Αύξηση των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού σε παιδιά ακόμα και νηπιακής ηλικίας διαπιστώνει το Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας ΚΜΟΠ, όπως προκύπτει από τις καταγγελίες των γονέων στην πλατφόρμα του «Live without Bullying». 

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική διευθύντρια του ΚΜΟΠ, εκπαιδευτική ψυχολόγος, Αντωνία Τορρένς, φέτος «για πρώτη φορά λάβαμε πολλά μηνύματα από γονείς μικρών παιδιών, ηλικίας πέντε, ακόμα και τεσσάρων ετών, που αντιμετωπίζουν περιστατικά bullying στο σχολείο».

Η κ. Τορρένς συνδέει την αύξηση των περιστατικών αυτών με τη γενικότερη αύξηση της βίας και της επιθετικότητας «στις ταραγμένες κοινωνίες που έχουν ταλαιπωρηθεί από την οικονομική κρίση και την πανδημία». «Τα προβλήματα στην κοινωνία των ενηλίκων, όπως η ενδοοικογενειακή βία και η κακή επικοινωνία μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, μετακυλίονται στον κόσμο των παιδιών και η εικόνα που τους δημιουργείται είναι ότι πρέπει να αντιδρούν με επιθετικότητα, φωνές και βία».

Οι γονείς των παιδιών που πέφτουν θύματα σχολικού εκφοβισμού μπορούν να απευθύνονται στην πλατφόρμα του ΚΜΟΠ «Live Without Bullying» (https://livewithoutbullying.com/) αναζητώντας συμβουλές για το πώς να αντιδράσουν.

Η πλατφόρμα λειτουργεί από το 2015 με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση του ενδοσχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού. Μέχρι σήμερα περίπου 30.000 άτομα (μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί) έχουν δεχτεί μέσω της πλατφόρμας δωρεάν και ανώνυμα συμβουλευτική υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχολόγους ή έχουν συμμετάσχει στα σεμινάρια και τις εκπαιδεύσεις που βρίσκονται στην πλατφόρμα. Το «Live without Bullying» υποστηρίζεται από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων με μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε το 2016 με το ΚΜΟΠ για τη διάδοση της δράσης σε όλες τις σχολικές κοινότητες της χώρας. Πρόσφατα υπεγράφη αντίστοιχο μνημόνιο συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, προκειμένου να προωθηθούν τα μηνύματα του «Live without Bullying» στους αθλητικούς χώρους, και με την ΚΕΔΕ για την αντιμετώπιση του διαδικτυακού και σχολικού εκφοβισμού παιδιών και εφήβων. Παράλληλα, το ευρωπαϊκό δίκτυο οργανώσεων «COFACE Families Europe» έχει χαρακτηρίσει τη δράση ως βέλτιστη πρακτική για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού στην Ευρώπη.

Φέτος, για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου και ενόψει της Πανελλήνιας Ημέρας κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού (6 Μαρτίου) το ΚΜΟΠ προχωρά στη διοργάνωση μιας θεατρικής παράστασης που να απευθύνεται στις μικρότερες ηλικίες, σε συνεργασία με τη θεατρική ομάδα «Ονειρόδραμα».

Η παράσταση με τίτλο «Μπες στα παπούτσια μου» θα παρουσιαστεί το Σάββατο 4 Μαρτίου, στις 12 το μεσημέρι, στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» (Πειραιώς 206, Αθήνα). Το κείμενο υπογράφει ο Γιώργος Μενδρινός, τη σκηνοθεσία ο Γιώργος Μενεδιάτης, τα σκηνικά και τα κοστούμια ο Κωνσταντίνος Γκουγκούνης, ενώ σύμβουλος ψυχικής υγείας είναι η Στέλλα Μουδάτσου. Παίζουν οι Χριστίνα Μουδάτσου και Γιώργος Μενεδιάτης.

Πρόκειται για μια πρωτότυπη θεατρική παράσταση- βιωματικό εργαστήριο, όπου οι ήρωες βοηθούν τα παιδιά να ερευνήσουν τα συναισθήματά τους και τα συναισθήματα των άλλων αναπτύσσοντας την ενσυναίσθηση και κατανοώντας έννοιες, όπως η διαφορετικότητα, ο σεβασμός στα δικαιώματα του άλλου και ο σχολικός εκφοβισμός. Στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί προσκαλούν τα παιδιά στη σκηνή σε ένα διαδραστικό παιχνίδι με το δέντρο των συναισθημάτων. Η παράσταση είναι δωρεάν, ωστόσο χρειάζεται κράτηση θέσεων.

Σχετικά με την παράσταση, η κ. Τορρένς εξηγεί ότι μετά την αύξηση των περιστατικών που διαπιστώθηκε «σκεφτήκαμε να αφιερώσουμε την Παγκόσμια Ημέρα στις μικρές ηλικίες και να βοηθήσουμε τους γονείς στον τρόπο επικοινωνίας με τα παιδιά τους. Αν θέλουμε να μιλάμε για πρόληψη πρέπει να σκύβουμε στις μικρές ηλικίες. Όσο πιο τρυφερή είναι η ψυχή τους, τους μεταδίδεις μηνύματα με τον καλύτερο τρόπο και το θέατρο, το παραμύθι είναι ο καλύτερος τρόπος». 

Συμβουλές διαχείρισης περιστατικών bullying

Κάθε περίπτωση μπορεί να έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και να χρειάζεται εξατομικευμένη διαχείριση, ωστόσο η κ. Τορρένς αναφέρει κάποιες κατευθυντήριες γραμμές για το πώς πρέπει να αντιδρούν οι γονείς, εάν το παιδί τους πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού. «Δίνουμε συμβουλές στους γονείς να μην πανικοβάλλονται, να μιλούν στο παιδί τους ήπια, και να το καθησυχάζουν ότι μαζί θα βρουν λύσεις, ώστε το παιδί να αισθάνεται σύμμαχο το γονιό του. Επίσης, δεν πρέπει να ξεκινούν αντιπαράθεση με τους γονείς άλλων παιδιών, καθώς το σχολείο είναι υπεύθυνο να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στους γονείς. Οι γονείς πρέπει να έρχονται σε επαφή με το σχολείο ξανά και ξανά και οι εκπαιδευτικοί από την πλευρά τους χρειάζεται να ενημερώνονται γύρω από τη διαχείριση φαινομένων bullying».

Επιπλέον, η ίδια υπογραμμίζει ότι είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μαθαίνουν στα παιδιά τους πώς να αντιδρούν σε τέτοιες περιπτώσεις. «Η διεκδικητικότητα είναι μια δεξιότητα που καλλιεργείται από μικρές ηλικίες και βέβαια πρέπει να θυμόμαστε ότι το καθημερινό παράδειγμα των γονιών και του πώς λύνουν τα προβλήματά τους είναι σημαντικό», αναφέρει.

Η πλατφόρμα «Live without Bullying» παρέχει δωρεάν βιντεοσκοπημένες εκπαιδεύσεις για γονείς και εκπαιδευτικούς επάνω στο πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού, καθώς και ένα διαδικτυακό παιχνίδι για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου.

Επίσης, δημοσιεύει κατευθυντήριες γραμμές για όσους γίνονται αυτόπτες μάρτυρες περιστατικών σχολικού εκφοβισμού. Όπως αναφέρεται, κατά τη διάρκεια του περιστατικού ο παρατηρητής πρέπει: 

•    να αναλάβει δράση και να παρακινήσει και τους άλλους παρατηρητές να αναλάβουν δράση,
•    να μην συμμετέχει στα αστεία και τα κακόβουλα σχόλια που απευθύνονται στο πρόσωπο που εκφοβίζεται,
•    να κρατήσει την ψυχραιμία του,
•    να εμποδίσει τους άλλους παρατηρητές να καταγράψουν με οποιονδήποτε τρόπο το περιστατικό του εκφοβισμού, και 
•    να ειδοποιήσει έναν δάσκαλο να διαχειριστεί την κατάσταση.
•    Μετά το περιστατικό ο παρατηρητής πρέπει:
•    να πλησιάσει τον μαθητή που δέχτηκε εκφοβισμό, να τον υποστηρίξει και να του πει ότι ο εκφοβισμός θα σταματήσει αν ζητήσει βοήθεια από άλλους ανθρώπους,
•    να συζητήσει το περιστατικό με έναν εκπαιδευτικό από το σχολείο