ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

Πιθανή έλλειψη εκπαιδευτικών για το εγγύς μέλλον φοβούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς η πλειονότητα των εκπαιδευτικών στις χώρες-μέλη πλησιάζει στη συνταξιοδότηση, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι απόφοιτοι των ΑΕΙ που θα μπορούν να απασχοληθούν σε εκπαίδευση-κατάρτιση.

Πιθανή έλλειψη εκπαιδευτικών για το εγγύς μέλλον φοβούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς η πλειονότητα των εκπαιδευτικών στις χώρες-μέλη πλησιάζει στη συνταξιοδότηση, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι απόφοιτοι των ΑΕΙ που θα μπορούν να απασχοληθούν σε εκπαίδευση-κατάρτιση. Ταυτόχρονα, παρά το γεγονός ότι σε πολλές χώρες της ΕΕ οι εκπαιδευτικοί στηρίζονται με διάφορα μέτρα, υπάρχει μια αδυναμία προσέλκυσης των νέων στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Ήδη από το 2009 κάποιες ευρωπαϊκές χώρες κατέγραψαν σημαντικές ελλείψεις εκπαιδευτικών σε βασικά μαθήματα.

Η εκτίμηση αυτή περιέχεται στην έκθεση Αριθμοί - κλειδιά της εκπαίδευσης 2012 του δικτύου Ευρυδίκη (σε συνεργασία με τη Eurostat), που παρακολουθεί τις εξελίξεις στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα της τελευταίας δεκαετίας. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, οι μισθοί των εκπαιδευτικών στην Ευρώπη σημείωσαν αύξηση στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και, μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις ξεπέρασαν το 40%.

Παρ' όλα αυτά, λόγω της ταχύτερης ανόδου του κόστους διαβίωσης, οι αυξήσεις δεν επαρκούσαν πάντοτε για να διατηρήσουν την αγοραστική δύναμη των εκπαιδευτικών. Ομοίως, αν και οι συνολικές εργάσιμες ώρες των εκπαιδευτικών δεν άλλαξαν, τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε ο μέσος αριθμός των ωφέλιμων διδακτικών ωρών. Αυτές οι τάσεις συμπίπτουν με σημαντική μείωση του ποσοστού των αποφοίτων στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.

Αυτές οι μειώσεις θα μπορούσαν να συμβάλουν σε πιθανή έλλειψη εκπαιδευτικών στο εγγύς μέλλον, ιδιαίτερα καθώς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η πλειονότητα των εν ενεργεία εκπαιδευτικών σήμερα πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση. Επιπλέον, αν και από το σχολικό έτος 2001/02 η ηλικία συνταξιοδότησης αυξήθηκε στο ένα τρίτο των ευρωπαϊκών χωρών, στην πλειονότητά τους οι εκπαιδευτικοί συνταξιοδοτούνται μόλις θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

Κατά τα λοιπά, σύμφωνα με τα δεδομένα της έκθεσης τα τελευταία χρόνια, τα μέτρα στήριξης των νέων εκπαιδευτικών είναι πιο διαδεδομένα. Ενώ το 2002/03 οι κεντρικές αρχές μόλις 14 χωρών παρείχαν επίσημη βοήθεια, το 2010/11 σχεδόν 21 χώρες ανέφεραν την ύπαρξη κεντρικών κατευθυντήριων γραμμών για μέτρα στήριξης προς τους νεοπροσληφθέντες εκπαιδευτικούς (π.χ. καθοδήγηση από επόπτη, καθοδήγηση για την αξιολόγηση και εποπτεία της αίθουσας διδασκαλίας).

Επιπλέον αναβαθμίστηκε η σημασία της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης (ΣΕΑ). Ενώ το 2002/03 η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε δραστηριότητες ΣΕΑ ήταν προαιρετική στις μισές ευρωπαϊκές χώρες, πλέον θεωρείται επαγγελματικό καθήκον σε 26 χώρες ή περιοχές.gr)

Διαρκής αξιολόγηση με στόχο την ποιότητα

Η ποιότητα της εκπαίδευσης αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα στην Ευρώπη και αξιολογείται ολοένα και περισσότερο σε επίπεδο σχολείου, εκπαιδευτικών ή εκπαιδευτικού συστήματος. Σε πάρα πολλές χώρες τα σχολεία υπόκεινται σε εξωτερική αξιολόγηση, σε γενικές γραμμές, από ένα σώμα επιθεωρητών, και σε εσωτερική αξιολόγηση από το προσωπικό του σχολείου και ενίοτε από άλλα μέλη της σχολικής κοινότητας.

Σε πλείστες χώρες, η εξωτερική αξιολόγηση του σχολείου εστιάζει σε δεδομένα που αφορούν στην επίδοση των μαθητών, π.χ. τα αποτελέσματά τους σε εθνικές εξετάσεις, οι αξιολογήσεις των εκπαιδευτικών ή στοιχεία για την πρόοδο των μαθητών καθ' όλη τη διάρκεια του σχολικού βίου τους. Πρόσφατα, σε μερικές χώρες εγκαινιάστηκε ή ενισχύθηκε η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών [Βέλγιο (φλαμανδική κοινότητα), Πορτογαλία, Σλοβενία και Λιχτενστάιν].

Οι περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα των μαθητών σε εξωτερικές εξετάσεις σε συνάρτηση με τα ευρήματα από σχολικές αξιολογήσεις, προκειμένου να εποπτεύσουν την αποδοτικότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων τους. Πράγματι, αυτός είναι ο στόχος των μαθητικών εξετάσεων που διεξάγουν σε εθνικό επίπεδο πάνω από τις μισές ευρωπαϊκές χώρες.

ΤΗΣ ΝΙΚΟΛΙΤΣΑΣ ΤΡΙΓΚΑ