Ακόμα ένα βήμα προς την εμπορευματοποίηση των σχολείων και στην επαγγελματική εξουθένωση των Διευθυντών τους με πρόσθετο «πονοκέφαλο», έκανε η κυβέρνηση, με άρθρο σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών που προβλέπει κατάργηση των σχολικών επιτροπών και μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους στους Δήμους από τον ερχόμενο Ιούνιο. 

 Από τις 29 Ιουνίου 2024 θα σταματήσει  η λειτουργία των περισσότερων από 600 σχολικών επιτροπών και των δημοτικών επιτροπών και οι αρμοδιότητες τους μεταφέρονται στους οικείους δήμους, με τα όποια προβλήματα προκύψουν, να εμφανιστούν στα σχολεία από το επόμενο σχολικό έτος.

Ωστόσο ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης με διάταξη που κατέθεσε στη Βουλή, θέσπισε εξαίρεση από την κατάργηση για σχολικές επιτροπές σε δήμους στους οποίους λειτουργούν συνολικά περισσότερες από εκατό (100) σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή στους μεγάλους Δήμους. 

Και προχτές, με διευκρινίσεις για το ζήτημα που  εξέδωσε ο αναπληρωτής υπουργος Εσωτερικών κ.Θ.Λιβάνιος, πετάει το «μπαλάκι» σε όσους Δήμους εμπίπτουν στη δυνατότητα υπό προϋποθέσεις που παρέχει ο Νόμος (παρ. 5 του άρθρου 28 του ν. 5056/2023) κι έχουν τη βούληση να διατηρήσουν τις σχολικές επιτροπές τους, να αποστείλουν πριν την 31η.3.2024 στις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις την προβλεπόμενη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.

Μεγάλοι Δήμοι, αλλά δύο ταχυτήτων

Επίσης ζητά από όσους Δήμους δεν εμπίπτουν στην ανωτέρω ρύθμιση ή εμπίπτουν αλλά δεν κάνουν χρήση της δυνατότητας διατήρησης των σχολικών τους επιτροπών, να αποστείλουν πριν την 30η.6.2024 στις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις όλα τα απαραίτητα στοιχεία των σχολικών επιτροπών τους (συστατικές πράξεις του κάθε ν.π.δ.δ. και τροποποιήσεις τους ) που αυτοδικαίως καταργούνται. Με απλά λόγια, θα δημιουργηθούν μεγάλοι Δήμοι δύο ταχυτήτων, όσοι θα διατηρήσουν σχολικές επιτροπές και όσοι θα τις καταργήσουν, όπως προβλέπεται να γίνει με όλους τους μικρότερους δήμους.

Η κυβέρνηση φαίνεται να ενοχλείται από το γεγονός ότι στις σχολικές επιτροπές συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου διευθυντές των σχολείων, εκπρόσωποι των γονέων και εκπρόσωποι των μαθητών, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι αλλάζει η κύρια ευθύνη του δήμου στις πιστώσεις για τα σχολεία. Θέλει λοιπόν να καταργήσει ακόμα και τα  στοιχειώδη κριτήρια των σχολικών επιτροπών στην κατανομή των πιστώσεων, όπως αυτά του αριθμού των μαθητών, των τμημάτων, των αιθουσών, των γυμναστηρίων, των αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, των εργαστηρίων, των βιβλιοθηκών κ.λ.π., αλλά και την παλαιότητα των κτιρίων, καθώς και τις ειδικότερες ανάγκες των σχολικών μονάδων.

Σύμφωνα με την Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών, σε τέτοιες συνθήκες χάνεται κάθε είδους αναλογία και ισότητα στο μοίρασμα των πιστώσεων, πράγμα που θα οδηγήσει σε αυθαιρεσίες και κάθε είδους συναλλαγές και πιέσεις προς τις διευθύνσεις των σχολείων. Καταργείται κάθε στοιχειώδης συνέχεια, διαφάνεια και έλεγχος στην κατανομή πιστώσεων που μπορούσε να αξιοποιηθεί από τους μαζικούς φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας στην διερεύνηση και αγωνιστική διεκδίκηση της κάλυψης των αναγκών των σχολείων.

Ποιός θα βγάλει το «φίδι από την τρύπα»;

Το υπουργείο φέρνει λοιπόν διάταξη όπου καταργεί τις Σχολικές Επιτροπές του Δήμου και μεταβιβάζει τις αρμοδιότητες τους στους διευθυντές των σχολείων, δίνοντας τους ποσά που περισσότερο αντιστοιχούν σε χαρτζιλίκι σε σχέση με τις ανάγκες του σχολείου, αφήνοντας τους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Μάλιστα τους αναθέτει να διενεργούν με απόλυτη ευθύνη τους άπειρες αρμοδιότητες από τεχνικές βλάβες πάσης φύσεως συντηρήσεις μηχανημάτων και εξοπλισμού και ορίζονται ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΟΛΟΓΟΙ όλων των οικονομικών στοιχείων. Οι αρμοδιότητες του δήμου περιορίζονται στην προμήθεια πετρελαίου και στις επισκευές μεγάλης κλίμακας, καθότι τα σχολεία αποτελούν περιουσία του Δήμου).

Τέτοιες ενέργειες δεν βοηθούν την αποκέντρωση των εξουσιών και την συμμέτοχη της τοπικής κοινωνίας στα κοινά. Αντίθετα αφήνεται σε μια μικρή ομάδα να διαχειρίζεται τεράστια ποσά χωρίς να γνωρίζει τις πραγματικές και ειδικές ανάγκες – συνθήκες, του κάθε σχολείου π.χ. σχολεία με μαθητές από φτωχές οικογένειες, με μαθητές από αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες κ.α. Με λίγα λόγια αφαιρείται από τους πολίτες, τους εκπροσώπους των γονέων και των Εκπαιδευτικών, ο έλεγχος, η συμμετοχή και η παρέμβαση τους...

Στην ίδια κατεύθυνση καταργούν τις Δημοτικές Επιτροπές Παιδείας (ΔΕΠ) μεταβιβάζοντας τις αρμοδιότητές τους στα δημοτικά συμβούλια. Φαίνεται ότι τους ενοχλεί ακόμα και η ύπαρξη οργάνων, με ούτως η άλλως συμβουλευτικό χαρακτήρα, που μπορούσαν να βρουν κάποια έκφραση οι θέσεις και τα αιτήματα των εργαζομένων ( π.χ. οι ΣΕΠΕ και οι ΕΛΜΕ όριζαν εκπρόσωπο).

Το επίμαχο άρθρο

Μεταφορά αρμοδιοτήτων Σχολικών Επιτροπών, σύσταση πάγιας προκαταβολής στους διευθυντές των σχολικών μονάδων

1. Από την 30η.6.2024 τα ν.π.δ.δ. «Σχολικές Επιτροπές» της παρ. 2 του άρθρου 103 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) παύουν να λειτουργούν αυτοδικαίως και οι αρμοδιότητές τους ασκούνται από τον οικείο δήμο.
2. Το άρθρο 24 εφαρμόζεται αναλόγως και για τις σχολικές επιτροπές.
3. Με απόφαση της δημοτικής επιτροπής συνιστάται παγία προκαταβολή, με υπόλογο διαχειριστή τον διευθυντή, ή τον εκτελούντα χρέη διευθυντή ή τους αναπληρωτές αυτών.
4. Από τις 30.6.2024 οι αρμοδιότητες της δημοτικής επιτροπής παιδείας του άρθρου 50 του ν. 1566/1985 (Α’ 167) ασκούνται από το δημοτικό συμβούλιο ή από επιτροπή της παρ. 1 του άρθρου 27 του παρόντος, μετά από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.

Η προσθήκη Πιερρακάκη για εξαιρέσεις σε μεγάλους Δήμους

Ολα αυτά πάντως φαίνεται πως απασχόλησαν τον Υπουργό Παιδείας, ο οποίος μόλις χτες έφερε στη Βουλή και νέες διατάξεις για τις σχολικές επιτροπές. Η τελευταία από αυτές, προβλέπει εξαιρέσεις στους μεγάλους Δήμους:

Με διαπιστωτική πράξη του Γραμματέα της οικείας αποκεντρωμένης διοίκησης, ύστερα από απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται έως τις 31.3.2024, μπορούν να εξαιρούνται από την εφαρμογή του παρόντος σχολικές επιτροπές σε δήμους στους οποίους λειτουργούν συνολικά περισσότερες από εκατό (100) σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η οικονομική λειτουργία των διατηρούμενων επιτροπών εποπτεύεται υποχρεωτικά από τον προϊστάμενο οικονομικών υπηρεσιών του δήμου, ο οποίος α) υποβάλλει, τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση, συνοπτικό απολογισμό εσόδων και εξόδων και κατάσταση βασικών στοιχείων ισολογισμού (απαιτήσεων, διαθεσίμων και υποχρεώσεων) στη δημοτική επιτροπή και β) μεριμνά για τη μηνιαία ενημέρωση των βάσεων δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών με τα οικονομικά στοιχεία τους

Δεν είναι η πρώτη προσπάθεια...

Να σημειώσουμε πάντως, ότι αυτή δεν είναι η πρώτη προσπάθεια της ΝΔ να καταργήσει τις σχολικές επιτροπές. Το ίδιο είχε προσπαθήσει και το 2014 χωρίς να το ολοκληρώσει.  Και πάλι όμως είχε επεξεργαστεί  διατάξεις για την κατάργηση των σχολικών επιτροπών, όπως αναφέρει έγγραφο του εκπαιδευτικού κ.Γ.Δημητρακόπουλου: «Η εκτελεστική επιτροπή αποφασίζει για την κατανομή των πιστώσεων για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των σχολικών μονάδων, την εκτέλεση έργων και προμηθειών, την εκμετάλλευση σχολικών κυλικείων, καθώς και τη λήψη κάθε άλλου έτρου που κρίνεται αναγκαίο για τη στήριξη της διοικητικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων» (άρθρο 114) (σ.σ. στην εκτελεστική επιτροπή δεν μετέχουν με δικαίωμα ψήφου εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών, γεγονός που συνέβαινε στις Σχολικές Επιτροπές και τις ∆ΕΠ).  «Σε κάθε σχολική μονάδα συνιστάται πάγια προκαταβολή για τη διαχείριση της οποίας είναι υπόλογος ο ∆ιευθυντής της σχολικής μονάδας. Με απόφαση του υπουργού εσωτερικών καθορίζονται οι δαπάνες που καλύπτονται από την πάγια προκαταβολή, το ύψος αυτής και κάθε σχετικό θέα» (άρθρο 216) (σ.σ. ο υπουργός θα αποφασίζει για την καθεμιά σχολική μονάδα και υπόλογος θα είναι ο ∆ιευθυντής!). «Οι σχολικές επιτροπές καταργούνται ε τη δημοσίευση του παρόντος. Ο δήμος ασκεί πλήρως όλες τις αρμοδιότητές τους και υπεισέρχεται αυτοδικαίως σε όλα τα εν γένει δικαιώατα και τις υποχρεώσεις των σχολικών επιτροπών που καταργούνται συμπεριλαβανοένων και των εκκρεμών δικών….» (άρθρο 353) 

Σύμφωνα εξάλλου με την Προοδευτική Ενότητα Καθηγητών (ΠΕΚ) η απόφαση αυτή:

1. Οδηγεί σε υπερσυγκεντρωτισμό αφού μεταφέρει όλες τις σχετικές αρμοδιότητες στο Δημοτικό Συμβούλιο, που ειδικά σε περιπτώσεις μεγάλων Δήμων με πολλές σχολικές μονάδες είναι βέβαιο ότι δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν.

2. Καταργεί τη συμμετοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας σε ένα σημαντικό όργανο διαχείρισης των αναγκών των σχολείων, αφού με το ισχύον πλαίσιο στη σχολική επιτροπή συμμετείχαν Διευθυντές σχολείων καθώς και εκπρόσωποι γονέων αλλά και μαθητών (στην περίπτωση της Β/θμιας).

3. Καθιστά πιο αδιαφανή τη διαχείριση των οικονομικών πόρων.

4. Φορτώνει με ακόμη περισσότερη γραφειοκρατία και διοικητική δουλειά τα σχολεία (που στερούνται διοικητικής υποστήριξης) και ειδικότερα τους διευθυντές τους οποίους καθιστά υπόλογους πάγιας προκαταβολής. Πράγμα που σημαίνει υποχρεωτική δήλωση πόθεν έσχες, απευθείας ελέγχους από το Ελεγκτικό Συνέδριο και καταλογισμό ευθυνών σε περίπτωση λαθών.

«Πέρα από τα παραπάνω υπάρχουν σοβαρές ασάφειες και παραλείψεις σχετικά με τη λογιστική υποστήριξη που σήμερα κάνουν εξωτερικοί συνεργάτες των σχολικών επιτροπών καθώς και για το ύψος της πάγιας προκαταβολής και τον τρόπο διάθεσης των πόρων για τις λειτουργικές αλλά και τις επισκευαστικές δαπάνες των σχολείων. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η ρύθμιση αυτή προδίδει την αποστροφή της Κυβέρνησης για τους θεσμούς λαϊκής συμμετοχής και ενδεχομένως αποκαλύπτει ένα ευρύτερο σχεδιασμό για την εκχώρηση των σχολείων και της διαχείρισης του εκπαιδευτικού προσωπικού στους Δήμους», καταλήγει η ΠΕΚ.

ΠΑΣΟΚ: Η κατάργηση φέρνει καθυστέρηση αν όχι αδυναμία εξυπηρέτησης των αναγκών των σχολείων

Αλλά και για το ΠΑΣΟΚ, το πρόβλημα δεν είναι η νομική μορφή που θα έχουν στο εξής οι πρώην σχολικές επιτροπές, αλλά η έλλειψη επαρκών πόρων και προσωπικό για την κάλυψη των σχετικών αναγκών των σχολικών μονάδων. Αντί λοιπόν να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση, μετακυλίεται η “φτώχεια” από τις σχολικές επιτροπές ως νπδδ σε νέες επιτροπές που συστήνονται στο πλαίσιο λειτουργίας του δήμου. των οποίων ο ρόλος και οι αρμοδιότητες δεν προσδιορίζονται στοιχειωδώς από τις σχετικές διατάξεις.

• Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι οδηγούμαστε σε καθυστέρηση αν όχι αδυναμία εξυπηρέτησης των αναγκών των σχολείων μεταφέροντας στις υπηρεσίες των δήμων ένα σημαντικό διοικητικό και λογιστικό βάρος που στο πλαίσιο λειτουργίας των καταργούμενων σχολικών επιτροπών διεκπεραιώνεται από εξειδικευμένους εξωτερικούς συνεργάτες. Η εκτίμησή μας είναι ότι αυτή η μεταφορά του βάρους της γραφειοκρατικής και λογιστικής διαχείρισης στις οικονομικές υπηρεσίες των Δήμων θα αυξήσει ακόμα περισσότερο τις καθυστερήσεις και τα προβλήματα, καθώς θα προστεθεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός παραστατικών τα οποία θα πρέπει να διεκπεραιώνονται από οικονομικές υπηρεσίες με πεπερασμένο αριθμό υπαλλήλων.

• Η πρόβλεψη που καθιστά τους διευθυντές των σχολείων υπόλογους πάγιας προκαταβολής που διέπεται από ιδιαίτερα αυστηρό νομικό και λογιστικό πλαίσιο θα επιβαρύνει το ήδη επιβαρυμένο σε γραφειοκρατικές υποχρεώσεις σχολείο και το εκπαιδευτικό προσωπικό του με πρόσθετο διοικητικό βάρος σε βάρος προφανώς του παιδαγωγικού και εκπαιδευτικού τους ρόλου. Το ύψος και ο τρόπος προσδιορισμού και διαχείρισης της πάγιας προκαταβολής δεν προσδιορίζεται στο αρθρ. 28, ούτε και ο ακριβής ρόλος των (νέων) δημοτικών επιτροπών.

• Θέλει να καταργήσει ακόμα και τα υπάρχοντα στοιχειώδη κριτήρια των σχολικών επιτροπών στην κατανομή των πιστώσεων, όπως αυτά του αριθμού των μαθητών, των τμημάτων, των αιθουσών, των γυμναστηρίων, των αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, των εργαστηρίων, των βιβλιοθηκών κ.λ.π., αλλά και την παλαιότητα των κτιρίων, καθώς και τις ειδικότερες ανάγκες των σχολικών μονάδων.

• Η ρύθμιση για τις σχολικές επιτροπές εντάσσεται στην λογική υπερσυγκεντρωτισμού. Η Κυβέρνηση ταυτίζει με μία λογική αυτοματισμού τον συγκεντρωτισμό με την αποτελεσματικότητα και την αύξηση της παραγωγικότητας. Επιχειρεί να μεταδώσει και στην τοπική αυτοδιοίκηση ένα μοντέλο που σε κεντρικό επίπεδο αποτυγχάνει καθημερινά.

ΠΗΓΗ:www.alfavita.gr