Υποτροφίες από φορείς του εξωτερικού
Εκτός από τις υποτροφίες και τα κληροδοτήματα που χορηγούνται
από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς της Ελλάδας, υπάρχει και η δυνατότητα χρηματοδότησης
των σπουδών από φορείς του εξωτερικού ανάλογα με τη χώρα προορισμού του υποψηφίου.
Η οικονομική ενίσχυση μπορεί να προέρχεται από διμερείς μορφωτικές συμφωνίες μεταξύ
της Ελλάδας και άλλων χωρών, από υποτροφίες ξένων κυβερνήσεων και δημόσιων οργανισμών
ή απευθείας από τα πανεπιστήμια στα οποία έχει γίνει δεκτός ο κάθε υποψήφιος. Στις
ενότητες που ακολουθούν θα εξετάσουμε τις τρεις αυτές κατηγορίες χρηματοδότησης
από φορείς του εξωτερικού.
Διμερείς μορφωτικές συμφωνίες
Στο πλαίσιο των μορφωτικών ανταλλαγών με την Ελλάδα χορηγούνται
κάθε χρόνο σε Έλληνες υπηκόους υποτροφίες από ξένες κυβερνήσεις. Οι υποτροφίες αυτές
καλύπτουν συνήθως τα έξοδα διαμονής, διατροφής και σπουδών. Όσον αφορά τις ειδικότητες
των σπουδών, δεν υπάρχουν περιορισμοί.
Οι υποψήφιοι έχουν το δικαίωμα να συμμετάσχουν σε ένα
μόνο πρόγραμμα υποτροφιών μίας και μόνο χώρας. Τα προγράμματα υποτροφιών περιλαμβάνουν
προπτυχιακές σπουδές, μεταπτυχιακές σπουδές, ερευνητική δραστηριότητα και παρακολούθηση
θερινών σεμιναρίων.
Οι προϋποθέσεις ποικίλλουν, αλλά τα βασικά δικαιολογητικά
για να υποβάλει κάποιος αίτηση είναι το αντίγραφο του πτυχίου/διπλώματος, η αναλυτική
βαθμολογία, το βιογραφικό σημείωμα, δύο συστατικές επιστολές, πιστοποιητικό γνώσης
της ξένης γλώσσας, στην οποία θα γίνει η παρακολούθηση των μαθημάτων, πρόγραμμα
σπουδών που επιθυμεί να ακολουθήσει ο υποψήφιος.
Η προκήρυξη των υποτροφιών γίνεται από το υπουργείο Εξωτερικών.
Σχετικές ωστόσο πληροφορίες μπορείτε να ζητήσετε στο υπουργείο Εθνικής Παιδείας
και Θρησκευμάτων και, συγκεκριμένα, στη Διεύθυνση Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας.
Οι χώρες με τις οποίες έχουν ήδη κυρωθεί μορφωτικές συμφωνίες
είναι οι ακόλουθες: Αζερμπαϊτζάν, Αίγυπτος, Αλβανία, Αργεντινή, Αρμενία, Βέλγιο,
Βουλγαρία, Γεωργία, Δανία, Ιορδανία, Ινδία, Ιράκ, Ιράν, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισραήλ,
Ιταλία, Κίνα, Κολομβία, Κροατία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μαρόκο, Μεξικό, Νορβηγία,
Ν. Κορέα, Ουγγαρία, Ουκρανία, Πακιστάν, Περού, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σερβία
και Μαυροβούνιο, Σλοβακία, Σλοβενία, Συρία, Τουρκία, Τσεχία, Τυνησία.
Οι προκηρύξεις των υποτροφιών που χορηγούνται βάσει διμερών
μορφωτικών συμβάσεων ανακοινώνονται στην ιστοσελίδα:
www.ypepth.gr
(νέο site www.minedu.gov.gr).
Υποτροφίες από ξένες κυβερνήσεις και δημόσιους
οργανισμούς
Ένας υποψήφιος είναι δυνατόν να κάνει αίτηση για υποτροφίες
που χορηγούνται από τις ίδιες τις κυβερνήσεις των χωρών, σε όποιες περιπτώσεις αυτό
είναι εφικτό για φοιτητές με ξένη υπηκοότητα. Υπάρχουν, επίσης, ειδικοί εκπαιδευτικοί
δημόσιοι οργανισμοί ξένων χωρών, στις αρμοδιότητες των οποίων συγκαταλέγεται και
η χορήγηση υποτροφιών.
Αν ενδιαφέρεστε για υποτροφίες που δίνονται με αυτό τον
τρόπο, καλό είναι να απευθυνθείτε στο τμήμα εκπαιδευτικών θεμάτων ή μορφωτικών υποθέσεων
της χώρας που σας ενδιαφέρει. Εκεί μπορείτε να ενημερωθείτε για τις υποτροφίες που
παρέχονται, αλλά και για πολλά άλλα θέματα που αφορούν τις σπουδές και τη ζωή στη
συγκεκριμένη χώρα. Συνήθως, αντίστοιχες πληροφορίες μπορείτε να συλλέξετε και από
τις ιστοσελίδες των ξένων πανεπιστημίων ή επικοινωνώντας απευθείας μαζί τους μέσω
e-mail. Πολύ χρήσιμος σχετικά με αυτά τα θέματα είναι και ο εκπαιδευτικός οδηγός
της UNESCO, ο οποίος βρίσκεται στην ιστοσελίδα:
www.unesco.org, μαζί με συνδέσμους και πληροφορίες για τους οργανισμούς
International Foundation Financial Aid (IEFA), Ford Foundation και World Bank, οι
οποίοι παρέχουν διάφορες μορφές οικονομικής στήριξης των σπουδών στο εξωτερικό.
Στις επόμενες ενότητες θα αναφερθούμε στις υποτροφίες
που χορηγούνται από ξένες κυβερνήσεις και οργανισμούς για σπουδές στους πιο δημοφιλείς
για τους Έλληνες φοιτητές προορισμούς (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία και ΗΠΑ),
αλλά και αλλού και θα δώσουμε μερικά χρήσιμα links για τους φορείς που διαχειρίζονται
αυτές τις υποτροφίες και με τους οποίους καλό είναι να έρθει σε επαφή όποιος ενδιαφέρεται
να σπουδάσει στο εξωτερικό.
Μεγάλη Βρετανία
Ο σημαντικότερος δικτυακός τόπος για την ενημέρωση γύρω
από τις υποτροφίες που χορηγούνται σε φοιτητές είναι η ιστοσελίδα του Βρετανικού
Συμβουλίου. Στην υποσελίδα
www.britishcouncil.org θα βρείτε όποια πληροφορία χρειάζεστε σχετικά με
τη χρηματοδότηση των σπουδών. Από αυτήν τη σελίδα μπορείτε να κατεβάσετε τον ετήσιο
οδηγό χρηματοδότησης που εκδίδει το Βρετανικό Συμβούλιο, να αναζητήσετε τις υποτροφίες
που σας ενδιαφέρουν μέσω μιας μηχανής αναζήτησης και να ελέγξετε αν πληροίτε τις
προϋποθέσεις για τη χορήγηση φοιτητικού δανείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση για σπουδές
στη Βρετανία.
Σημαντικό είναι, επίσης, να αναφερθούν και οι υποτροφίες
που δίνονται σε φοιτητές 130 χωρών για σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία μέσω του Chevening
programme του υπουργείου Εξωτερικών της Βρετανίας (www.chevening.com/),
οι οποίες προσφέρονται σε διάφορες ειδικότητες, όπως ορίζεται στην προκήρυξη.
Τέλος, ο δικτυακός τόπος Directgov παρέχει πληροφορίες
για την οικονομική βοήθεια που δίνεται για την πληρωμή διδάκτρων, τις αιτήσεις και
τα απαραίτητα δικαιολογητικά, καθώς και για τις περιπτώσεις σπουδαστών που έχουν
δικαίωμα να λάβουν οικονομική βοήθεια διαβίωσης. Η υποσελίδα που σχετίζεται με την
οικονομική ενίσχυση είναι:
www.direct.gov.uk.
Γαλλία
Το Γαλλικό Ινστιτούτο (www.ifa.gr)
παρέχει πληροφορίες για τα προγράμματα σπουδών στη Γαλλία και τις υποτροφίες για
την παρακολούθησή τους. Επίσης, προσφέρει υποτροφίες της γαλλικής κυβέρνησης για
παιδαγωγικά σεμινάρια μικρής διάρκειας (15 ημερών). Οι υποτροφίες αυτές απευθύνονται
στους καθηγητές της γαλλικής γλώσσας που διδάσκουν στο ελληνικό δημόσιο. Οι υποτροφίες
αυτές δίνονται με σκοπό την παρακολούθηση ενός σεμιναρίου διδακτικής της Γαλλικής
ως Ξένης Γλώσσας στη Γαλλία.
Το VRIκα! είναι ένα πρόγραμμα υποτροφιών, μοναδικό στο
είδος του, που το προτείνουν από κοινού η Γαλλική Πρεσβεία στην Ελλάδα και οι γαλλικές
όπως και οι ελληνικές επιχειρήσεις. Το VRIκα! προσφέρει υποτροφίες στους νέους Έλληνες
φοιτητές που επιθυμούν να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές (όπως DEA, DESS, Master,
MBA, πτυχιακή εργασία) στη Γαλλία, με την προοπτική επανόδου στην Ελλάδα. Για περισσότερες
πληροφορίες ανατρέξτε στις ιστοσελίδες:
www.ifa.gr και www.vrika.org.
Σημαντικές πληροφορίες για τις υποτροφίες που παρέχονται
από τη γαλλική κυβέρνηση, καθώς και για τις σπουδές και τη διαμονή στη Γαλλία μπορείτε
να βρείτε στην ιστοσελίδα:
www.campusfrance.org.
Υπάρχουν και άλλοι δύο δικτυακοί τόποι από τους οποίους
μπορείτε να ενημερωθείτε σχετικά με τις υποτροφίες και τη ζωή στη Γαλλία: ,
Γερμανία
Για τις υποτροφίες για σπουδές στη Γερμανία μπορείτε να
ενημερωθείτε μέσω του Ινστιτούτου Γκαίτε (www.goethe.de),
το οποίο επίσης προσφέρει υποτροφίες καθηγητών Γερμανικής Γλώσσας για μετεκπαίδευση
στη Γερμανία.
Η DAAD (Deutscher Akademischer Austausch Dienst/Γερμανική
Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών) είναι ένας σύνδεσμος των Ανώτατων Εκπαιδευτικών
Ιδρυμάτων και των σπουδαστικών συλλόγων στη Γερμανία. Λειτουργεί ως ενδιάμεση οργάνωση
πολιτιστικής και επιστημονικής εξωτερικής πολιτικής και προωθεί τη διεθνή ανταλλαγή
φοιτητών και επιστημόνων. Κάθε χρόνο προσφέρει υποτροφίες για σπουδές στη Γερμανία
σε διάφορους τομείς. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τις σελίδες: ic.daad.de και
www.daad.de.
ΗΠΑ
Το Ίδρυμα Fulbright (www.fulbright.gr)
είναι ενδεχομένως ο καλύτερος αμερικανικός φορέας χρηματοδότησης για την πραγματοποίηση
σπουδών στις ΗΠΑ. Το Ίδρυμα Fulbright παρέχει υποτροφίες μεγάλου ύψους για όλες
τις ειδικότητες. Διαθέτει, επίσης, συμβουλευτική υπηρεσία σχετικά με θέματα εκπαίδευσης
και οικονομικής ενίσχυσης για όσους αναζητούν περισσότερες πληροφορίες για τα πανεπιστημιακά
προγράμματα των αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και για εναλλακτικές μορφές
χρηματοδότησης. Η υποτροφία Fulbright είναι μία από τις υποτροφίες με το μεγαλύτερο
διεθνές κύρος.
Για όσους επιθυμούν να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες
για τις σπουδές και τη ζωή στις ΗΠΑ, από την επιλογή του πανεπιστημίου και τη συμπλήρωση
της αίτησης μέχρι τα δίδακτρα και τις μορφές οικονομικής ενίσχυσης, ο δικτυακός
τόπος www.edupass.org είναι
ένας πολύ καλός οδηγός.
Τέλος, σημαντικό είναι να αναφερθούν οι υποτροφίες του
Harvard. Το Ελληνικό Ίδρυμα Harvard χορηγεί υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές
σε φοιτητές που ήδη έχουν γίνει δεκτοί στο Πανεπιστήμιο Harvard. Επίσης, το Ίδρυμα
Κόκκαλη προσφέρει υποτροφίες σε πτυχιούχους από χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης
για μεταπτυχιακές σπουδές στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Harvard.
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε την ιστοσελίδα
www.hks.harvard.edu.
Άλλες χώρες
Ολλανδία
Άλλα χρήσιμα links:
Ισπανία
Ιταλία
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών – υποτροφίες: www.iic.gr
Καναδάς
Ελβετία
Σουηδία
Ιαπωνία
Υποτροφίες της κυβέρνησης της Ιαπωνίας για μεταπτυχιακές
σπουδές:
The Matsumae International Foundation - πρόγραμμα υποτροφιών
για έρευνα σε διδακτορικό και μεταδιδακτορικό επίπεδο:
www.mars.dti.ne.jp
Υποτροφίες από πανεπιστήμια
Οι μορφές οικονομικής ενίσχυσης από ένα πανεπιστήμιο του
εξωτερικού είναι οι εξής (πηγή:
www.career.tuc.gr):
Μέσω ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από
συνεργασίες του πανεπιστημίου με άλλους φορείς σε συγκεκριμένο αντικείμενο έρευνας.
Συνήθως τέτοιου είδους χρηματοδότηση δίνεται σε σπουδές τεχνολογίας και θετικών
επιστημών. Τα παραδοτέα αφορούν ερευνητικές δραστηριότητες του φοιτητή και συνήθως
έχουν άμεση σχέση με το αντικείμενο των σπουδών του. Αν ο φοιτητής αποφασίσει να
εργαστεί ως βοηθός ερευνητή (research assistant), συνδυάζει σπουδές και εργασία
στο πανεπιστήμιο.
Μέσω εργασίας σε θέση βοηθού καθηγητή (teaching assistant).
Σε αυτές τις θέσεις συνήθως οι φοιτητές έχουν καθήκοντα σε τάξεις προπτυχιακών μαθημάτων,
όπως π.χ. να διορθώνουν γραπτά ή/και να διδάσκουν κάποιες ώρες. Τα κριτήρια επιλογής
είναι συνήθως ακαδημαϊκά και η διαθεσιμότητα των θέσεων εξαρτάται από τους πόρους
χρηματοδότησης του τμήματος. Τα κριτήρια επιλογής για αυτές τις θέσεις βασίζονται
κυρίως στην ακαδημαϊκή απόδοση των φοιτητών.
Μέσω υποτροφιών από ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς (fellowships)
σε φοιτητές συγκεκριμένου τμήματος πανεπιστημίου. Οι υποτροφίες αυτές δεν συνοδεύονται
από καμία υποχρέωση και δίδονται συνήθως σε μικρό αριθμό φοιτητών που κατέχουν τις
πρώτες θέσεις στη λίστα επιλογής του τμήματος.
Και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις χρηματοδότησης εκτός
από το καθαρό ποσό της υποτροφίας που παίρνει ο φοιτητής καλύπτονται και τα δίδακτρα.
Οι προθεσμίες υποβολής των αιτήσεων για υποτροφία δεν συμπίπτουν πάντα με τις προθεσμίες
υποβολής αιτήσεων για τα μεταπτυχιακά προγράμματα.
Σε πολλές περιπτώσεις προαπαιτείται η αποδοχή του αιτούντα
στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Αν ενδιαφέρεστε για υποτροφία, πρέπει να επικοινωνήσετε
απευθείας με το ίδιο το πανεπιστήμιο.