Ο πολιτισμός μιας χώρας κρίνεται από το πόσο διευκολύνει τα άτομα με αναπηρίες στην πρόσβαση στη γνώση. Πόσο όμως είναι φιλικό το σχολικό περιβάλλον απέναντι σε αυτά τα άτομα; Αρκούν οι υποδομές; Ποια είναι η συμπεριφορά των άλλων παιδιών απέναντι στα άτομα με αναπηρίες;

Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά έδωσαν, μιλώντας στο περιθώριο ημερίδας για την εκπαίδευση και την αναπηρία με θέμα «Δρόμοι για την ενσωμάτωση», η ιατρός κοινωνικής ιατρικής και καθηγήτρια του ΑΠΘ, Άννα Φαχαντίδου και τρεις νέοι με αναπηρίες: ο παραολυμπιονίκης Κωνσταντίνος Γασπαρίδης, η τραπεζικός Χρύσα Στάθη και η δημοσιογράφος Χριστιάννα Μητσικούδη.

Για τον Κωνσταντίνο και τη Χρύσα, η οποία είναι και σύζυγός του, τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα κατά τα πρώτα σχολικά τους χρόνια. «Η ενσωμάτωσή μου στην εκπαίδευση ήτανε δύσκολη. Είχα αυτή την ιδιαιτερότητα σε σχέση με τα άλλα τα παιδιά και επειδή με πείραζαν αντιμετώπιζα πάρα πολλά προβλήματα που επηρέαζαν αρνητικά την ψυχολογία μου. Αυτό βέβαια δεν συνεχίστηκε γιατί με το πέρασμα των χρόνων η συμπεριφορά τους άλλαζε και το πρόβλημα μίκραινε» λέει ο 38χρονος Κωνσταντίνος ο οποίος κατά τη βρεφική του ηλικία έπαθε πυρηνικό ίκτερο ο οποίος του προκάλεσε εγκεφαλική παράλυση.

Παρά το πρόβλημά του ο Κωνσταντίνος σπούδασε λογιστική στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και σήμερα εργάζεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης. Με τη Χρύσα έχουν αποκτήσει δύο υγιέστατα παιδιά. «Η νοοτροπία των ανθρώπων δεν έχει αλλάξει απέναντι στα ΑΜΕΑ, το βλέπω. Εμείς προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τα παιδιά μας στα προβλήματά μας και να τους δώσουμε την κατάλληλη αγωγή ώστε να μη κοροϊδεύουν τα άτομα με αναπηρία» προσθέτει ο Κωνσταντίνος.

Ανάλογα προβλήματα με αυτά του Κωνσταντίνου αντιμετώπισε και η Χρύσα στο σχολείο αλλά και στην καθημερινότητά της. «Πήγα σε κανονικό σχολείο. Αν και τότε δεν υπήρχαν ράμπες δεν είχα ιδιαίτερο πρόβλημα προσβασιμότητας αλλά είχα πάρα πολλά προβλήματα με την ενσωμάτωση. Τα παιδιά με αντιμετώπισαν πολύ άσχημα, δεν είχα παρέες , η μητέρα μου αναγκάστηκε να έρθει να δουλέψει στο σχολείο για είμαι μαζί της. Φίλες δεν είχα και στο Γυμνάσιο τα πράγματα ήταν χειρότερα» λέει η Χρύσα η οποία έχει σπαστική παραπληγία λόγω πρόωρης γέννησης.

Η Χριστιάννα, που πρόσφατα αποφοίτησε από το τμήμα δημοσιογραφίας του ΑΠΘ και είναι τετραπληγική λόγω ιατρικού λάθους κατά τη γέννησή της, φοίτησε μέχρι το γυμνάσιο σε ειδικό σχολείο, ενώ στη συνέχεια πήγε σε εσπερινό λύκειο.

«Στο εσπερινό σχολείο το κλίμα ήταν διαφορετικό από ό,τι στο ειδικό σχολείο. Οι εκπαιδευτικοί με στήριξαν πάρα πολύ και συνέβαλαν τα μέγιστα για να μπορέσω να συνεχίσω στη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στο Πανεπιστήμιο είχα πολύ καλή συνεργασία και με τους καθηγητές και με τους συμφοιτητές μου. Μπορώ να πω ότι ρατσισμό αντιμετώπισα στο ειδικό σχολείο και από τους καθηγητές και από τα ίδια τα παιδιά. Δεν έχει σημασία που και τα παιδιά αυτά είχαν πρόβλημα. Τα ειδικά σχολεία είναι μικρογραφία της κοινωνίας» λέει η Χριστιάννα.

«Ο πολιτισμός μιας χώρας κρίνεται από το πόσο διευκολύνει τους αναπήρους, στις δραστηριότητές του και κυρίως στη γνώση. Διότι μεταξύ αυτών υπάρχουν ταλέντα γνώσεων που θα αδικηθούν από μια έλλειψη πρόσβασης» λέει η κ Φαχαντίδου, η οποία διετέλεσε πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του ΑΠΘ.

Πρόσθεσε ότι οι χώροι του ΑΠΘ δεν είναι απόλυτα φιλικοί με τα ΑΜΕΑ. «Υπάρχει ένα πρόγραμμα για την προσβασιμότητα των ανάπηρων φοιτητών, το οποίο αν υλοποιηθεί θα βελτιωθεί κατά 80% η προσβασιμότητα. Πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνει ακόμη πολύ δουλειά διότι έχει ανέβει και το ποσοστό εγγραφής στο Πανεπιστήμιο των αναπήρων από 3% σε 5%. Στην Αθήνα το 2010 είχαν καταγραφεί 600 φοιτητές με αναπηρία ενώ στη Θεσσαλονίκη ήταν περίπου 200 καταγεγραμμένοι γιατί πολλοί μένουν στο σπίτι τους. Από τη πρώτη στιγμή που είχα αναλάβει καθήκοντα ως πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής φροντίσαμε να αποκτήσουμε ειδικό λεωφορείο για να μεταφέρει αυτούς τους φοιτητές στα μαθήματα. Υλοποιήθηκε με καθυστέρηση 1,5 χρόνου λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών. Τώρα είναι πολύ καλύτερη η πρόσβαση. Πιστεύουμε ότι κάθε φοιτητής μπορεί πλέον να πάει στο μάθημά του και έτσι πολλά ταλέντα που βρίσκονται ανάμεσα στα ΑΜΕΑ αξιοποιούνται και πάνω απ' όλα μας διδάσκουν. Ένα παιδί με αναπηρία που έχει επιτυχίες στον αθλητισμό, επιτυχίες στη γνώση αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα για όλους τους υπόλοιπους» τονίζει η κ Φαχαντίδου.

Παρά τις βελτιώσεις που έχουν γίνει στις υποδομές του ΑΠΘ η κ Φαχαντίδου επισημαίνει το πρόβλημα που δημιουργεί η κατάληψη των πάρκινγκ που προορίζονται για ΑΜΕΑ , αλλά και ο αποκλεισμός των διαβάσεων για ΑΜΕΑ από διάφορα οχήματα.

Η Χριστάννα Μητσικίδου από τη πλευρά της αναφέρει πως παρά τις δυσκολίες στη κυκλοφορία των ατόμων με αναπηρίες στους δρόμους, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βελτιώσεις. «Παλαιότερα οι ανάπηροι δεν έβγαιναν από το σπίτι, τώρα σπουδάζουν και εργάζονται. Το θέμα είναι να μπορείς να διεκδικείς. Εγώ θέλω να έχω πρόσβαση. Δεν με ενδιαφέρει ο τρόπος, οφείλει η κοινωνία να μου εξασφαλίσει πρόσβαση. Γι αυτό και γίνονται και οι διάφορες εκπομπές για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την επίλυση των προβλημάτων», καταλήγει η Χριστιάννα.