Σπουδές στη Γερμανία

Η εμπειρία της εκπαίδευσης

Η Γερμανία είναι μια χώρα με πλούσια ιστορία, πολυεθνική κοινωνία και εξαιρετικό εκπαιδευτικό σύστημα, που επικεντρώνεται περισσότερο στη θεωρία και την έρευνα. Αυτήν τη στιγμή προσφέρονται περισσότερα από 4.600 προπτυχιακά και 3.000 μεταπτυχιακά προγράμματα, πολλά από τα οποία γίνονται στην αγγλική γλώσσα. Οι πιο δημοφιλείς τομείς είναι η Ιατρική, η Νομική, οι Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες, καθώς και η Διοίκηση Επιχειρήσεων και η Εκπαίδευση. Τα πανεπιστήμια της Γερμανίας συνδυάζουν την παράδοση με τις σύγχρονες τεχνολογίες και προσελκύουν καθηγητές και φοιτητές από όλο τον κόσμο.

Οι υποψήφιοι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν για τη διαμονή τους τόσο τους πανεπιστημιακούς κοιτώνες, όσο και διαμερίσματα εκτός πανεπιστημιούπολης, με ή χωρίς συγκατοίκους. Τα δωμάτια στους κοιτώνες είναι μεν πολύ μικρά, αλλά ταυτόχρονα πολύ οικονομικά και αποτελούν το ιδανικό μέρος για να γνωριστείτε με άλλους φοιτητές. Το κόστος διαβίωσης στη Γερμανία είναι αρκετά υψηλό. Εκτός, λοιπόν, από τα δίδακτρα, το κόστος των βιβλίων κ.λπ., πρέπει να υπολογίσετε και περίπου €700 το μήνα, για έξοδα διατροφής, μετακινήσεων κ.ά.

Φροντίστε να ενημερωθείτε έγκαιρα για τα δίδακτρα του πανεπιστημίου για το οποίο ενδιαφέρεστε, καθώς ισχύουν ιδιαίτεροι κανόνες για τους αλλοδαπούς φοιτητές. Κάτι επιπρόσθετο, που πρέπει να γνωρίζετε, είναι ότι, αν για κάποιο λόγο δεν έχετε ολοκληρώσει το πρόγραμμά σας εντός του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος που προβλέπεται, θα επιβαρυνθείτε με επιπλέον κόστος.

Στη Γερμανία, εκτός από τα δημόσια πανεπιστήμια, υπάρχουν και ιδιωτικά. Για την εισαγωγή σας σε αυτά, δεν παίζει ρόλο μόνο το καλό ακαδημαϊκό επίπεδο, αλλά και οι εξω-ακαδημαϊκές σας δεξιότητες, η αποφασιστικότητα και οι πρωτοβουλίες σας. Η φοίτηση σε ιδιωτικά πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν εγγυάται απαραίτητα την επιτυχή επαγγελματική σας αποκατάσταση (όπως, ας πούμε, συμβαίνει στις ΗΠΑ ή τη Μ. Βρετανία), θέτει όμως γερά θεμέλια για την επίτευξή της.

Το εκπαιδευτικό σύστημα

Στη Γερμανία λειτουργούν 315 κρατικά ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Από αυτά, 113 είναι πανεπιστήμια και ανώτατες σχολές, 46 ακαδημίες καλών τεχνών και ωδεία, ενώ υπάρχουν περισσότερες από 140 ανώτερες σχολές ειδικής επαγγελματικής κατάρτισης (Fachhochschulen). Εδώ παρουσιάζονται ιδρύματα μόνον της πρώτης κατηγορίας (πανεπιστήμια)

Τα πανεπιστήμια χαίρουν διεθνούς κύρους, προάγοντας την καινοτομία και την έρευνα. Με την ιδιότητά τους ως σύγχρονα πανεπιστήμια, συνδυάζουν τη βασική με την εφαρμοσμένη έρευνα. Οι συμφωνίες διεπιστημονικής συνεργασίας με πολυεθνικές εταιρίες ή εξωπανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα (όπως π.χ. Max-Planck-Institutes) αποτελούν συνήθης πρακτική και συμβάλλουν σίγουρα στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πτυχιούχων.

Τα πολυάριθμα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών (Fachhochschulen ή Hochschulen / Universities of Applied Sciences) προσφέρουν υψηλής ποιότητας ακαδημαϊκή κατάρτιση για όσους δεν επιθυμούν οπωσδήποτε να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή καριέρα, χωρίς όμως να τους αφαιρείται το δικαίωμα να αποκτήσουν ένα διδακτορικό σε ένα πανεπιστήμιο. Εκτός από τις θεωρητικές γνώσεις που προσφέρουν, τα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών δίνουν επίσης μεγάλη σημασία στην πρακτική εμπειρία που οι φοιτητές τους αποκτούν σε επιχειρήσεις ή οργανισμούς.

Οι Ακαδημίες/Πανεπιστήμια Καλών Τεχνών, Μουσικής και Κινηματογράφου αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του συστήματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Γερμανίας προσφέροντας προγράμματα σπουδών υψηλού επιπέδου. Οι εισαγωγικές εξετάσεις σε αυτές τις σχολές είναι συνήθως εξαιρετικά δύσκολες και οι υποψήφιοι καλούνται να αποδείξουν το καλλιτεχνικό τους ταλέντο συναγωνιζόμενοι νέους απ’ όλο τον κόσμο.

Ένα πρωτοποριακό σύστημα εκπαίδευσης που προσφέρει η Γερμανία είναι το λεγόμενο «Duales Studium». Εδώ δίνεται έμφαση στο συνδυασμό θεωρητικής κατάρτισης στα πανεπιστήμια και ταυτόχρονα μιας αμειβόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης σε εταιρεία. Οι απόφοιτοι είτε προσλαμβάνονται από την εταιρεία στην οποία ολοκλήρωσαν την επαγγελματική εκπαίδευση είτε λόγω της εμπειρίας την οποία απέκτησαν να έχουν γρήγορη πρόσβαση στην ελεύθερη αγορά εργασίας

Στα γερμανικά δημόσια πανεπιστήμια δεν υπάρχουν συνήθως δίδακτρα. Κάθε φοιτητής υποχρεούται να πληρώσει μόνο την εξαμηνιαία συμμετοχή του προς τη φοιτητική λέσχη του πανεπιστημίου του (το ποσό ποικίλει από 50 έως 250 ευρώ ανάλογα με τις παροχές).

Τα πτυχία που προσφέρονται

Το ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε δύο εξάμηνα. Το χειμερινό διαρκεί από 1 Οκτωβρίου μέχρι 31 Μαρτίου και το θερινό από 1 Απριλίου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου. Υπάρχουν αρκετές διακοπές κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, αλλά συνήθως οι φοιτητές, κατά τη διάρκειά τους, πρέπει να προετοιμάσουν εργασίες, παρουσιάσεις κ.λπ., ενώ κάποιοι καθηγητές κανονίζουν και εξετάσεις. Πάντως, οι φοιτητές έχουν την ευελιξία να επιλέξουν τα μαθήματα που θέλουν να παρακολουθήσουν και τον καθηγητή, από τον οποίο θέλουν να εξεταστούν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αυστηροί κανόνες που πρέπει να τηρηθούν.

Στα προπτυχιακά προγράμματα, η φοίτηση χωρίζεται σε δύο μέρη και διαρκεί 3 με 4 χρόνια. Κατά τα δύο πρώτα, προσφέρονται μαθήματα γενικής κατεύθυνσης και αργότερα μαθήματα εξειδίκευσης. Μετά το πέρας των μαθημάτων γενικής κατεύθυνσης διεξάγονται εξετάσεις και κατόπιν ξεκινά η εξειδίκευση, κατά την οποία οι φοιτητές διδάσκονται μαθήματα που αφορούν αυστηρά τον τομέα που έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν. Πριν την αποφοίτηση διεξάγονται εξετάσεις και, εφόσον ο φοιτητής τις περάσει επιτυχώς, του απονέμεται το Bachelor.Υπάρχουν δύο τύποι πτυχίου Bachelor:

Bachelor of Arts (BA) που αφορά σπουδές Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Bachelor of Science (BSc) που αφορά σπουδές Θετικών και Μηχανικών Επιστημών

Τον τίτλο σπουδών Staatsexamen (state examination): Μόνο για συγκεκριμένα τμήματα σπουδών που βρίσκονται υπό κρατική εποπτεία, όπως Νομική, Ιατρική, Οδοντιατρική, Κτηνιατρική, Φαρμακευτική και οι Χημικοί Τροφίμων, οι φοιτητές δίνουν κρατικές εξετάσεις και τα πανεπιστήμια απονέμουν το τίτλο.

Τα μεταπτυχιακά προγράμματα, από την άλλη, αποτελούν συνδυασμό 2 ή και 3 γνωστικών τομέων και επικεντρώνονται σε μεθοδολογία και θεωρητικές ακαδημαϊκές δεξιότητες, σε αντίθεση με τα προπτυχιακά που επικεντρώνονται σε έναν τομέα και διδάσκονται οι πρακτικές εφαρμογές του. Υπάρχουν πολλά είδη μεταπτυχιακών προγραμμάτων, που βασίζονται είτε στα μαθήματα που έχουν αποκτηθεί κατά το πρώτο πτυχίο, είτε σε παρεμφερή. Προαπαιτούμενο για την εγγραφή σας σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα, είναι το πρώτο πτυχίο.

Για την απονομή του διδακτορικού διπλώματος απαιτείται εξαιρετικό ακαδημαϊκό επίπεδο. Η ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής διαρκεί συνήθως πολλά χρόνια, ενώ επιβλέπεται και διορθώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από συγκεκριμένο καθηγητή.

Πληροφορίες για όλα τα προγράμματα σπουδών που προσφέρονται από γερμανικά πανεπιστήμια μπορείτε να βρείτε στις ακόλουθες ιστοσελίδες:

http://www.hochschulkompass.de/home.html (γερμανική έκδοση)
www.higher-education-compass .de (αγγλική έκδοση)
www.study-in .de

Κοστος διαβίωσης διδάκτρων

Τα περισσότερα πανεπιστήμια δεν έχουν δίδακτρα για τις σπουδές. Δεν υπάρχουν διαφορές στο υψος των διδάκτρων ανάμεσα σε Γερμανούς και φοιτητές προερχόμενους από την Ε.Ε. ή εκτός Ε.Ε.Υπάρχουν όμως κάποια ομοσπονδιακά κράτη όπου απαιτούν ένα ποσό της τάξης των 500 ευρώ ανά εξάμηνο όπως αυτά της Βαυαρίας και της Κάτω Σαξονίας.

Το κόστος ζωής – που περιλαμβάνει ενοίκιο, διατροφή, ένδυση, προσωπική υγιεινή, συγκοινωνίες, σπουδαστικά υλικά και άλλες δαπάνες για υγειονομική ασφάλιση, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου – κυμαίνεται γενικά μεταξύ των 600€ και των 1100€ μηνιαίως, ανάλογα με την πόλη. Ως πρόχειρη ένδειξη του επιμερισμού των εξόδων αρκεί να αναφερθούν τα παρακάτω ποσοστά: 35% για ενοίκιο, 20% για διατροφή, 10% για ένδυση και προσωπική υγιεινή, 10% για συγκοινωνίες και 5% για σπουδαστικά υλικά.

Η ενοικίαση διαμερίσματος είναι μια ακριβή επιλογή ενώ μια οικονομικότερη λύση αποτελούν οι φοιτητικοί κοιτώνες με κόστος 160-330 ευρώ το μήνα. Μόνο όσοι απευθύνονται πολύ νωρίς στο πανεπιστήμιο της επιλογής τους έχουν πιθανότητες να εξασφαλίσουν θέση σε φοιτητική εστία, με χαμηλό κόστος. Επίσης ως υπήκοοι κρατών - μελών της Ε.Ε οι έλληνες φοιτητές έχουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη Γερμανία

Διαδικασία υποβολής αιτήσεων και δικαιολογητικών

Προυποθέσεις εισαγωγής σε προπτυχιακό επίπεδο

Ο τρόπος υποβολής αιτήσεων εξαρτάται από το αντικείμενο και τον τόπο σπουδών. Το καλύτερο είναι να επικοινωνεί κανείς απευθείας με το πανεπιστήμιο που τον ενδιαφέρει, ώστε να μάθει ποιά ακριβώς πιστοποιητικά χρειάζονται (βιογραφικό, ενδεικτικά, επάρκεια γλώσσας), σε ποιά μορφή και για ποιό γνωστικό αντικείμενο. Τα επικυρωμένα αντίγραφα επισήμων εγγράφων πρέπει να έχουν πρωτότυπη σφραγίδα και υπογραφή..

Εξαίρεση αποτελούν οι σπουδές ιατρικής, οδοντιατρικής και φαρμακευτικής. Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε αυτή την περίπτωση σε ηλεκτρονική μορφή και αποστέλλονται προς την υπηρεσία «Ηochschulstart», η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση θέσεων στις άνω αναφερόμενες σχολές. Περαιτέρω πληροφορίες παρέχει η ιστοσελίδα www.hochschulstart.de

Το καλύτερο είναι να επικοινωνεί κανείς απευθείας με το πανεπιστήμιο που τον ενδιαφέρει, ώστε να μάθει ποιά ακριβώς πιστοποιητικά χρειάζονται (βιογραφικό, ενδεικτικά, επάρκεια γλώσσας), σε ποιά μορφή και για ποιό γνωστικό αντικείμενο. Τα επικυρωμένα αντίγραφα επισήμων εγγράφων πρέπει να έχουν πρωτότυπη σφραγίδα και υπογραφή.

Τα δικαιολογητικά, που πρέπει να συνοδεύουν την αίτησή σας, είναι τα παρακάτω:

απολυτήριο λυκείου
συμμετάσχει υποχρεωτικά στις πανελλαδικές εξετάσεις με γενικό βαθμό πρόσβασης πάνω από τη βάση (10,00)
βεβαίωση γλωσσικής επάρκειας

Σημαντικές διευκρινήσεις:

Για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια δεν υπολογίζεται ο βαθμός απολυτηρίου αλλά αποκλειστικά ο βαθμός πρόσβασης.
Αυτή η ρύθμιση αφορά τους απόφοιτους από το 2011 και μετά.
Όσον αφορά την επιλογή σχολής, μπορείτε να επιλέξετε μόνο τις σχολές της κατεύθυνσής σας.
Για τα γερμανόφωνα προγράμματα σπουδών , θα χρειαστεί να προσκομίσετε (συνήθως κατά την εγγραφή και όχι κατά υποβολή της αίτησή σας) ένα από τα εξής αναγνωρισμένα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας:
- TestDaF
- DSH
- C2
- Telc C1 Hochschule
- DSD- KMK II

Στα αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών η διδασκαλία γίνεται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στα αγγλικά. Για τα αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών απαιτούνται συνήθως τα πιστοποιητικά TOEFL ή IELTS.Μέσω της ιστοσελίδας www.daad.de/idp μπορείτε να ενημερωθείτε για τα αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών.Δεν προσφέρονται αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών στην Ιατρική, Οδοντιατρική, Φαρμακευτική, Ψυχολογία και Νομική.

Ειδικές κατηγορίες αποφοίτων

Μαθητές των Γερμανικών Σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης εξασφαλίζουν την πρόσβαση τους με δυο τρόπους:

α) με το απολυτήριο λυκείου σε συνδυασμό με πανελλαδικές εξετάσεις,
β) με το απολυτήριο λυκείου σε συνδυασμό με τις συμπληρωματικές ενδοσχολικές εξετάσεις (Ergänzungsprüfung) που οδηγούν στην απόκτηση του Abitur (γερμανικό απολυτήριο)

Σε μαθητές του προγράμματος IB (International Baccalaureate) δίνεται επίσης η δυνατότητα πρόσβασης ύπο την προϋπόθεση να επιλέξουν τα απαιτούμενα μαθήματα. Περισσότερες πληροφορίες εδώ (στα γερμανικά) ή εδώ (στα αγγλικά).

Οι απόφοιτοι Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ) έχουν δύο δυνατότητες για τη συνέχιση των σπουδών στην Τριτοβάθμια εκπάιδευση στη Γερμανία:

α) Εισαγωγή σε ΤΕΙ (Fachhochschule/Hochschule) με συμμετοχή στις Πανελλαδικές εξετάσεις σε δύο υποχρεωτικά μαθήματα γενικής παιδείας (Νεολληνική Γλώσσα και Μαθηματικά Ι) και δύο επαγγελματικά μαθήματα.
β) Εισαγωγή σε ΑΕΙ (Universität) με συμμετοχή στις Πανελλαδικές εξετάσεις σε τέσσερα υποχρεωτικά μαθήματα γενικής παιδείας (Νεοελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά ΙΙ, Φυσική ΙΙ και ένα επιλογής) και δύο επαγγελματικά μαθήματα.

Το Γραφείο Αλλοδαπών Φοιτητών υποδέχεται τους ξένους φοιτητές, των οποίων η αίτηση πρέπει να έχει γίνει δεκτή μέχρι τις 15 Ιανουαρίου για το θερινό εξάμηνο και μέχρι τις 15 Ιουλίου για το χειμερινό.

Προυποθέσεις εισαγωγής σε μεταπτυχιακό επίπεδο

Τα δικαιολογητικά, που πρέπει να συνοδεύουν την αίτησή σας, είναι τα παρακάτω:

Πτυχίο (αν εκκρεμεί η ορκωμοσία σας επαρκεί βεβαίωση περάτωσης σπουδών από τη γραμματεία της σχολής σας)
Αναλυτική βαθμολογία
Βιογραφικό σημείωμα
Βεβαίωση γλωσσικής επάρκειας ανάλογα με τη γλώσσα του μεταπτυχιακού προγράμματος
Ενα γράμμα για τα κίνητρα επιλογή σας σχετικά με το πρόγραμμα που επιλέξατε (motivation letter)

Ενδέχεται επίσης να σας ζητηθεί:

Συγκεκριμένη βαθμολογία στο πτυχίο μας (ενημερωθείτε μέσω των ιστοσελίδων του προγράμματος σπουδών εφόσον απαιτείται)
Συστατικές επιστολές
Πρακτική άσκηση ή/και φάκελος εργασιών
Συνέντευξη ή/και εισαγωγικές εξετάσεις
Άλλα συνηγορούντα δικαιολογητικά (π.χ. ξένες γλώσσες, επαγγελματική εμπειρία κτλ.)

Πληροφορίες για όλα τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών που προσφέρονται από γερμανικά πανεπιστήμια μπορείτε να βρείτε στις ακόλουθες ιστοσελίδες:

http://www.hochschulkompass.de/home.html (γερμανική έκδοση)

www.higher-education-compass .de (αγγλική έκδοση)

https://www.study-in.de

www.daad.de/idp

Σημαντική διευκρίνιση

Τώρα, πλέον, οι υποψήφιοι φοιτητές μπορούν να κάνουν αίτηση σε πολλά, ταυτόχρονα, πανεπιστήμια μόνο με ένα σετ δικαιολογητικών, μέσω της Υπηρεσίας Αιτήσεων Αλλοδαπών Φοιτητών (ΥΑΑΦ). Εκεί ελέγχεται ο προσωπικός φάκελος κάθε φοιτητή και στην συνέχεια δίνεται στα αντίστοιχα πανεπιστήμια. Η ΥΑΑΦ είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Γερμανικής Υπηρεσίας Προγραμμάτων Ανταλλαγής Φοιτητών (DAAD), της Συνόδου Πανεπιστημιακών Υπευθύνων (HRK) και πενήντα πανεπιστημίων. Επίσης, από το 2005, οι υποψήφιοι φοιτητές μπορούν να υποβάλουν την αίτησή τους και ηλεκτρονικά.

Χρήσιμες πληροφορίες

Πληροφορίες δίνονται από την Πρεσβεία της Γερμανίας, Καραολή και Δημητρίου, Κολωνάκι Αθήνα 10675, τηλ.: 210-7285111, 210-7285242 και από το άψογο στην εξυπηρέτηση Ινστιτούτο Γκαίτε (Goethe Ιnstitut), Ομήρου 14-16 Αθήνα, τηλ.: 210-3608111, -15.
Επίσης από το: Ινστιτούτο Goethe Θεσσαλονίκης Βασιλίσσης Όλγας 66, τηλ.: 2310-889610
Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DΑΑD), Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ. Τηλ.: 2310-997556

Επίσης η Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών έχει δημιουργήσει μια εξαιρετική ιστοσελίδα με πολύτιμες πληροφορίες για τους ενδιαφερόμενους http://ic.daad.de/athen/studierengr.html#2a. Παράλληλα έχει εκδώσει σε μορφή pdf οδηγούς που μπορεί να τους κατεβάσει ο κάθε υποψήφιος στον προσωπικό του υπολογιστή για να τους μελετήσει

Πληροφορίες για τεστ γλώσσας και δυνατότητες εκμάθησης

http://www.goethe.de/athen

http://www.testdaf.de

http://www.summerschools.de

Χρήσιμες ιστοσελίδες

www.study-in-germany-de

www.daad.de

www.dw-world.de

www.studyabroad.com/germany.html

http://www.studentenwerke.de/main/default.asp?id=07100

http://www.studis-online.de/StudInfo/wohnen.php

http://www.hochschulkompass.de/kompass/xml/g_stud_suche_en.htm