Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα καταφέρνει πάντα (με έναν απίθανο τρόπο που μόνο στους θρύλους των καταραμένων ηρώων βρίσκει πεδίο εφαρμογής), να δημιουργήσει τις συνθήκες για να αποτύχουν οι πιο αυτονόητες μεταρρυθμίσεις.

Κβαντική φυσική στο Λύκειο; Μα φυσικά ναι. Είναι το πιο μοντέρνο, το πιο επαναστατικό κομμάτι των φυσικών επιστημών, το πιο πολλά υποσχόμενο, το «μαγικό» υλικό από το οποίο φτιάχνονται σήμερα τα όνειρα όλων των επιστημόνων. Επιπλέον το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την πρώτη μεγάλη ανακάλυψη που οδήγησε στην τελική μορφή της κβαντομηχανικής το 1927 (άργησε να φτάσει η είδηση στο ελληνικό σχολείο, αλλά τα κατάφερε).

Ωστόσο, κβαντική φυσική στις πανελλαδικές εξετάσεις της φετινής Γ Λυκείου; Για να το ξανασκεφτούμε: Υπάρχει καλύτερος τρόπος για να αντιπαθήσουν το πιο ενδιαφέρον μάθημα της διδακτικής ύλης τόσο οι εκπαιδευτικοί, όσο και οι μαθητές τους;

Ας πάμε πιο πίσω: Ο στόχος δεν είναι να κάνουμε τα μάτια των μαθητών και των μαθητριών να λάμψουν από την πιο επαναστατική επιστημονική θεωρία της εποχής μας; Γιατί πρέπει και αυτό να το κάνουμε …δύσκολο;

Αυτή την στιγμή σχεδόν κανένας εκπαιδευτικός δεν έχει αντιληφθεί σε ποιο βάθος να διδάξει το μάθημα, με ποια μεθοδολογία, πόσο, πώς… Θα μπορούσε κανείς να απαντήσει: «Ας κοιτάξουν την Τράπεζα θεμάτων, φέτος θα εφαρμοστεί και στην Γ Λυκείου στις προαγωγικές εξετάσεις».

Αν κάποιος ψάξει όμως σήμερα, θα βρει στην «Τράπεζα θεμάτων» ένα ή ίσως δυο θέματα σχετικά με την Κβαντική Φυσική.

Προφανώς στην Ελλάδα εκείνοι που σχεδιάζουν εκπαιδευτική πολιτική σκέφτονται ότι …προλαβαίνουν ως τους πρώτους μήνες του 2023 που θα φτάσει η διδασκαλία της ύλης στα κεφάλαια αυτά. Εδώ χρειαστήκαμε 100 χρόνια να το αποφασίσουμε, τώρα μέσα σε 3-4 μήνες θα είναι έτοιμο και για τις πανελλαδικές εξετάσεις…

(Να σημειώσουμε εδώ ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου, πριν από κάθε μεγάλη διδακτική αλλαγή κάνουν πιλοτικές εφαρμογές και προετοιμασία ετών).

Και εκείνοι οι εκπαιδευτικοί που θέλουν να προετοιμαστούν εγκαίρως; Οι καθηγητές των Λυκείων δεν έχουν διδάξει ως σήμερα κβαντική φυσική στα σχολεία και σίγουρα εκείνοι που δουλεύουν ήδη αρκετά χρόνια σ αυτά, την άφησαν μαζί τους στα αμφιθέατρα των Σχολών τους. Πόσοι απ αυτούς θα ασχοληθούν πραγματικά; Έχει τρέξει κάποιο οργανωμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης πριν επιχειρηθεί η αλλαγή αυτή στην διδακτέα και εξεταστέα ύλη τους;

Επίσης: Γιατί τον Ιούλιο; Η είδηση ήταν βέβαια καιρό γνωστή, αλλά γιατί η εγκύκλιος με τις πλήρεις αποφάσεις για την εξέταση του μαθήματος και τις σχετικές πληροφορίες έπρεπε να σταλεί στα σχολεία το καλοκαίρι, δυο μήνες πριν την έναρξη των σχολείων; Το σχετικό πρόγραμμα σπουδών ανακοινώθηκε βέβαια από τον περασμένο Μάρτιο αλλά το ΦΕΚ με την εξεταστέα ύλη για τα ΑΕΙ (που είναι δύο διαφορετικά πράγματα) ανακοινώθηκε 14 Ιουλίου. Η κβαντική φυσική περιλαμβανόταν μεν στο ανακοινωθέν πρόγραμμα σπουδών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπήρχε και στην εξεταστέα, όλη, μέρος της ή καθόλου.

Ένσταση τρίτη: Έχουν όλα τα παιδιά των κατευθύνσεων στις οποίες εξετάζεται η φυσική για την είσοδο στα ΑΕΙ (ειδικά αυτά των επιστημών Υγείας) το θεωρητικό υπόβαθρο των μαθηματικών που απαιτούνται γι αυτήν;

Πέρυσι η τακτική του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής να συμπεριλάβει στα Λατινικά μια δυσνόητη και πλήρη ονομάτων και ημερομηνιών εισαγωγή στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος, απέτρεψε πολλούς νέους και οι Ανθρωπιστικές επιστήμες έχασαν σχεδόν ένα 30% των υποψηφίων τους, που μοιράστηκαν στα άλλα επιστημονικά πεδία. Το λάθος αυτό στελέχη του ΙΕΠ το παραδέχονται εύκολα σε ιδιωτικές συζητήσεις (παρότι από αυτή εδώ την στήλη είχε γραφτεί εγκαίρως με το αίτημα για αλλαγές).

Φέτος, είναι πιθανό η ίδια εικόνα να παρουσιαστεί στις Θετικές επιστήμες, στον επιστημονικό εκείνο προσανατολισμό που ήδη έχει αποδεκατιστεί καθώς έχει τους λιγότερους υποψηφίους (τους καλύτερους βέβαια εξ αυτών), και αφήνει κάθε χρόνο χιλιάδες θέσεις στα αντίστοιχα ΑΕΙ και το 2ο επιστημονικό πεδίο της χώρας.

Κερδισμένοι των παραπάνω είναι οι εκπρόσωποι των Οικονομικών και των σπουδών Πληροφορικής που υποδέχονται ετησίως τους «δυσαρεστημένους» των άλλων πεδίων…

Γιατί να μην έμπαινε λοιπόν η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα Κβαντική φυσική στην Β Λυκείου αλλά χωρίς να συνδεθεί η εξέταση της με τις πανελλαδικές εξετάσεις και στην εισαγωγή στα ΑΕΙ; Η’ στην Γ τάξη του Λυκείου μετά από 2-3 χρόνια επιμόρφωσης και επιτυχημένης εφαρμογής. «Η κβαντομηχανική θεωρείται σήμερα –σε όλο τον κόσμο- η πιο επιτυχημένη επιστημονική θεωρία όλων των εποχών» λέει ένας σοφός πανεπιστημιακός δάσκαλος, ο πατριάρχης της διδασκαλίας της στην Ελλάδα. «Όχι μόνο εξήγησε τον κόσμο -από τη μεγάλη έκρηξη έως τη δυνατότητα δημιουργίας ζωής σ’ έναν κατάλληλο πλανήτη- αλλά και τον άλλαξε, μέσω της τεχνολογίας, όσο τίποτε άλλο στην ανθρώπινη ιστορία μέχρι τώρα. Οτιδήποτε ακουμπάμε γύρω μας –από το κινητό μας, τον υπολογιστή μας, το διαδίκτυο, τους δίσκους λέιζερ, και όλες οι τεχνολογίες που άλλαξαν την εικόνα της ιατρικής- βασίζονται πλήρως στην κβαντομηχανική. Ζούμε σ’ έναν κβαντικό κόσμο».

«Οι βασικές έννοιες της κβαντομηχανικής πρέπει λοιπόν να εισαχθούν στη λυκειακή μας φυσική ως ένα αυτονόητο βήμα συμπόρευσης με την εποχή μας» αναφέρει. Και η διδακτέα ύλη του μαθήματος στο Λύκειο μοιάζει θετική και προσγειωμένη. Όμως η «τρικλοποδιά» μπαίνει στο τελευταίο βήμα.

Γιατί κάποια παιδιά εκεί που θα την λάτρευαν, ίσως φέτος φτάσουν να την μισήσουν…