Ας δούμε πως λειτουργεί το σύστημα. Κάθε τμήμα ορίζει για κάθε μάθημα ένα συντελεστή βαρύτητας, που κυμαίνεται από 20% έως 40%. Κάθε τμήμα, δηλαδή ορίζει 4 συντελεστές βαρύτητας για τα 4 μαθήματα του Πεδίου στο οποίο είναι ενταγμένο. Αν το Τμήμα δηλώνεται και από άλλα Πεδία ορίζει ένα συντελεστή βαρύτητας για κάθε μάθημα κάθε Πεδίου. Τα τμήματα Παιδαγωγικών θα ορίσουν, δηλαδή, 16 συντελεστές βαρύτητας αφού δηλώνονται και από τα 4 Πεδία. Έτσι συνολικά χρειαζόμαστε 2.856 συντελεστές βαρύτητας για τα 452 τμήματα του Μηχανογραφικού του Γενικού Λυκείου. Χρειαζόμαστε ακόμη 2.864 συντελεστές βαρύτητας για τα Τμήματα που ορίζονται από τα ΕΠΑΛ και 56 συντελεστές για τα Τμήματα που απαιτείται για την εισαγωγή εξέταση σε ειδικό μάθημα. Συνολικά 5.776 συντελεστές.

Η ελάχιστη τιμή κάθε συντελεστή είναι 20%, συνεπώς για τα 4 μαθήματα κάθε Πεδίου έχουμε το 80% των μορίων (4 μαθήματα x 20% τουλάχιστον το κάθε μάθημα) να είναι προκαθορισμένα. Μένει, δηλαδή, το υπόλοιπο 20%, από το 80% έως το 100%, που μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα τα Τμήματα.

Θα μπορούσε αυτός ο τρόπος να καταφέρει να μειώσει, κάπως, το πρόβλημα που υπάρχει με τα κοινά Τμήματα σε περισσότερα από ένα Πεδία. Πρόκειται για την εξέταση των υποψηφίων σε διαφορετικά μαθήματα (από τα διάφορα Πεδία) και τη σύγκριση των μορίων των υποψηφίων που έχουν εξεταστεί σε διαφορετικά μαθήματα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόβλημα αξιοπιστίας που υπάρχει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, εδώ και δεκαετίες και κανείς δεν θέλει να λύσει. Σ’ αυτή την περίπτωση η επιλογή του συντελεστή 25% σε όλα τα μαθήματα, όλων των Πεδίων θα καταργεί τους συντελεστές βαρύτητας και θα μετράει μόνο ο μέσος όρος. Πιο δίκαιο όταν οι υποψήφιοι έχουν εξεταστεί σε διαφορετικά μαθήματα. Τα Τμήματα Παιδαγωγικών Δημοτικής Εκπαίδευσης το κατάλαβαν και το επέλεξαν εκτός από της Φλώρινας. Το Τμήμα Νηπιαγωγών στα Ιωάννινα, για παράδειγμα, δεν το κατάλαβε και έδωσε διαφορετικούς συντελεστές στα μαθήματα κάθε Πεδίου, αυξάνοντας τις διαφορές των μορίων εξαιτίας της διαφορετικής δυσκολίας των μαθημάτων κάθε Πεδίου. Το τμήμα Νηπιαγωγών της Κρήτης το κατάλαβε και έδωσε το μέγιστο 40% στη Γλώσσα που είναι το μοναδικό μάθημα που εξετάζονται όλοι οι υποψήφιοι, όλων των πεδίων στα ίδια θέματα. Έτσι μειώνεται στο ελάχιστο η επιρροή των διαφορετικών μαθημάτων κάθε Πεδίου.

Στη σχολή Αξιωματικών Αστυνομίας, για παράδειγμα, δίνεται ο συντελεστής 30 στη Γλώσσα (σωστό και απαραίτητο) και συντελεστής 30 στην Ιστορία στο 1 ο Πεδίο και στα Μαθηματικά στο 2 ο και το 4 ο Πεδίο. Οι επιδόσεις των υποψηφίων στην Ιστορία είναι καλύτερες από τις επιδόσεις στα Μαθηματικά. Πάνω από 18 έγραψε στην Ιστορία το 15,56% των υποψηφίων του 1 ου Πεδίου και στα Μαθηματικά μόλις το 1,51% των υποψηφίων του 4 ου Πεδίου. Με δεδομένη την υψηλή βάση του τμήματος (17.760 μόρια το 2022) είναι σχεδόν αδύνατο να εισαχθεί ένας υποψήφιος στη σχολή Αξιωματικών της Αστυνομίας από το 4 ο Πεδίο. Πόσο μεγάλη αδικία για τα παιδιά να τους υπόσχεσαι ότι μπορούν να εισαχθούν και από το 4o Πεδίο και στην πράξη να αποκλείονται.

Στον πίνακα 2 βλέπουμε τους μέσους όρους που έγραψαν οι υποψήφιοι στις Πανελλαδικές του 2022 και τα μόρια που θα συγκέντρωνε ένας υποψήφιος που θα έγραφε το μέσο όρο. Βλέπουμε ότι μεταξύ του 4 ου Πεδίου και του 1 ου Πεδίου υπάρχει διαφορά 1.200 μορίων, πράγμα που μας δείχνει ότι είναι πιο εύκολο να εισαχθεί κάποιος από το 1 ο Πεδίο στην Αστυνομία, παρά από το 4 ο Πεδίο. Σ’ αυτά τα δύο Πεδία πηγαίνουν εκτός από τους αριστούχους και οι αδύνατοι μαθητές. Αντίθετα το 2 ο και στο 3 ο Πεδίο επιλέγουν μαθητές υψηλότερων επιδόσεων και αυτό φαίνεται από τους μέσους όρους των γραπτών.

Πίνακας 2: Μέσοι όροι υποψηφίων και τα μόρια για τη Σχολή Αξιωματικών Αστυνομίας

Αναγκάζονται, λοιπόν, οι υποψήφιοι των κοινών σχολών να… κολυμπήσουν μέσα στον ωκεανό των χιλιάδων συντελεστών και να καταστρώσουν στρατηγική επιτυχίας.

Κάθε Τμήμα ορίζει, λοιπόν, τους συντελεστές βαρύτητας για κάθε μάθημα, με συνέπεια να έχουμε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα υπολογισμού μορίων, που δεν μειώνει, σε πολλές περιπτώσεις, τις αδικίες που δημιουργούνται. Μία λύση θα ήταν τα τμήματα που είναι αντίστοιχα, οι φοιτητές, δηλαδή, έχουν δικαίωμα μετεγγραφής να έχουν τους ίδιους συντελεστές σε όλα τα μαθήματα, ώστε να υπάρχει ισότητα σε όσους ζητούν μετεγγραφή από το ένα τμήμα στο άλλο και συγκρίνονται, σε περίπτωση ισοβαθμίας στα μόρια μετεγγραφής, ως προς τα μόρια των Πανελλαδικών, που έχουν υπολογιστεί με διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας, αφού τα αντίστοιχα τμήματα δεν έχουν υποχρέωση να έχουν τους ίδιους συντελεστές.

Είναι γενικά καλό να υπάρχουν διαφορετικοί συντελεστές βαρύτητας στα μαθήματα, αφού τα τμήματα Μαθηματικών, για παράδειγμα, δεν χρειάζεται η Χημεία, ενώ στα Τμήματα Χημείας είναι λογικό η Χημεία να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, αλλά όχι τόσο πολλοί.

Το δεύτερο καλό είναι ότι οι υποψήφιοι έχουν διαφορετικά μόρια για τα διάφορα Τμήματα, οπότε θα στηρίζονται λιγότερο στη σύγκριση των μορίων που συγκεντρώνουν με τις περσινές βάσεις όταν συμπληρώνουν το Μηχανογραφικό τους και αυτό είναι μεγάλο καλό.