανελλαδικές εξετάσεις παραμένει με κάποιες διαφοροποιήσεις. Οι μαθητές δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά τα τμήματα των πανεπιστημίων θα θέτουν κάποιους συντελεστές βαρύτητας σε μαθήματα που θεωρούνται βασικά για την εκάστοτε σχολή. Έτσι με βάση αυτούς τους συντελεστές θα προκύπτει αν ένας μαθητής θα εισαχθεί σε κάποιο τμήμα.

Όσον αφορά την Τρίτη λυκείου θα υπάρχουν τέσσερα βασικά, υποχρεωτικά μαθήματα ανάλογα με την κατεύθυνση που επιλέγουν οι μαθητές και στα οποία θα γίνεται εκτεταμένη εκπαίδευση. Οι ώρες των μαθημάτων θα είναι αισθητά αυξημένες με στόχο οι μαθητές να μην χρειάζονται ενίσχυση μετά τα σχολείο (φροντιστήρια).

Αιώνιοι φοιτητές και Άσυλο

Η κα Διαμαντοπούλου απέφυγε να αναφερθεί σε αυτά τα δύο θέματα. Οποιοσδήποτε αναφέρεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση επικεντρώνεται σε αυτά τα δύο θέματα, είπε.

Σύμφωνα με την Υπουργό και το άσυλο και οι αιώνιοι φοιτητές μπορούν να διευθετηθούν ως προβλήματα, ομαλά, μέσα από τα στάδια της μεταρρύθμισης που συντελείται.

Κάτι πρέπει να γίνεται λάθος με τον επαγγελματικό προσανατολισμό στη χώρα μας. Στις πανελλήνιες εξετάσεις, οι υποψήφιοι διαγκωνίζονται για σχολές «κύρους» ή για πτυχία που ανοίγουν τον δρόμο στο Δημόσιο, ωστόσο η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική για τις σχολές που διασφαλίζουν την πρόσβαση στους πιο δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Εκεί επικρατεί μάλλον αδιαφορία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τουρισμός. Μπορεί να αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της χώρας, οι σχολές τουριστικών επιχειρήσεων στα ΤΕΙ, όμως, έχουν κάθε χρόνο πολλές κενές θέσεις. Πολύ χαμηλά στις προτιμήσεις των υποψηφίων βρίσκονται και τα τμήματα των ΤΕΙ που προσφέρουν ειδικότητα στις ιχθυοκαλλιέργειες, δηλαδή τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας. Και αν κρίνει κανείς από τα αποτελέσματα των πανελληνίων, ανάλογη εικόνα προκύπτει και για τον πλέον δυναμικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας, τη ναυτιλία (το 2009, από τις 402 θέσεις που είχαν προκηρυχθεί, καλύφθηκαν από τα μηχανογραφικά μόνο οι 119).

Ομως, αυτή η εικόνα είναι απατηλή: στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού μπορεί κανείς να εισαχθεί πλην των πανελλαδικών και με το απολυτήριο λυκείου: Το πρόβλημα εδώ είναι ότι η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά θέσεων σπουδών, αλλά και η ζήτηση στην αγορά εργασίας είναι μεγαλύτερη από ό, τι οι θέσεις σπουδών μπορούν να καλύψουν.

Η ελλιπής ενημέρωση, η ανυπαρξία επαγγελματικού προσανατολισμού στο σχολείο και η προβληματική διασύνδεση των Ιδρυμάτων με την αγορά εργασίας –ειδικά σε ό, τι αφορά τα τουριστικά επαγγέλματα– είναι οι κύριοι λόγοι που οι υποψήφιοι γυρίζουν την πλάτη σε αντικείμενα σπουδών που χρειάζεται η χώρα. Τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας είναι αποκαλυπτικά. Ενδεικτικά, στο τμήμα Ιχθυοκομίας και Αλιείας του ΤΕΙ Ηπείρου, την πενταετία 2005 - 2010 προσφέρονταν 285 θέσεις εισακτέων, εισήχθησαν όμως μόνο 75 φοιτητές και αποφοίτησαν 32. Στο Υδατοκαλλιεργειών και Αλιευτικής Διαχείρισης του ΤΕΙ Μεσολογγίου προσφέρονταν 271 θέσεις, εισήχθησαν όμως μόνο 90 και αποφοίτησαν 54. Στη Θεσσαλονίκη, το ίδιο διάστημα, για 140 θέσεις ενδιαφέρθηκαν 57 φοιτητές και αποφοίτησαν 20,6.

 «Η χρήση της τεχνολογίας βελτιώνει κατά πολύ το µάθηµα,το κάνει πιο ευχάριστο, πιο κατανοητό». Η Σοφία Στάθη, µαθήτριατου Γυµνασίου Σούδας, καιοι συµµαθητές της περνούν αυτή τηνπερίοδο από την εποχή της κιµωλίας στους διαδραστικούς πίνακες διδασκαλίας. Το σχολείο τους είναι από ταπρώτα στην Ελλάδα που στα πλαίσια του ψηφιακού σχολείου αξιοποιεί τιςδυνατότητες της τεχνολογίας.

«Τα πράγµατα αλλάζουνσε τεράστιο βαθµό στοντρόπο παράδοσης µέσα στην τάξη.Ενα φιλόλογος πουδιδάσκει,για παράδειγµα, τη Μάχη της Κρήτης, πέρα από τοβιβλίο µπορεί χάρις στον διαδραστικόπίνακανα παρουσιάσει χάρτες καιπίνακες µε τις µάχες καιτις κινήσεις τωνστρατευµάτων, να δείξει φωτογραφικό υλικό της εποχής και βίντεο, να µπειάµεσα στο∆ιαδίκτυοκαι να κατεβάσειό,τι πληροφορίες θελήσουνοι µαθητές. Αυτόγίνεται σχεδόν σεόλα ταµαθήµατα, τη Φυσική,τα Μαθηµατικά,τη Χηµεία»,λέει στα«ΝΕΑ» οκαθηγητής Πληροφορικής και υποψήφιος διδάκτορας στο Πολυτεχνείο Κρήτης Μιχάλης Κουνελάκης.

ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΙ∆ΙΚΟΤΗΤΑ του γυµνασίου, από τα φιλολογικά µαθήµατα µέχρι τη Φυσική Αγωγή, υπάρχει συγκεκριµένο λογισµικό για κάθεµάθηµα από το υπουργείο Παιδείας, τοοποίο θαµπορούν να το αξιοποιήσουν οι καθηγητές. Παράλληλα εκπαιδευτικός και µαθητές θα µπορούν να αξιοποιούν το ∆ιαδίκτυο και να αναζητούν κάθε είδους πληροφορία. Αυτή τη στιγµή στο Γυµνάσιο Σούδας, όπως σηµειώνει ο κ. Κουνελάκης, «έχουµε περάσει σε µια πρώτη ενηµέρωση του τι θα συµβεί. Οι καθηγητές περιµένουν µε ανυποµονησία την πλήρη εφαρµογή του προγράµµατος. Εξυπηρετεί πάρα πολύ και τον ίδιο τον καθηγητή. Κάνει το µάθηµα και την προσέγγιση στον µαθητή πιο εύκολη. Ο καθηγητής πλέον δεν είναι “αναγκασµένος” να γράψει σε έναν πίνακα, να σβήσεικαι να ξαναγράψει. Θα µπορεί να δουλεύει πάνω στον διαδραστικό πίνακα, να αποθηκεύει ό,τι έγραψε και να το δίνειµε CD στουςµαθητές για το σπίτι, µε περισσότερη εικόνα, πίνακες, video, να διαφοροποιεί τον µέχρι σήµερα στατικό τρόπο µαθήµατος. Από έρευνες που έχουν γίνει από την εφαρµογή των πινάκων σε άλλες χώρες, φαίνεται η µεγάλη βοήθεια που προσφέρει στους µαθητές».

Για κάθε µάθηµα υπάρχει συγκεκριµένο λογισµικό από το υπουργείο Παιδείας

«ΠΙΛΟΤΟΣ» ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΗΣ ΣΟΥ∆ΑΣ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Από τα πρώτα σχολεία στην Ελλάδα που περνούν στους διαδραστικούς πίνακες διδασκαλίας, χάρη στους οποίους οι µαθητές µπορούν να δουν χάρτες και πίνακες µε τις µάχες και τις κινήσεις των στρατευµάτων, φωτογραφικό υλικό της εποχής και βίντεο

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ

 

Μόνο ένας στους δέκα φοιτητές στα ελληνικά πανεπιστήμια και ΤΕΙ παίρνει πτυχίο κάθε χρόνο. Η απογοητευτική αυτή αναλογία αποτυπώνει τη χαμηλή ποιότητα σπουδών της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που απέστειλαν τα ελληνικά πανεπιστήμια στο υπουργείο Παιδείας, τις 100.000 σε σύνολο 319.453 προσεγγίζουν οι μη ενεργοί φοιτητές.

Το 2009 από 19 πανεπιστήμια πτυχίο πήραν 21.105 φοιτητές. Εξ αυτών οι περισσότεροι, 14.509, ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους ύστερα από πέντε ή έξι χρόνια από την εισαγωγή τους στο ίδρυμα. Αλλοι 7.226 χρειάστηκαν από εφτά και πάνω χρόνια για να πάρουν πτυχίο, ενώ 6.596 παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα επιμελείς και αποφοίτησαν στην τετραετία. Μεταξύ των ιδρυμάτων, τις καλύτερες επιδόσεις ως προς την αποφοίτηση μέσα στην εξαετία παρουσιάζει το ΑΠΘ. Το 2009 από 43.199 ενεργούς φοιτητές πτυχίο πήραν 5.428.

Του Αποστολου Λακασα

Μόλις ο ένας στους δέκα φοιτητές στα ελληνικά πανεπιστήμια παίρνει πτυχίο κάθε χρόνο. Η απογοητευτική αυτή αναλογία αποτυπώνει τη χαμηλή ποιότητα σπουδών της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι αριθμοί αυτοί προκύπτουν από τα στοιχεία που τα ελληνικά πανεπιστήμια απέστειλαν στο υπουργείο Παιδείας ύστερα από πρόσφατο σχετικό αίτημα, και τα οποία παρουσιάζει σήμερα η «Κ».

Ειδικότερα, στοιχεία έως τώρα έχουν στείλει 19 από 24 πανεπιστήμια. Το 2009 -χρονιά για την οποία τα 19 πανεπιστήμια έστειλαν στοιχεία- πτυχίο πήραν 21.105 φοιτητές. Εξ αυτών οι περισσότεροι -14.509- ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους έπειτα από πέντε ή έξι χρόνια από την εισαγωγή τους στο ίδρυμα. Αλλοι 7.226 χρειάστηκαν από εφτά και πάνω χρόνια για να πάρουν πτυχίο, ενώ 6.596 παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα επιμελείς και αποφοίτησαν στην τετραετία, δηλαδή έκαναν τον ελάχιστο χρόνο σπουδών. Την ίδια χρονιά, εγγεγραμμένοι στα πανεπιστήμια ήταν 319.453 φοιτητές.

Ομως εάν λάβουμε υπόψη ότι μόνο 21.105 φοιτητές ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στην πρώτη εξαετία, στον εύλογο χρόνο που θεωρείται ότι απαιτείται για την ολοκλήρωση των σπουδών πριν ο φοιτητής χαρακτηριστεί «αιώνιος», τότε η αναλογία μειώνεται ακόμη περισσότερο, στο 8,86%. Το 2009 ενεργοί φοιτητές (δηλαδή, δεν είχαν ξεπεράσει τον έκτο χρόνο σπουδών) ήταν 195.689. Στον αντίποδα 90.104 φοιτητές θεωρούνται μη ενεργοί, και μαζί με τους 30.207 ημιενεργούς φοιτητές (έχουν συμμετάσχει τουλάχιστον μία φορά σε εξετάσεις στην τελευταία τριετία) αποτελούν τους συνολικά 120.311 «αιώνιους φοιτητές» - το 37,6% επί του συνόλου των 319.453 εγγεγραμμένων φοιτητών. Δηλαδή ο ένας στους τρεις των εγγεγραμμένων φοιτητών είναι «αιώνιος».

Μεταξύ των ιδρυμάτων, τις καλύτερες επιδόσεις ως προς την αποφοίτηση μέσα στην εξαετία παρουσιάζει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 2009 είχε 43.199 ενεργούς φοιτητές και την ίδια χρονιά αποφοίτησαν 5.428 φοιτητές που δεν είχαν ξεπεράσει τον έκτο χρόνο σπουδών (12,6%). Τα αντίστοιχα ποσοστά του Οικονομικού Παν. Αθηνών είναι 12,2%, του Παν. Αθηνών 11,07% και του ΕΜΠ 10%. Μεταξύ των περιφερειακών ιδρυμάτων, το υψηλότερο ποσοστό έχει το «καινούργιο» Παν. Δυτικής Μακεδονίας με 12,3%. Στον αντίποδα, το χαμηλότερο ποσοστό αποφοίτησης εντός της εξαετίας έχει το Γεωπονικό Παν. Αθηνών, λόγω του μικρού ενδιαφέροντος των φοιτητών για ένα πτυχίο χαμηλών επαγγελματικών προοπτικών.

Ούτε ένας στους δέκα ενεργούς φοιτητές των ΤΕΙ δεν αποφοιτά κάθε χρόνο. Συγκεκριμένα, το 2009 στα 15 ΤΕΙ και την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) ήταν εγγεγραμμένοι 147.850 φοιτητές. Τον ίδιο χρόνο αποφοίτησαν 11.293 φοιτητές, οι οποίοι ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους μέσα στην εξαετία, δηλαδή δύο επιπλέον χρόνια μετά τα τέσσερα χρόνια, που είναι ο ελάχιστος χρόνος σπουδών στα ΤΕΙ (ποσοστό αποφοίτησης 7,5%). Εάν προσθέσουμε αυτούς που χρειάστηκαν για να αποφοιτήσουν πάνω από 6 χρόνια (σύνολο 19.660), η αναλογία αποφοίτησης επί των εγγεγραμμένων 224.323 φοιτητών φθάνει το 8,7%.

Ειδικότερα, από τα στοιχεία που έστειλαν οι διοικήσεις των ΤΕΙ στο υπουργείο Παιδείας προκύπτουν τα ακόλουθα για το ακαδημαϊκό έτος 2008 - 2009:

- Από τους 147.850 ενεργούς φοιτητές, οι 98.861 ήταν φοιτητές εντός του ελάχιστου χρόνου σπουδών, δηλαδή έως και το τέταρτο έτος σπουδών.

- Συνολικά, οι εγγεγραμμένοι φοιτητές στα ΤΕΙ ήταν 224.323. Από αυτούς οι 33.828 θεωρούνται μη ενεργοί, ενώ άλλοι 42.609 θεωρούνται ημιενεργοί, δηλαδή μέσα στην τελευταία τριετία είχαν συμμετάσχει σε τουλάχιστον μία εξεταστική περίοδο.

- Το 2009 πήραν πτυχίο 19.660 φοιτητές ΤΕΙ. Από αυτούς οι 8.367 χρειάστηκαν για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους πάνω από έξι χρόνια. Δηλαδή, είχαν ήδη περάσει στην κατηγορία των «αιωνίων» φοιτητών.

- Αλλοι 9.851 φοιτητές ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους σε 5 ή 6 χρόνια, δηλαδή στο χρόνο που το υπ. Παιδείας δίνει περιθώριο στους φοιτητές για να πάρουν πτυχίο ώστε να μην τους χαρακτηρίσει «αιώνιους».

- Μόνο 1.442 φοιτητές ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στο τέλος της τετραετίας.

- Τα καλύτερα ποσοστά αποφοίτησης παρουσιάζονται στην ΑΣΠΑΙΤΕ με 15,2% και στο ΤΕΙ Αθήνας με 10,45%. Μάλιστα, όπως ανέφερε χθες στην «Κ» ο πρόεδρος του ΤΕΙ Πειραιά, κ. Λάζαρος Βρυζίδης, ο μέσος όρος αποφοίτησης στα κεντρικά ΤΕΙ είναι υψηλός, διότι τα ιδρύματα κάθε χρόνο δέχονται λόγω μετεγγραφών επιπλέον φοιτητές από τα περιφερειακά ΤΕΙ. Οι εισακτέοι από μετεγγραφή δυσκολεύονται περισσότερο να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

- Στον αντίποδα, τα χειρότερα ποσοστά αποφοίτησης έχουν τα περιφερειακά ΤΕΙ, με χειρότερο το 3,7% του ΤΕΙ Κρήτης. Εκεί ουδείς εκ των αποφοίτων του 2009 δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του εντός της τετραετίας. Ακολουθεί με ποσοστό 3,9% το ΤΕΙ Καλαμάτας και το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων (4,3%).

- Επίσης, στα ΤΕΙ, μεταπτυχιακές σπουδές έκαναν 731 φοιτητές. Την ίδια χρονιά, 111 μεταπτυχιακοί φοιτητές πήραν πτυχίο. Εξ αυτών, οι 81 στο ΤΕΙ Λάρισας και οι 31 στο ΤΕΙ Κρήτης.

Aνάλογα με το αντικείμενο του καθενός μπορούν πια να ανοίξουν δική τους δουλειά μέχρι και τον διορισμό στο δημόσιο». Oι δηλώσεις αυτές ανήκουν στην υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, ενώ είχε προηγηθεί η ανακοίνωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες ότι όλα τα σχέδια των Προεδρικών Διαταγμάτων για τα Eπαγγελματικά Δικαιώματα που εκκρεμούσαν και για τα οποία είχε προηγηθεί δημόσια διαβούλευση και συζήτηση στην κοινή συνεδρίαση των Συμβουλίων Aνώτατης Πανεπιστημιακής Eκπαίδευσης και Aνώτατης Tεχνολογικής Eκπαίδευσης, εστάλησαν υπογεγραμμένα στη Γενική Γραμματεία της Kυβέρνησης, για να προωθηθούν στο Συμβούλιο της Eπικρατείας για τον απαραίτητο νομικό έλεγχο.

8 ΠΔ για TEI και 2 για AEI
Tα παρακάτω Διατάγματα αφορούν φυσικά και όλους τους μαθητές, που φέτος ενδιαφέρονται να εισαχθούν στα συγκεκριμένα τμήματα προκειμένου να γνωρίζουν όταν αποφοιτήσουν ποιες επαγγελματικές δραστηριότητες μπορούν να έχουν.

Tα διατάγματα αυτά είναι τα εξής:

1. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων των Tμημάτων α) Γεωτεχνολογίας και Περιβάλλοντος, β) Tεχνολογιών Aντιρρύπανσης γ) Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και δ) Oικολογίας και Περιβάλλοντος της Σχολής Tεχνολογικών Eφαρμογών των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

2. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων των Tμημάτων α) Kλωστοϋφαντουργίας, β) Oχημάτων, γ) Tεχνολογίας Aεροσκαφών και δ) Tεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Aερίου της Σχολής Tεχνολογικών Eφαρμογών των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

3. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων των Tμημάτων α) Hλεκτρολογίας, β) Mηχανολογίας, γ) Eνεργειακής Tεχνολογίας και δ) Aυτοματισμού της Σχολής Tεχνολογικών Eφαρμογών των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

4. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων του Tμήματος Nαυπηγικής της Σχολής Tεχνολογικών Eφαρμογών των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

5. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων των Tμημάτων α) Aνθοκομίας και Aρχιτεκτονικής Tοπίου β) Aρχιτεκτονικής Tοπίου γ) Γεωργικής Mηχανολογίας και Yδάτινων Πόρων δ) Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος της Σχολής Tεχνολογίας Γεωπονίας των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

6. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων του Tμήματος Oινολογίας και Tεχνολογίας Ποτών της Σχολής Tεχνολογίας Tροφίμων & Διατροφής των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

7. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων των Tμημάτων α) Πολιτικών Δομικών Έργων, β) Πολιτικών Έργων Yποδομής, γ) Tοπογραφίας, δ) Γεωπληροφορικής και Tοπογραφίας της Σχολής Tεχνολογικών Eφαρμογών των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων (T.E.I.)

8. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων του Tμήματος Aνακαίνισης και Aποκατάστασης Kτιρίων των Iδρυμάτων του Tεχνολογικού Tομέα της Aνώτατης Eκπαίδευσης (T.E.I.)

9. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Πτυχιούχων των Tμημάτων Bιολογίας των Πανεπιστημίων.

10. Δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων των Διπλωματούχων της Σχολής Mηχανικών Mεταλλείων-Mεταλλουργών του Eθνικού Mετσόβιου Πολυτεχνείου.

Οι διαμαρτυρίες για κεραίες κινητής τηλεφωνίας εγκατεστημένες σε ταράτσες πολυκατοικιών είναι συχνό φαινόμενο. Η νέα επιστημονική έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Ηλεκτρομαγνητική Ασφάλεια (ICEMS) καταρρίπτει το σαθρό επιστημονικό υπόβαθρο των ορίων που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), δικαιώνοντας ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ζητούσε από το 2009 επανακαθορισμό των ορίων έκθεσης στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, καθώς υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις και από άλλες εκθέσεις (REFLEX 2004 και Bio-Initiative Report 2007), ότι δεν θωρακίζεται η ανθρώπινη υγεία από τις ακτινοβολίες αναφέρει η Ελευθεροτυπία (16/1/2011).

Συγκεκριμένα, η έκθεση αποκαλύπτει ότι οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες δεν έχουν μόνο θερμικές βιολογικές επιπτώσεις στον άνθρωπο (βλάβες από το κάψιμο που νιώθουμε στο αφτί), αλλά αποδεικνύει ότι οι αληθινά επικίνδυνες επιπτώσεις των ακτινοβολιών είναι οι μη θερμικές, δηλαδή η καταστροφή του DNA, και οι καρκινογενέσεις.
*Με δεδομένο ότι πάνω από 4 δισεκατομμύρια κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούνται παγκοσμίως, από τα οποία τα 2 δισ. χρησιμοποιούνται από παιδιά και εφήβους, η αμερικανική ερευνητική ομάδα του D. L. Davis εξηγεί γιατί τα όρια που ισχύουν σήμερα στις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες είναι αναξιόπιστα και κοινωνικώς ρατσιστικά. «Το όριο για τον εγκέφαλο 2 W/kg (SAR: Ρυθμός Ειδικής Απορρόφησης) ορίστηκε μόνο για εξάλεπτη έκθεση και μόνο για τις θερμικές επιπτώσεις, παρ' ότι στην πράξη η χρήση είναι πολύ πιο μακροχρόνια και έχει πλέον αποδειχθεί η ύπαρξη των μη θερμικών επιπτώσεων. Το όριο ορίστηκε μόνο για τον εγκέφαλο των ανδρών, χωρίς να ληφθεί υπόψη το μικρότερο μέγεθος του εγκεφάλου των γυναικών και των παιδιών, ούτε το ότι η φυσιολογία του παιδικού εγκεφάλου είναι πιο ευάλωτη λόγω του ότι η ηλεκτρική αγωγιμότητά του (άρα και η διαπερατότητά του στις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες) είναι 50%-100% μεγαλύτερη αυτής ενός ενήλικα». Παρ' όλα τα προαναφερθέντα το Ινστιτούτο Ηλεκτρικών-Ηλεκτρονικών Μηχανικών (ΙΕΕΕ), η Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από τις Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) και ο ΠΟΥ επιμένουν να μην τα αναθεωρούν!
*Ο ρώσος ερευνητής Μ. Zhadin στην έκθεση αναφέρει ότι εξαιρετικά ασθενή Εναλλασσόμενα Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία Υπερχαμηλής Συχνότητας (ΕΗΜΠΧΣ) αλλάζουν τις φυσικές ιδιότητες ορισμένων αμινοξέων που είναι συστατικά πρωτεϊνών απαραίτητων για τη λειτουργία των κυττάρων. Μάλιστα πεδία έντασης ακόμη και 2.500 φορές κάτω από το υφιστάμενο όριο (τέτοια παράγονται από ηλεκτρικούς σιδηρόδρομους, πυλώνες ΔΕΗ) προκαλούν σπασίματα και μεταλλαγές στο DNA όσων επαγγελματικών ομάδων εκτίθενται σε αυτά (σιδηροδρομικοί) καθώς και αλλοιώσεις σε κύτταρα εγκεφάλου και καρδιάς, όπως και αναπτυξιακή καθυστέρηση σε πειραματόζωα, π.χ. στους γυρίνους (αδιαμόρφωτοι βάτραχοι).
*Η μελέτη του καθηγητή Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών Χ. Γεωργίου αναπτύσσει το ότι ο βασικός μηχανισμός δράσης των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών είναι η αύξηση του «οξειδωτικού στρες» στους οργανισμούς. Αυτή προκαλείται από την παράταση της ζωής των δημιουργούμενων τοξικών ελεύθερων ριζών από τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, ακόμη και σε ένταση χιλιάδων φορών κάτω από τα υφιστάμενα όρια. Η αύξηση του οξειδωτικού στρες έχει ως τελική συνέπεια τον κατακερματισμό του DNA, τις καρκινογενέσεις και άλλες σχετιζόμενες ασθένειες.
*Ο αμερικανός ερευνητής Α. R. Liboff επισημαίνει ότι παρ' ότι είναι γνωστό πως τα πολύ χαμηλής έντασης ΕΗΜΠΧΣ επηρεάζουν τα μαγνητικά αισθητήρια πτηνών και μελισσών, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες επενεργούν στο μεταβολισμό των οργανισμών, αυτό δεν λήφθηκε υπόψη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την ICNIRP στον καθορισμό των ορίων. Ούτε το ότι τα ΕΗΜΠΧΣ έχουν ταξινομηθεί ως «πιθανά καρκινογόνα» για τον άνθρωπο από τη Διεθνή Επιτροπή Ερευνας πάνω στον Καρκίνο (IARC), κάτι που έχει επιβεβαιωθεί σε ποντικό από τον ερευνητή Μ. Soffritti.
*Οι αμερικανοί ερευνητές L. Giuliani, S. Tigre και F. Barnes συμπεραίνουν πως τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία μεταβάλλουν την αυτοοργάνωση των μορίων του νερού (αποτελεί το 99% των μορίων του σώματός μας) και αλλάζουν τη ροή σε αυτό των συστατικών του σώματός μας (π.χ. ιόντων), και κατά συνέπεια του μεταβολισμού.
*Ο σουηδός ερευνητής L.G. Salford αναφέρει ότι η έκθεση σε ακτινοβολία κινητής τηλεφωνίας (GSM 900 MHz) αυξάνει τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, δηλαδή μειώνει την προστασία του εγκεφάλου μας από τις τοξικές ουσίες που κυκλοφορούν στο σώμα. Αυτό το φαινόμενο παρατηρήθηκε ιδιαίτερα σε έκθεση ποντικιών έως και 10.000 φορές κάτω του υφιστάμενου ορίου, και μάλιστα μόλις 2 ώρες μετά την έκθεση.

Επιδημιολογικές μελέτες σε χώρες με έντονη χρήση κινητών έχουν δείξει σημαντική αύξηση διαφόρων τύπων εγκεφαλικών όγκων (γλοίωμα, ακουστικό νεύρωμα, αστροκύττωμα) μετά από δεκαετή χρήση.
*Η επίδραση του ασύρματου τηλεφώνου (2.4 GHz) μετά από τρίλεπτη έκθεση και ένταση 200 φορές κάτω από το όριο των ΗΠΑ-Καναδά και περίπου 110 φορές κάτω από το όριο της Ευρώπης προκάλεσε σε άτομα ηλικίας 37-79 από ήπια έως μερική καθώς και υψηλή ευαισθησία σε ποσοστά 16% και 24% αντιστοίχως. Ως συμπτώματα αναφέρθηκαν προβλήματα μνήμης, πονοκέφαλοι, προβλήματα όρασης και ύπνου, αδιαθεσίες, ζαλάδες, βόμβος στο αφτί, χρόνια φαγούρα και αίσθημα παλμών της καρδιάς.
*Οι σουηδοί ερευνητές L. Hardell και Μ. Carlberg επισημαίνουν πόσο σοβαρό για τη μελλοντική υγεία των παιδιών είναι, όταν η χρήση του κινητού αρχίζει πριν τα 20 χρόνια τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρήση πάνω από 1 χρόνο προκάλεσε 500% αύξηση των εγκεφαλικών καρκίνων, με 300% αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης ακουστικού νευρώματος στην ίδια πλευρά του κεφαλιού σε χρήστες πάνω από 10 χρόνια. Επίσης, χρήστες αναλογικών κινητών τηλεφώνων πάνω από μια πενταετία παρουσίασαν έως και 510% αύξηση κινδύνου εμφάνισης ακουστικού νευρώματος, ενώ χρήστες πάνω από 10 χρόνια παρουσίασαν επίσης αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αστροκυττώματος. Αλλη μελέτη τους έδειξε ότι η πλευρά του κεφαλιού όπου γίνεται για περισσότερα από 10 χρόνια χρήση του κινητού τηλεφώνου προκαλεί 240% αύξηση του κινδύνου ακουστικού νευρώματος, όπως και 40% αύξηση της εμφάνισης γλοιώματος.
*Η ίδια ομάδα σύγκρινε τις επιπτώσεις στην πλευρά όπου τοποθετείται κινητό ή ασύρματο τηλέφωνο και διαπίστωσε ότι έκθεση πάνω από 10 χρόνια αύξησε την πιθανότητα εμφάνισης αστροκυττώματος σε χρήστες κινητού κατά 330% και σε χρήστες ασύρματου τηλεφώνου κατά 500%. Τα αντίστοιχα ποσοστά για ακουστικό νεύρωμα ήταν 300% και 230%, με το μεγαλύτερο ποσοστό σε όσους ξεκίνησαν τη χρήση κινητού πριν από τα 20 χρόνια τους. Για όσους ξεκίνησαν τη χρήση μετά τα 19 τους, η ετήσια αύξηση του κινδύνου εμφάνισης αστροκυττώματος ήταν 2,16%.
*Πρόσφατη ανάλυση αμερικανικο-κορεατικής ερευνητικής ομάδας σε 465 δημοσιευθείσες μελέτες επιβεβαίωσε την αξιοπιστία των επιδημιολογικών μελετών της ερευνητικής ομάδας Hardell. Συγκεκριμένα, οι μελέτες (στις οποίες συμμετείχαν 37.916 άτομα) έδειξαν ότι όσοι ήσαν χρήστες κινητού τηλεφώνου για περισσότερα από 10 χρόνια παρουσίασαν 10%-30% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης όλων των ειδών όγκων συγκριτικά με τους μη χρήστες κινητών.

Συγκριτικά με τις αξιόπιστες μελέτες της ομάδας Hardell, επισημαίνεται: Οι μελέτες τις οποίες χρηματοδοτούν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας (π.χ. η μελέτη INTERFONE) παράγουν αναξιόπιστα αποτελέσματα, διότι μελετούν μικρό αριθμό χρηστών για λιγότερο από δεκαετία. Δεν λαμβάνουν υπ' όψιν, ότι παίρνει 10 έως 40 χρόνια για να εκδηλωθεί ο καρκινικός όγκος, υποβάλλοντας υποκειμενικές ερωτήσεις στους συμμετέχοντες, και δεν εφαρμόζουν αξιόπιστα πρωτόκολλα έρευνας.
Εντούτοις, ακόμη και η μελέτη INTERFONE διαπίστωσε ότι εντατικοί χρήστες κινητού τηλεφώνου με μέση καθημερινή χρήση πάνω από 4,5 ώρες παρουσίασαν αύξηση του κινδύνου εμφάνισης γλοιώματος (ενδοκρανιακός όγκος) και μηνιγγιώματος κατά 40% και 15% αντιστοίχως.

Τέλος, η έκθεση της ICEMS επιβεβαιώνει ένα εντυπωσιακό περσινό ερευνητικό πείραμα σε πραγματικές συνθήκες πόλης (Valladolid, στην Ισπανία), του ισπανού ερευνητή Α. Balmori (δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Electromagnetic Biology and Medicine» (τεύχος 29, σελίδες 31-35). Αβγά βατράχου και νεογνά βατραχάκια χωρίς πόδια (γυρίνοι) τοποθετήθηκαν επί 2 μήνες (κατά το διάστημα που τα αβγά μετατρέπονται σε γυρίνους) στην ταράτσα ενός οκταώροφου κτιρίου ευρισκόμενου σε απόσταση 140 μέτρων από 4 αντιδιαμετρικά τοποθετημένες κεραίες εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου στο οποίο εκτέθηκαν τα πειραματόζωα ήταν 1,8 έως 3,5 V/m, δηλαδή 32 φορές και 24 φορές κάτω από τα όρια ΠΟΥ και Ελλάδας αντιστοίχως (41-58 και 33-47 V/m). Μετά την έκθεση οι βάτραχοι ανέπτυξαν προβλήματα κίνησης και πέθανε το 90% (συγκριτικά με το φυσιολογικό 4,2% θνησιμότητας).

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Εξήντα οκτώ ερευνητές, μέλη και συνεργάτες της Διεθνούς Επιτροπής για την Ηλεκτρομαγνητική Ασφάλεια (ICEMS) απ' όλο τον κόσμο, διεξήγαγαν και συνέγραψαν 24 μελέτες σε μια κοινή επιστημονική έκθεση με τίτλο «Μη θερμικές επιδράσεις και μηχανισμοί επίδρασης μεταξύ των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και της ζώσας ύλης». Η έκθεση δημοσιεύτηκε από την επιστημονική οργάνωση ICEMS και το ιταλικό επιστημονικό Ινστιτούτο Ramazzini στα τέλη του 2010 (βλέπε ιστότοπο http://www.icems.eu/papers.htm?f=/c/a/2009/12/15/MNHJ1Β49ΚΗ.DTL)

Αυτό τον καιρό στα πανεπιστήμια όλοι, εύλογα, αγωνιούν. Οι αρχικές σκέψεις του υπουργείου για το πανεπιστήμιο του μέλλοντος αντί να αποτελούν βάση διαλόγου, τείνουν να ενισχύουν την εσωστρέφεια της πανεπιστημιακής κοινότητας. Υπάρχει σοβαρός λόγος γι’ αυτό: Όταν το υπουργείο σκιαγραφεί ένα πανεπιστημιακό σύστημα με αγγλοσαξονική διοικητική δομή, και ο πιο καλόπιστος πανεπιστημιακός αναρωτιέται: Διανοείται η κ. υπουργός τι θα γίνει στα Τμήματα και στις Σχολές όταν το αγγλοσαξονικό σύστημα διοίκησης μεταμοσχευθεί στο ελληνικό πανεπιστήμιο;

Το αγγλοσαξονικό σύστημα βασίζεται στην πραγματικά αποκεντρωμένη διοίκηση και, βεβαίως, στην αυτονόμηση των μονάδων του όσον αφορά την υλοποίηση του προϋπολογισμού της κάθε μιας. Αποκέντρωση δεν σημαίνει μόνο μεγαλύτερη ευελιξία και καλύτερη λογοδοσία στο επίπεδο του Τμήματος ή της Σχολής. Σημαίνει και δημιουργία γραφείων Προέδρων Τμημάτων ή Κοσμητόρων τα οποία λειτουργούν ως μίνι-υπουργεία ή Δ.Σ. επιχειρήσεων, καθώς σε αυτά λαμβάνονται οι αποφάσεις για τις προσλήψεις, τις απολύσεις, τη χρηματοδότηση νέων μεταπτυχιακών προγραμμάτων κ.λπ. Φαντάζεστε τι θα γίνει όταν αυτά τα ισχυρά γραφεία στελεχώσουν τα ίδια, λίγο - πολύ, με σήμερα πρόσωπα; Όταν το τάδε Τμήμα, λόγω κακοδιαχείρισης, αναγκαστεί να απολύσει μόνιμους καθηγητές; Και ποιοι θα είναι εκείνοι που θα αξιολογούν το Τμήμα, μια διαδικασία από την οποία θα κριθεί το αν θα πληρωθούν του χρόνου οι μισθοί; Ερωτήματα σαν και αυτά θα οδηγήσουν τον διάλογο υπουργείου και πανεπιστημίων σε αδιέξοδο, με μοναδικό κερδισμένο την αδράνεια.

Ο μέσος δρόμος
Αν πραγματικά θέλουμε να μπολιάσουμε το ελληνικό πανεπιστήμιο με τα θετικά του αγγλοσαξονικού, προτείνω να ακολουθήσουμε την προτροπή του Αγγλου φιλόσοφου Francis Bacon: Να μιμηθούμε τις μέλισσες! Αναφερόμενος στη διένεξη μεταξύ των εμπειριστών και των ορθολογιστών, συνέκρινε τα μυρμήγκια, που μονάχα συλλέγουν και χρησιμοποιούν ό,τι βρουν, με τις αράχνες, που υφαίνουν ιστούς μέσα στα ίδια τους τα σωθικά. Κάπως έτσι διαμορφώνεται, δυστυχώς, η αντιπαράθεση στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Από την μία έχουμε εκείνους που, σαν τα μυρμήγκια, συλλέγουν πανεπιστημιακά μοντέλα από το εξωτερικό (κυρίως αγγλοσαξονικά) τα οποία προτείνουν να χρησιμοποιήσουν άκριτα και αυτούσια. Από την άλλη, έχουμε εκείνους που, σαν τις αράχνες, επιμένουν να αναπαράγουν αυτά που ήδη βρίσκονται στα σωθικά του υπάρχοντος πανεπιστημίου.

Η απόδραση από αυτήν την πόλωση, όπως πίστευε και ο Bacon, βρίσκεται στον μέσο δρόμο της μέλισσας η οποία μαζεύει πρώτες ύλες από τα άνθη πριν τις μεταμορφώσει σε κάτι νέο, χρησιμοποιώντας όμως μια δική της, εσωτερική, δύναμη. Ο δρόμος της μέλισσας για το ελληνικό πανεπιστήμιο απαιτεί την αργή, σταδιακή, εισαγωγή μικρών αλλά καίριων καινοτομιών που θα ανάψουν ένα φιτίλι στο εσωτερικό του πανεπιστημίου. Σιγά σιγά η φλόγα του θα απλωθεί και το πανεπιστήμιο θα αλλάξει από μόνο του, χωρίς τον από μηχανής θεό του υπουργείου. Οσοι πιστεύουν ότι με ένα νέο νόμο-πλαίσιο μπορούν να επανιδρύσουν το ελληνικό πανεπιστήμιο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του αγγλοσαξονικού φαίνεται ότι αγνοούν την πιο βασική αρχή της αγγλοσαξονικής προσέγγισης που, πάντα αναδείκνυε την εξέλιξη και απέρριπτε τις ξαφνικές, κοσμογονικές, από-τα-πάνω αλλαγές.

Ποιες μπορεί να είναι αυτές οι μικρές αλλά καίριες αλλαγές–εναύσματα; Αναφερόμαστε σε τρεις:
α Μείωση της σημασίας των μαζικών διαλέξεων.
β Κατάργηση των τειχών που χωρίζουν το ένα Τμήμα από το άλλο.
γ Διεθνοποίηση του πανεπιστημίου.

Τρόποι διεθνοποίησης
Αρχίζοντας από το τελευταίο, δεν αναφερόμαστε σε μια δουλική αναπαραγωγή αυτών που γίνονται αλλού. Ούτε στην σκέψη ότι θα πρέπει ξένοι καθηγητές να έρθουν να μας σχεδιάσουν προγράμματα σπουδών και, γενικά, να μας υπαγορεύσουν ένα εκπαιδευτικό Μνημόνιο. Η διεθνοποίηση που προτείνουμε αφορά:
Α Την καλλιέργεια μιας ισότιμης σχέσης με τις πανεπιστημιακές κοινότητες εκτός των συνόρων.
Β Τη δημιουργία συνθηκών ώστε ξένοι (καθηγητές και φοιτητές) να έρχονται στην Ελλάδα ώστε το ελληνικό πανεπιστήμιο να μεταμορφωθεί σε ένα κοσμοπολίτικο πεδίο ανταλλαγής και δημιουργίας ιδεών. Οι θεσμικές αλλαγές για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι ελάχιστες. (Βλ. παραπλεύρως την κοινή μας πρόταση). Το ίδιο ισχύει και με τις άλλες δύο προτάσεις. Αναμφισβήτητα, η μεγαλύτερη πληγή του πανεπιστημίου είναι η εξευτελιστική μετατροπή του σε εξεταστικό κέντρο. Πώς μπορεί να καυτηριαστεί; Αλλάζοντας τη δομή της διδακτικής διαδικασίας. Σήμερα, οι διαλέξεις είναι το Α και το Ω. Τις παρακολουθεί, κατά μέσον όρο, το 20% των φοιτητών οι οποίοι διαβάζουν μόνοι τους το ένα ή τα δύο βιβλία που τους δίνουμε (λες και σπουδάζουν σε Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, χωρίς βέβαια την ηλεκτρονική υποδομή ενός σωστού Ανοιχτού Πανεπιστημίου) και κατόπιν προσέρχονται στις εξετάσεις, ξανά και ξανά έως ότου περάσουν. Τι μπορεί να αλλάξει εδώ; Τρία πράγματα:
1 Μείωση του αριθμού αλλά διατήρηση των διαλέξεων ως ένα performance από τον υπεύθυνο καθηγητή του οποίου στόχος είναι να εμπνέει τους φοιτητές και να εισαγάγει (αλλά όχι να εξαντλεί) την ύλη.
2 Εισαγωγή εβδομαδιαίων φροντιστηριακών τάξεων (tutorials), με 15 φοιτητές η κάθε μία, όπου τα θέματα που παρουσιάστηκαν στις διαλέξεις αναπτύσσονται υπό την μορφή συζήτησης, ασκήσεων, εργασιών, σύντομων τεστ. Η παράδοση μπορεί να γίνεται από καθηγητές ή και μεταπτυχιακούς φοιτητές, η δε παρακολούθηση θα πρέπει να είναι υποχρεωτική.
3 Να δοθεί στα Τμήματα η δυνατότητα να προσδιορίζουν ως υποχρεωτική τη γνώση των αγγλικών έτσι ώστε οι πηγές που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτών των εβδομαδιαίων φροντιστηριακών τάξεων να καλύπτουν τη διεθνή βιβλιογραφία.
Μια τέτοια παρέμβαση θα έκλεινε σημαντικά το άνοιγμα της ψαλίδα που χωρίζει το ελληνικό πανεπιστήμιο από τα αντίστοιχα αγγλοσαξονικά χωρίς να χρειάζεται σημαντική νομοθετική παρέμβαση. Το ίδιο και όσον αφορά την κατεδάφιση των τειχών που χωρίζουν τα Τμήματα. Δεν είναι αποδεκτό πλέον οι φοιτητές μας να εγκλωβίζονται (στη βάση μιας επιλογής που είναι σχεδόν τυχαία) σε ένα από τα πολλά παρακλάδια κάποιας επιστήμης στα 18 τους, από το οποίο να μην μπορούν να ξεφύγουν, αν στην πορεία, συνειδητοποιήσουν ότι ένα παραπλήσιο παρακλάδι τους ενθουσιάζει.
Αυτές οι μικρές αλλαγές μπορούν να επιφέρουν μεγάλα οφέλη. Οι μεγάλες εξαγγελίες απλώς φοβίζουν και προϊδεάζουν ότι τελικά δεν θα γίνει, άλλη μια φορά, τίποτα.

Πώς θα γίνει η παιδεία μας ελκυστική διεθνώς
Η κρίση δημιουργεί και ευκαιρίες αναγέννησης. Η πραγματική ανάπτυξη απαιτεί επενδύσεις στις πηγές πλούτου που κάνουν μια χώρα να ξεχωρίζει. Η Ελλάδα έχει δύο τέτοιες πηγές: Τους ανθρώπους της, που έχουν επενδύσει για δεκαετίες σε ένα ιδιαίτερα υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Και το μοναδικό φυσικό της περιβάλλον. Ο χώρος της παιδείας αποτελεί πεδίο ανεκμετάλλευτο στην Ελλάδα. Οι σοβαρές επενδύσεις σε αυτήν μπορούν να καταστήσουν τη χώρα πόλο έλξης τόσο για ξένους φοιτητές όσο και για καθηγητές που πολύ θα ήθελαν, υπό τις σωστές συνθήκες, να διδάσκουν εδώ ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Μια τέτοια εξέλιξη θα βοηθούσε τα ελληνικά πανεπιστήμια να διεθνοποιηθούν, υπό τους δικούς τους όρους, θα δημιουργούσε μια άλλη εικόνα για τη χώρα, και θα αποτελούσε και μια τονωτική ένεση για την οικονομία. Για δεκαετίες, το «ισοζύγιο» τριτοβάθμιας παιδείας της χώρας είναι μνημειωδώς αρνητικό. Αν και πάντα Ελληνες φοιτητές θα πηγαίνουν στο εξωτερικό, κάτι που δεν είναι καθόλου κακό, ήρθε ο καιρός να αρχίσουμε να εισάγουμε φοιτητές από τις ίδιες χώρες στις οποίες, προς το παρόν, μόνο εξάγουμε δικούς μας. Πώς η Ολλανδία κατάφερε να ανοίξει τα πανεπιστήμιά της και να ελκύει μεγάλο αριθμό ξένων φοιτητών;

Επεκτείνοντας και διεθνοποιώντας το ελληνικό πανεπιστήμιο, προσφέροντας προγράμματα σπουδών στα αγγλικά, χρησιμοποιώντας ως διδάσκοντες τον μεγάλο αριθμό των υπο-απασχολούμενων Ελλήνων με τις καλές σπουδές από το εξωτερικό, προσκαλώντας για μερικούς μήνες κάθε χρόνο καθηγητές κορυφαίων ξένων πανεπιστημίων (οι οποίοι με μεγάλη χαρά, και μικρή αμοιβή, θα επέλεγαν να περνούν κάποιους μήνες στην Ελλάδα), ανοίγοντας τα κτίρια των σχολών τα καλοκαίρια – με αυτές τις κινήσεις, και δεδομένης της ελκυστικότητας της χώρας, η Ελλάδα θα μπορούσε να ελκύσει ξένους φοιτητές όπως κάνει η Καλιφόρνια, η Αυστραλία, η Ισπανία, αλλά και η Ολλανδία ή η Βρετανία.

Ο κ. Nicholas Askounes Ashford είναι καθηγητής στο Massachusetts Institute of Technology, ο κ. Γιάννης Βαρουφάκης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Χρήστος Πιτέλης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Cambridge.

Με την ταμπέλα του «ολοήμερου» και την ενίσχυση στο βασικό κορμό των μαθημάτων τους, 800 Δημοτικά σχολεία επελέγησαν φέτος για να εφαρμόσουν πιλοτικά ένα πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα που εάν τηρηθεί σύμφωνα με τον σχεδιασμό, μπορεί να οδηγήσει σε πραγματική αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αναφέρει η Ελευθεροτυπία (19/1/2011).
Τέσσερις μήνες μετά την έναρξη της χρονιάς, ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι υποστηρικτές του προγράμματος λένε ότι αυτό ξεκίνησε με δύο μειονεκτήματα: 1. πρόχειρος σχεδιασμός, 2. κακή επιλογή χρόνου, αφού φέτος οι δαπάνες για την Παιδεία είναι πιο χαμηλά από ποτέ.
Τα σχολεία που εντάχτηκαν στο πιλοτικό πρόγραμμα μπήκαν υποχρεωτικά και όχι με δική τους επιθυμία, όπως προέβλεπε η αρχική πρόταση του υπουργείου Παιδείας, μιας και οι Σύλλογοι Διδασκόντων διέβλεπαν αδυναμία στην εφαρμογή του προγράμματος.
Τέσσερις μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, στα περισσότερα από τα Δημοτικά αυτά η εικόνα είναι η εξής:

Η εικόνα
Το βασικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα των 35 ωρών εφαρμόζεται με προβλήματα στη διδασκαλία κάποιων μαθημάτων, λόγω έλλειψης εκπαιδευτικών. Οι ελλείψεις εντοπίζονται κυρίως στους γυμναστές και στους καθηγητές ξένων γλωσσών.
Το πρόγραμμα του ολοήμερου, που ξεκινάει από τις 2 και προβλέπει μαθήματα ειδικοτήτων (ξένες γλώσσες, μουσική, θεατρική αγωγή, υπολογιστές), ισχύει τυπικά, μόνον ως προς το ωράριο δηλαδή, αλλά δεν εφαρμόζεται ουσιαστικά, αφού δεν έχουν προσληφθεί καθηγητές ειδικοτήτων.
Η λειτουργία των 800 ολοήμερων Δημοτικών ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο με ενιαίο αναμορφωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Βασικός στόχος του αναμορφωμένου προγράμματος, όπως το σχεδίασε το υπουργείο Παιδείας, είναι ο περιορισμός και στη συνέχεια, η μείωση στο ελάχιστο των περισσότερων απογευματινών δραστηριοτήτων που κάνουν οι μαθητές εκτός σχολείου, αφού τόσο η διδασκαλία της Πληροφορικής όσο και των ξένων γλωσσών θα οδηγεί σε πιστοποίηση μέσα στο δημόσιο σχολείο.
Τα 800 σχολεία που εφαρμόζουν πιλοτικά φέτος αυτό το αναμορφωμένο πρόγραμμα επελέγησαν με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, όπως να είναι 12θέσια, να μην έχουν διπλή βάρδια, να διδάσκεται η δεύτερη ξένη γλώσσα κ.λπ.
Η καινοτομία του θεσμού είναι η επέκταση του προγράμματος ώς τις 2 η ώρα με ενισχυμένη τη διδασκαλία σε βασικά μαθήματα. Για τις Α' και Β' τάξεις, το πρόγραμμα αυτό προβλέπει αύξηση της διδασκαλίας της Γλώσσας και των Μαθηματικών κατά μία ώρα, ενώ τα Αγγλικά γίνονται δύο ώρες. Η διδασκαλία της Γυμναστικής επίσης αυξάνεται κατά δύο ώρες την εβδομάδα (τη μία ώρα οι μαθητές θα διδάσκονται χορό) στις τέσσερις πρώτες τάξεις, ενώ το μάθημα της Πληροφορικής γίνεται δίωρο για όλες τις τάξεις.
Ειδικά στις μικρότερες τάξεις λέγεται πως αυτό το πρόγραμμα έχει δοκιμαστεί με επιτυχία και γι' αυτό εφαρμόζεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η λειτουργία των 800 ολοήμερων Δημοτικών με ενιαίο αναμορφωμένο πρόγραμμα και ο επιπλέον χρόνος παραμονής των μαθητών στο σχολείο στηρίζεται και σε αντίστοιχη εισήγηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

«Από την αρχή της σχολικής χρονιάς, είχαμε προβλήματα στη δημιουργία του προγράμματος. Γι' αυτό τον λόγο, τόσο ο Σύλλογος Διδασκόντων όσο και ο Σύλλογος Γονέων δεν θέλαμε να μπει το σχολείο μας στο πρόγραμμα των 800 ολοήμερων. Βλέπαμε ότι υπήρχαν τεράστιες αδυναμίες προσαρμογής ειδικά για μαθητές της πρώτης και δευτέρας τάξης».
Μιλάει στην Ελευθεροτυπία (19/1/2011) ο Θαν. Διαβολάκης, μέλος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Κερατσινίου. Η κόρη του είναι μαθήτρια της τετάρτης τάξης.
«Ακόμη και σήμερα, μέσα στο υποχρεωτικό πρόγραμμα των 35 ωρών την εβδομάδα υπάρχουν μαθήματα ειδικοτήτων για τα οποία δεν έχουμε εκπαιδευτικούς. Αυτή τη στιγμή λείπουν από το σχολείο μας 3 εκπαιδευτικοί. Ενας Φυσικής Αγωγής, ένας Αισθητικής Αγωγής και ένας Γαλλικών, με αποτέλεσμα το βασικό πρόγραμμα της εβδομάδας να αλλάζει συνεχώς».

7 υπολογιστές
Όσο για τους υπολογιστές; «Στο σχολείο έχουμε 200 παιδιά και στην τάξη της πληροφορικής υπάρχουν 7 υπολογιστές. Από αυτούς περνάνε όλες οι τάξεις. Τι εξάσκηση να κάνουν στις νέες τεχνολογίες; Κάθονται ανά 3-4 παιδιά, από το κάθε τμήμα, μπροστά στον υπολογιστή κι ό,τι ακούνε από τον δάσκαλο».
Αυτές οι ελλείψεις αφορούν το υποχρεωτικό πρόγραμμα του σχολείου που είναι μέχρι τις 2 η ώρα. Για μετά τις 2 που ξεκινάει το ολοήμερο, «οι μαθητές δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Τι μουσική, τι θεατρική αγωγή, τι ξένες γλώσσες, τι υπολογιστές, λέει το πρόγραμμα; Αφού δεν υπάρχει κανένας καθηγητής ειδικοτήτων. Ενας δάσκαλος είναι μόνο διαθέσιμος στο σχολείο για να τα προσέχει».
Στο ολοήμερο (από τις 2 μέχρι τις 4 η ώρα), έχουν δηλώσει συμμετοχή 35 παιδιά από όλες τις τάξεις.
«Τι μπορεί να κάνει ένας δάσκαλος σε μαθητές πρώτης και έκτης τάξης μαζί; Πώς να τα απασχολήσει δημιουργικά ταυτόχρονα; Για τον λόγο αυτό και δεν έχει βγει πρόγραμμα για το ολοήμερο αφού δεν υπάρχει κανένας καθηγητής ειδικότητας.
Τι κάνουν τα παιδιά μέχρι τις 4 η ώρα; Τρώνε και μετά είτε παίζουν είτε κάνουν κάποια μαθήματα της επόμενης μέρας. Φύλαξη δηλαδή γίνεται μέχρι να φύγουν. Τίποτε άλλο...».
«Διαμαρτυρηθήκαμε στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας αλλά μας είπαν ότι δεν μπορεί να δοθεί λύση γιατί υπάρχουν μεγάλα κενά σε καθηγητές ειδικοτήτων. Λείπει, για παράδειγμα, μεγάλος αριθμός γυμναστών, περίπου 40 με 45».

Προσφορά από ιδιώτες
«Το υπουργείο Παιδείας πιέζει τους διευθυντές των σχολείων να βγάλουν πρόγραμμα που να καλύπτει όλες τις ώρες αλλά αυτό δεν είναι δυνατόν. Πώς θα καλύψει ένας δάσκαλος όλα τα κενά; Θα τους κάνει θέατρο, γυμναστική, πληροφορική; Αλλά ακόμη κι αν το κάνει, η κάλυψη δεν θα είναι πραγματική αφού τα μαθήματα δεν διδάσκονται».
Φέτος συνέβη κάτι ακόμη πρωτόγνωρο, λέει ο κ. Διαβολάκης. «Μόλις ξεκίνησαν τα μαθήματα, έφτασαν στον σύλλογό μας προσφορές από ιδιωτικά κέντρα για να κάνουν απογευματινά μαθήματα πληροφορικής, μέσα στο σχολείο. Πριν από λίγο καιρό, δεύτερο κρούσμα: ένας ιδιώτης τεχνικός που ήρθε στο σχολείο για να κάνει συντήρηση στο κτίριο, προσφέρθηκε να κάνει τα πάντα εντελώς δωρεάν, με μόνη υποχρέωση να τον αφήσουμε να διαφημίσει μέσα στο σχολείο κέντρα ξένων γλωσσών, τα οποία εκπροσωπεί. Φυσικά, δεν δεχτήκαμε ούτε τη μία ούτε την άλλη προσφορά».