Οι Εκδότες στην Γ. Σ. που πραγματοποίησαν αποφάσισαν ομόφωνα όπως δηλώνουν "να μην υποκύψουν στον εκβιασμό και να μην παραδώσουν το ψηφιακό υλικό των συγγραμμάτων τους".

Το υπουργείο Παιδείας κάλεσε τους εκδότες να διανείμουν ηλεκτρονικά ένα μέρος των βιβλίων (το 25%) στους φοιτητές. Μάλιστα τους έδωσε προθεσμία να το κάνουν αυτό μέχρι τον Μάιο του 2022, διαφορετικά δεν θα τους δοθεί η δυνατότητα να δώσουν ούτε και αυτά που υπάρχουν σε έντυπη μορφή. 

Η απαίτηση για την ηλεκτρονική διανομή συγγραμμάτων οδήγησε στην αντίδραση των εκδοτών οι οποίοι υποστηρίζουν ότι δεν θα διανείμουν ηλεκτρονικά συγγράμματα προς τους φοιτητές, χωρίς να διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρχει παράνομη αναπαραγωγή και διανομή από οποιονδήποτε και ως εκ τούτου ζητούν τη «θωράκιση» τους.

Μας εκπλήσσει ο τρόπος που αντιλαμβάνεται τον διάλογο ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ, κος Απ. Δημητρόπουλος. Πράγματι, ο διάλογος είθισται να έχει χρονικό όριο ολοκλήρωσης, όταν όμως οι "συνομιλίες" για μια τόσο βαθιά μεταστροφή, περαιώνονται μονομερώς σε 2 συναντήσεις, μόνο ως προσχηματικός διάλογος μπορεί να ερμηνευθεί.

Για πρώτη φορά, στις 30 Μαρτίου 2022, ανακοινώνεται η πρόθεση του ΥΠΕΠΘ να εισάγει στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση το ψηφιακό σύγγραμμα παράλληλα με το έγχαρτο. Περιγράφηκε από τους ειδικούς σε αδρές γραμμές το πλαίσιο ασφαλείας που θα παρέχει η πλατφόρμα ΕΥΔΟΞΟΣ. Από την πλευρά των Εκδοτών, οι τεχνικοί (IT) ανέλυσαν τον πολύ εύκολο και απλό τρόπο παραβίασης της διάτρητης προστασίας που μας περιγράφηκε, κάτι το οποίο εν’ τέλει επιβεβαίωσαν και οι τεχνικοί των Υπουργείων Παιδείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Στην δεύτερη συνάντηση στις 13 Απριλίου 2022, διευκρινίσαμε ότι είναι επιβεβλημένο -για το κύρος της διαδικασίας- να παρουσιαστεί από το ΥΠΠΕΘ εγγράφως -και όχι προφορικώς- το νομικό, τεχνικό και οικονομικό πλαίσιο της διαδικασίας. Ο Κος Δημητρόπουλος απέρριψε ευθύς εξαρχής το αίτημα μας και αντ’ αυτού έθεσε προθεσμία τριών ημερών για την κατάθεση των δικών μας αντιπροτάσεων έναντι των αόριστων και προφορικώς διατυπωμένων προθέσεων του Υπουργείου.

Σε αντίθετη περίπτωση, μας διεμήνυσε ότι είναι ειλημμένη απόφαση να προωθηθεί άμεσα Υπουργική Απόφαση, η οποία θα μας υποχρεώνει να αναρτήσουμε, στην πλατφόρμα ΕΥΔΟΞΟΣ το πρώτο 25% των συγγραμμάτων μας, (περίπου 3.500 συγγράμματα), μέχρι τον Μάιο 2022. Η δήλωση αυτή, συνοδεύτηκε από την απειλή ότι όποιος Εκδότης “δεν συμμορφωθεί” θα αποκλειστεί από το σύστημα διανομής συγγραμμάτων ΕΥΔΟΞΟΣ και δεν θα έχει τη δυνατότητα να διαθέσει ούτε ένα έντυπο σύγγραμμα στους φοιτητές. Στο πλαίσιο της ίδιας αντιμετώπισης, απειληθήκαμε με επιπλέον εξοντωτικές μειώσεις στις υφιστάμενες τιμές των ήδη υποκοστολογημένων από το ΥΠΠΕΘ έντυπων βιβλίων μας.

Είναι οξύμωρο το ότι έγινε αποδεκτό από τους πλέον αρμόδιους, τεχνικούς του ΥΠΠΕΘ ότι δεν θα διασφαλίζονται τα συγγράμματα μας από το DRM της πλατφόρμας ΕΥΔΟΞΟΣ, παρόλα αυτά εμείς πρέπει να βρούμε την λύση.

Ως Εκδότες, σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηριζόμαστε ως «τεχνοφοβικοί». Με δεδομένο ότι η ζήτηση για ψηφιακό επιστημονικό βιβλίο, στην ελεύθερη αγορά, δεν υπερβαίνει το 0,1% του έγχαρτου, δεν έχει χρειαστεί να το δημιουργήσουμε. Συνεπώς είναι αδύνατον να ανταποκριθούμε σε τόσο λίγο χρόνο και να προσφέρουμε λύσεις, για ένα εντελώς νέο προϊόν, το οποίο, δεν έχουμε τις απαραίτητες άδειες από τους συγγραφείς, τους δημιουργούς και τους ξένους Εκδοτικούς Οίκους, δεν έχουμε την τεχνογνωσία και δεν διαθέτουμε τα απαραίτητα κονδύλια για να το παράξουμε. Τέλος γνωρίζουμε εκ των προτέρων από τη διεθνή εμπειρία ότι δεν διασφαλίζεται η διαδικτυακή κλοπή και διαρροή οποιουδήποτε ψηφιακού περιεχομένου. 

Επιπλέον μας προβληματίζει το γεγονός ότι ο κος Δημητρόπουλος ακροβατεί επί μίας εύγλωττης αντίφασης: από τη μια απαξιώνει την υφιστάμενη παροχή του δωρεάν συγγράμματος προς τους φοιτητές, λέγοντάς μας «ποιος διαβάζει πλέον έντυπα βιβλία;», «ποιος χρειάζεται σήμερα τα συγγράμματά σας;», «το δωρεάν σύγγραμμα είναι ένα προνόμιο που μπορεί να υποστεί ξαφνικό θάνατο», ενώ από την άλλη απαιτεί άνευ όρων και πλαισίου, εν μία νυκτί,  το περιεχόμενο των δήθεν “αχρείαστων” έγχαρτων συγγραμμάτων μας σε ψηφιακή μορφή.

Το τελεσίγραφο του Υπουργείου Παιδείας καθιστά πλέον κρυστάλλινα διαυγές ότι μοναδική επιδίωξη είναι η άμεση απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Αυθαιρέτως, θεωρούν ως δεδομένη και χωρίς καμία δέσμευση, την ψηφιακή μορφή των έντυπων βιβλίων μας και δεν υπάρχει κανένα μέλημα για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας της οποίας είμαστε θεματοφύλακες.

Για όλους τους παραπάνω λόγους οι Εκδότες στην Γ. Σ. στις 14 Απριλίου 2022 αποφάσισαν ομόφωνα να μην υποκύψουν στον εκβιασμό και να μην παραδώσουν το ψηφιακό υλικό των συγγραμμάτων τους.

Γενικότερα, είναι εξόχως σημαντικός ο ψηφιακός μετασχηματισμός που προτάσσεται. Η αναγκαιότητά του γίνεται περισσότερο επιτακτική μετά την εξασφάλιση ευρωπαϊκών κονδυλίων, αρκετών δις ευρώ για το ΥΠΕΠΘ. Ωστόσο, προέχει η ζωτικής σημασίας κατανόηση από τους αρμοδίους ότι ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση της λειτουργίας του Κράτους με σκοπό την πάταξη της γραφειοκρατίας, ουδεμία σχέση έχει με θεμελιώδεις πυλώνες της εκπαίδευσης, όπως είναι τα πανεπιστημιακά συγγράμματα και η απόλυτη προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων τους. 

Η ψηφιακή τεχνολογία δεν αποτελεί πανάκεια για όλους τους τομείς. Για παράδειγμα, η τηλεκπαίδευση έδωσε κάποια διέξοδο σε έκτακτες συνθήκες, ωστόσο δεν συγκρίνεται με τη διά ζώσης εκπαίδευση.

Παρομοίως, είναι δεδομένο ότι η προστασία ψηφιακού υλικού στο διαδίκτυο είναι ανεπαρκής διεθνώς. Στην Ιταλία η Ομοσπονδία Εκδοτών επιβεβαιώνει ότι η πειρατεία για το 2021 στέρησε το 31% της τοπικής αγοράς βιβλίου, το οποίο μεταφράζεται σε απώλεια εσόδων ύψους 771 εκ. ευρώ και σε εξαφάνιση 5.400 θέσεων εργασίας. https://publishingperspectives.com/2022/03/italian-publishers-book-piracy-cost-e771-million-in-2021/

Οι Έλληνες εκδότες, μετά από 12 έτη οικονομικής κρίσης, δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβαρυνθούν με επιπλέον απώλειες λόγω της πειρατείας, η οποία θα επιφέρει εκατοντάδες λουκέτα σε Εκδοτικούς Οίκους και σε ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία του βιβλίου (ατελιέ, τυπογραφεία, βιβλιοδετεία κ.λπ.) με μεγάλη απώλεια θέσεων εργασίας.

Σ.Ε.Ε.ΒΙ - Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων

Πηγή: foititikanea.gr