Με Υπουργική Απόφαση της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκης Κεραμέως, και της υφυπουργού, Ζέττας Μακρή, ορίζονται οι όροι και προϋποθέσεις απαλλαγής μαθητών και μαθητριών από την ενεργό συμμετοχή στα μαθήματα της φυσικής αγωγής, της μουσικής και των θρησκευτικών.

Ειδικότερα για τα θρησκευτικά, προβλέπεται ότι:

Μαθητές/τριες οι οποίοι/ες δεν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι (δηλαδή αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι, άθρησκοι, άθεοι, αγνωστικιστές), δύνανται, εφόσον το επιθυμούν, να απαλλαγούν από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών, υποβάλλοντας σχετική αίτηση στον/στη Διευθυντή/ντρια της σχολικής μονάδας.

Η εν λόγω Απόφαση του Υπουργείου εκδίδεται σύμφωνα με τις τέσσερις σχετικές Αποφάσεις (υπ’ αρ. 559/2014, 660/2018, 1749/2019 και 1750/2019) του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Αναλυτικά τι προβλέπεται

1) Φυσική Αγωγή

α) Αν μαθητής/τρια κωλύεται λόγω πάθησης, μόνιμης ή παροδικής, να συμμετέχει στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής, μπορεί να απαλλαγεί από την υποχρέωση παρακολούθησής του, αν ο/η κηδεμόνας του/της ή ο/η ίδιος/α, εάν είναι ενήλικος/η, υποβάλλει σχετική αίτηση στον/στη Διευθυντή/ντρια του σχολείου, συνοδευόμενη από ιατρική βεβαίωση, η οποία θα περιλαμβάνει τους λόγους και τη διάρκεια της απαλλαγής, εντός πέντε ημερών από την έναρξη των μαθημάτων ή την εμφάνιση της πάθησης ή την επάνοδο του/της μαθητή/τριας στο σχολείο μετά από ασθένεια. Η βεβαίωση δεν απαιτείται εάν η πάθηση αναφέρεται στο Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή/τριας, το οποίο κατατίθεται υποχρεωτικά στη σχολική μονάδα και επικαιροποιείται σε κάθε μεταβολή της κατάστασης της υγείας του/της μαθητή/τριας ή των παραγόντων κινδύνου, οι οποίοι απαιτούν απαλλαγή του/της.

β) Την αίτηση της προηγούμενης παραγράφου εξετάζει επιτροπή αποτελούμενη από τον/ τη Διευθυντή/ντρια του σχολείου, τον/την αρμόδιο/α διδάσκοντα/ουσα καθηγητή/τρια, και τον/την Υπεύθυνο/η καθηγητή/τρια του τμήματος στο οποίο φοιτά ο/η μαθητής/τρια. Η Επιτροπή συντάσσει σχετική πράξη στο Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, στην οποία καταγράφονται και οι δραστηριότητες στις οποίες θα συμμετέχει ο/η μαθητής/τρια την ώρα διεξαγωγής του μαθήματος. Αν υπάρχουν αμφιβολίες, ο/η μαθητής/τρια προσκομίζει γνωμάτευση δημόσιου νοσοκομείου.

γ) Αν από τα στοιχεία του οικείου Ατομικού Δελτίου Υγείας Μαθητή/τριας προκύπτουν σοβαροί λόγοι υγείας που αποκλείουν τη συμμετοχή του/της μαθητή/τριας στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής ή σε άλλη σχολική αθλητική δραστηριότητα, ο/η Διευθυντής/ντρια, στις αρχές του σχολικού έτους, συγκροτεί Τριμελή Επιτροπή η οποία αποτελείται από τον/την ίδιο/α, ως Πρόεδρο, τον/την αρμόδιο/α εκπαιδευτικό Φυσικής Αγωγής και τον/την Υπεύθυνο/η του οικείου τμήματος του σχολείου, ως μέλη. Η Επιτροπή συνεδριάζει αμέσως και αποφαίνεται για την απαλλαγή του/της μαθητή/τριας από το μάθημα της Φυσικής Αγωγής ή για την αποχή του/της από συγκεκριμένες αθλητικές και άλλες σχολικές δραστηριότητες. Η παραπάνω Τριμελής Επιτροπή συγκαλείται από τον/τη Διευθυντή/ντρια και συνεδριάζει όταν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς προκύψουν θέματα της αρμοδιότητάς της.

δ) Η απαλλαγή αρχίζει από την έναρξη των μαθημάτων ή από την εμφάνιση της πάθησης και αφορά ολόκληρο το διδακτικό έτος ή τμήμα του. Κατά τη διάρκεια της απαλλαγής ο/η μαθητής/τρια δεν έχει την υποχρέωση να παρακολουθεί το μάθημα. Την ώρα αυτή συμμετέχει στις δραστηριότητες που έχουν αποφασιστεί σύμφωνα με την περιπτ. β΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

ε) Ο/Η μαθητής/τρια μπορεί να ζητήσει απαλλαγή από την παρακολούθηση του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής μίας διδακτικής ώρας, αν υπάρχει λόγος. Ο/Η διδάσκων/ουσα μπορεί να χορηγήσει την απαλλαγή μετά από έγκριση του/της Διευθυντή/ντριας του σχολείου.

2) Μουσική

α) Αν μαθητής/τρια κωλύεται λόγω πάθησης, μόνιμης ή παροδικής, να συμμετέχει στο μάθημα της Μουσικής, μπορεί να απαλλαγεί από την υποχρέωση παρακολούθησής του, αν ο/η κηδεμόνας του/της ή ο/η ίδιος/α, εάν είναι ενήλικος/η, υποβάλλει σχετική αίτηση στον/στη Διευθυντή/ντρια του σχολείου, συνοδευόμενη από ιατρική βεβαίωση, η οποία θα περιλαμβάνει τους λόγους και τη διάρκεια της απαλλαγής, εντός πέντε (5) ημερών από την έναρξη των μαθημάτων ή την εμφάνιση της πάθησης ή την επάνοδο του/της μαθητή/τριας στο σχολείο μετά από ασθένεια. Η βεβαίωση δεν απαιτείται αν η πάθηση αναφέρεται στο Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή/τριας ή είναι εμφανής και δεν χρειάζεται απόδειξη.

β) Την αίτηση της προηγούμενης παραγράφου εξετάζει επιτροπή αποτελούμενη από τον/τη Διευθυντή/ντρια του σχολείου, τον/την αρμόδιο/α διδάσκοντα/ουσα καθηγητή/τρια, και τον/την Υπεύθυνο/η καθηγητή/τρια του τμήματος στο οποίο φοιτά ο/η μαθητής/τρια, η οποία συντάσσει σχετική πράξη στο Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών. Η ίδια επιτροπή καθορίζει εάν ο/η μαθητής/τρια είναι υποχρεωμένος/η να παρευρίσκεται στην αίθουσα διδασκαλίας την ώρα διεξαγωγής του μαθήματος. Αν υπάρχουν αμφιβολίες ο/η μαθητής/τρια προσκομίζει γνωμάτευση δημόσιου νοσοκομείου.

γ) Η απαλλαγή αρχίζει από την έναρξη των μαθημάτων ή από την εμφάνιση της πάθησης και αφορά ολόκληρο το διδακτικό έτος ή τμήμα του. Ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών συντάσσει σχετική πράξη στο Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, στην οποία, αν ο/η μαθητής/τρια δεν είναι υποχρεωμένος/η να παρευρίσκεται στην αίθουσα διδασκαλίας, καταγράφονται οι δραστηριότητες στις οποίες θα συμμετέχει την ώρα διεξαγωγής του μαθήματος.

3) Θρησκευτικά

α) Μαθητές/τριες οι οποίοι/ες δεν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι (δηλαδή αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι άθρησκοι, άθεοι, αγνωστικιστές), δύνανται, εφόσον το επιθυμούν, να απαλλαγούν από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών, υποβάλλοντας σχετική αίτηση στον/στη Διευθυντή/ντρια της σχολικής μονάδας στην οποία θα αναφέρεται το εξής: «Λόγοι θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή (μου ή του παιδιού μου) στο μάθημα των Θρησκευτικών». Η αίτηση υπογράφεται από τον ίδιο/ίδια τον/τη μαθητή/τρια, εάν είναι ενήλικος/η, ή και από τους δύο γονείς/κηδεμόνες του/της, εάν είναι ανήλικος/η. Μόνον στην περίπτωση που η γονική μέριμνα ασκείται από τον ένα γονέα, αρκεί η υπογραφή του/της ασκούντος/ούσης τη γονική μέριμνα.

Ο/Η Διευθυντής/ντρια της σχολικής μονάδας σε συνεργασία με τον Σύλλογο των Διδασκόντων/ουσών, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1566/1985 (Α 167) και της υπ΄ αριθμ. Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002(Β' 1340) υπουργικής απόφασης, αποφασίζουν κατά περίπτωση για τον τρόπο που απασχολούνται υποχρεωτικά οι απαλλασσόμενοι/ες μαθητές/τριες, συντάσσοντας σχετική πράξη στο Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών (όπως ενδεικτικά διαφορετικό διδακτικό αντικείμενο σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης ή ερευνητική δημιουργική δραστηριότητα), και έχοντας την πλήρη ευθύνη. Σε περίπτωση που η τάξη στην οποία φοιτούν οι απαλλασσόμενοι/ες μαθητές/τριες λειτουργεί μόνο με ένα τμήμα, οι μαθητές/τριες αυτοί/ές παρακολουθούν εκπαιδευτικό πρόγραμμα που καθορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών.

γ) Η απαλλαγή αρχίζει από την έναρξη των μαθημάτων, αφορά ολόκληρο το σχολικό έτος και δύναται να ανανεωθεί για κάθε επόμενο σχολικό έτος με την ίδια διαδικασία. Ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών συντάσσει σχετική πράξη στο Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, στην οποίακαταγράφονται οι δραστηριότητες στις  οποίες συμμετέχει ο/η απαλλασσόμενος/η μαθητής/τρια την ώρα διεξαγωγής του μαθήματος των Θρησκευτικών.

δ) Οι μαθητές/τριες που απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών απαλλάσσονται και από την προσευχή και τον εκκλησιασμό, εφόσον το έχουν δηλώσει στην αίτησή τους για την απαλλαγή από τομάθημα των Θρησκευτικών. Την ώρα της προσευχής και του εκκλησιασμού παραμένουν στο σχολείο καιεφαρμόζεται αναλόγως το  τέταρτο εδάφιο της ανωτέρω  περίπτωσης β’ της παρούσας παραγράφου.

4) Αιτήσεις, υπεύθυνες δηλώσεις, ιατρικές βεβαιώσεις και γνωματεύσεις και λοιπά δικαιολογητικά που υποβάλλονται στον/στη Διευθυντή/ντρια της σχολικής μονάδας  απότους μαθητές/τριες και/ή από τους γονείς/κηδεμόνες τους στο πλαίσιο εφαρμογής του παρόντος άρθρου, φυλάσσονται με ευθύνη του Διευθυντή/ντριας εντός κλειστών φακέλων σε σημείο του γραφείου του/της στο οποίο έχει πρόσβαση μόνο εκείνος/η και καταστρέφονται από εκείνον/εκείνη μετά την πάροδο τριών (3) μηνών από το τέλος του σχολικού έτους το οποίο αφορούν, συντασσομένου σχετικού πρωτοκόλλου καταστροφής.

5) Επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων των υποκειμένων

α) Στο πλαίσιο της εφαρμογής του παρόντος άρθρου υποβάλλονται σε επεξεργασία τα προσωπικά δεδομένα που περιλαμβάνονται στις αιτήσεις για την απαλλαγή από τα ανωτέρω μαθήματα και στα λοιπά συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά.

β) Υπεύθυνος Επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων που υποβάλλονται σε επεξεργασία για την εφαρμογή της παρούσας είναι i) για όλες τις εκπαιδευτικές δομές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δια της εκάστοτε σχολικής μονάδας και ii) για όλες τις εκπαιδευτικές δομές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας ιδιωτικής εκπαίδευσης το πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, ή άλλου είδους νομική οντότητα ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας, στο οποίο έχει χορηγηθεί η άδεια λειτουργίας της αντίστοιχης ιδιωτικής εκπαιδευτικής δομής.

γ) Σκοπός της επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων είναι ο έλεγχος της συνδρομής των προϋποθέσεων για τη χορήγηση της αιτούμενης απαλλαγής από την ενεργό συμμετοχή στα ανωτέρω μαθήματα.

δ) Νομική βάση της επεξεργασίας είναι το άρθρο 6 παρ. 1 περ. γ' του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, «Γ.Κ.Π.Δ.») συνδυαστικά με το άρθρο 6 παρ. 1 περ. ε' του Γ.Κ.Π.Δ. (η έκδοση της πράξης χορήγησης ή μη της απαλλαγής λαμβάνει χώρα κατ’ ενάσκηση δημόσιας εξουσίας). Όσον αφορά στα προσωπικά δεδομένα ειδικών κατηγοριών, νομική βάση της επεξεργασίας είναι το άρθρο 9 παρ. 2 περ. στ' του Γ.Κ.Π.Δ., ήτοι η θεμελίωση, άσκηση και υποστήριξη νομικής αξίωσης, υπό την έννοια της άσκησης του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας και της προβολής των εξ αυτού απορρεουσών αξιώσεων. Ταυτόχρονα, νομική βάση για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων ειδικών κατηγοριών είναι και το αρ. 9 παρ. 2 περ. ζ ΓΚΠΔ.

ε) Η χορήγηση της απαλλαγής σε μαθητή/τρια από την ενεργό συμμετοχή σε κάποιο από τα ανωτέρω μαθήματα καταχωρίζεται στο βιβλίο Πράξεων Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών της σχολικής μονάδας με την ακόλουθη διατύπωση : «Χορήγηση απαλλαγής από το μάθημα της Φυσικής Αγωγής», «Χορήγηση απαλλαγής από το μάθημα της Μουσικής», «Χορήγηση απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών», «Χορήγηση απαλλαγής από την προσευχή και τον εκκλησιασμό» χωρίς να καταχωρίζεται οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία που αφορά στους λόγους χορήγησης της απαλλαγής ή σχετίζεται με αυτούς. Η χορήγηση της απαλλαγής καταχωρίζεται και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool», επομένως αποδέκτης αυτής της πληροφορίας είναι και το νομικό πρόσωποιδιωτικού  δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος"», το οποίο έχει αναπτύξει και διαχειρίζεται το ως άνω πληροφοριακό σύστημα για λογαριασμό του ΥπουργείουΠαιδείας και Θρησκευμάτων. Η καταχώριση και στο εν λόγω πληροφοριακό σύστημα είναι απαραίτητη για την οργάνωση και άσκηση του εκπαιδευτικού έργου και την άσκηση περαιτέρω αρμοδιοτήτων που συνέχονται με αυτό, όπως ενδεικτικώς η έκδοση τίτλων σπουδών και λοιπών πιστοποιητικών/αποδεικτικών. Στο πληροφοριακό σύστημα καταχωρίζεται μόνο η πληροφορία της απαλλαγής του/της μαθητή/τριας από την ενεργό συμμετοχή στα ανωτέρω μαθήματα χωρίς να καταχωρίζεται οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία που αφορά στους λόγους χορήγησης της απαλλαγής ή σχετίζεται με αυτούς.

στ) Τα προσωπικά δεδομένα που περιλαμβάνονται στις αιτήσεις για την απαλλαγή από τα ανωτέρω μαθήματα και στα λοιπά συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά διαγράφονται μετά την πάροδο τριών (3) μηνών από το τέλος του σχολικού έτους το οποίο αφορούν, συντασσομένου σχετικού πρωτοκόλλου καταστροφής των ως άνω αιτήσεων και λοιπών συνυποβληθέντων δικαιολογητικών. Ειδικότερα, τα προσωπικά δεδομένα που καταχωρίζονται στο πληροφοριακό σύστημα «myschool» τηρούνται για το απολύτως απαραίτητο χρονικό διάστημα για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

ζ) Πρόσβαση στα ως άνω δεδομένα έχουν μόνο ο/η Διευθυντής/ντρια της σχολικής μονάδας και κατάλληλα εξουσιοδοτημένοι από εκείνον/η εκπαιδευτικοί της συγκεκριμένης σχολικής μονάδας, εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο για την άσκηση των καθηκόντων τους. Περαιτέρω, τα τηρούμενα στο πληροφοριακό σύστημα «myschool» δεδομένα προστατεύονται μέσω κατάλληλων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων, τα οποία περιλαμβάνουν, κατ΄ ελάχιστον, την καταγραφή και παρακολούθηση των προσβάσεων, τη διασφάλιση ιχνηλασιμότητας και την προστασία από κάθε τυχαία ή παράνομη καταστροφή, απώλεια, μεταβολή, άνευ άδειας κοινολόγηση ή πρόσβαση.

η) Τα Υποκείμενα των Δεδομένων έχουν και δύνανται να ασκούν το δικαίωμα πρόσβασης, το δικαίωμα διόρθωσης, το δικαίωμα διαγραφής των προσωπικών τους δεδομένων, του περιορισμού της επεξεργασίας και εναντίωσης στην επεξεργασία. 

Πηγή: alfavita.gr