Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, που αποτελούν το 1/3,5 περίπου των εκπαιδευτικών στη δημόσια εκπαίδευση (περίπου 52.000 σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια την τρέχουσα χρονιά 2023-2024), παραμένουν στο επίκεντρο των προβλημάτων του υπαρκτού σχολείου.

Η πολιτική των ελάχιστων (σε σχέση με τις ανάγκες) μόνιμων διορισμών στη σχολική εκπαίδευση συνδέεται άρρηκτα με την εντατικοποίηση και απαξίωση των συνθηκών εργασίας των εκπαιδευτικών. 

Ισως είναι μια από τις  μεγαλύτερες στρεβλώσεις του εκπαιδευτικού συστήματος στη χώρα μας.

Οι αναπληρωτές ουσιαστικά είναι κάτι σαν «χορηγοί» της εκπαίδευσης, αφού τα χρήματα που παίρνουν πάνε όλα σε εισιτήρια και έξοδα διαβίωσης (ενοίκια, φαγητό κ.λπ.). Για αρκετούς χωρίς το «επίδομα» από τη μητέρα και τον πατέρα ή τη δεύτερη «μυστική» δουλειά δεν υπάρχουν στοιχειώδεις συνθήκες επιβίωσης.

Η προσαρμογή αποτελεί λέξη–κλειδί για τη ζωή των αναπληρωτών. Πέρα από το γεγονός ότι κάθε χρόνο αλλάζουν και τόπο διαμονής, συνήθως ο αναπληρωτής εκπαιδευτικός διδάσκει σε δύο και τρία σχολεία. Αυτό σημαίνει, ιδιαίτερα στην επαρχία, δεκάδες χιλιόμετρα καθημερινών μετακινήσεων. Εκτός από τη φυσική εξόντωση και την οικονομική εξαθλίωση, αυτό σημαίνει να αγνοεί ο εκπαιδευτικός ακόμα και τα ονόματα των μαθητών του...

Σημαίνει απρόσωπη εκπαιδευτική διαδικασία και διάλυση των παιδαγωγικών αλλά και των ανθρώπινων σχέσεων μεταξύ δασκάλων και μαθητών, η ανάπτυξη των οποίων είναι απαραίτητος όρος για τη διατήρηση του αναγκαίου κοινωνικού ιστού για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων.

Να μην ξέρει ο αναπληρωτής σήμερα, 45 ετών, 50 ετών, 55 ετών το πού θα διδάσκει του χρόνου, πού θα είναι του χρόνου... Αυτό είναι απάνθρωπο!

Αντί να παρθούν ουσιαστικά μέτρα στήριξης της διαβίωσης των εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας αναπληρωτών, τιμωρούνται με 2ετή αποκλεισμό από τους πίνακες αν βρεθούν στην ατυχή θέση να αναγκαστούν να παραιτηθούν! Και σε αυτή την επιλογή οδηγούνται συνήθως γιατί υποχρεώνονται να κάνουν δηλώσεις περιοχών χωρίς να ξέρουν τα πανελλαδικά κενά ή η πρόσληψη γίνεται από Νοέμβρη έως και Απρίλη ακυρώνοντας κάθε οικογενειακό και επαγγελματικό προγραμματισμό τους. Επιπλέον, ο διορισμός τους μπορεί να γίνει σε περιοχές όπου δυσκολεύονται να ζήσουν με τον μισθό τους, όπως τουριστικές περιοχές με υψηλά ενοίκια, χωρίς νοσοκομειακή περίθαλψη, ενώ έχουν οικογένειες με μικρά παιδιά ή ακόμα και προβλήματα υγείας για τα οποία δεν δικαιούνται άδειες όπως οι άλλοι εργαζόμενοι (π.χ. εγκυμοσύνη).

Εάν ο διορισμός στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί το «φωτεινό αντικείμενο του πόθου» για χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, οι συνεχείς μετακινήσεις εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας κάθε χρόνο από Εβρο έως Κρήτη και από Ιθάκη μέχρι Ικαρία, ισοδυναμεί με μια πολύχρονη περιπέτεια, μια σύγχρονη «Οδύσσεια».

Με «αεροπλάνα και βαπόρια» που λέει και το τραγούδι ή ενίοτε κόβοντας αμέτρητα χιλιόμετρα στους αυτοκινητόδρομους δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί οργώνουν όλη τη χώρα με μια βαλίτσα στο χέρι... Αλήθεια είναι δύσκολο να πει κανείς ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί.

Καταδρομείς

Καταρχάς κάθε αναπληρωτής καλείται να λειτουργήσει σαν καταδρομέας όταν ειδοποιηθεί ότι αναλαμβάνει κάποια θέση: ανακοινώνονται οι προσλήψεις και μέσα σε δύο ημέρες πρέπει να αναλάβουν υπηρεσία!

Σκεφτείτε π.χ. όταν μένει ένας αναπληρωτής στη Βέροια και καλείται να διδάξει στην Κάρπαθο. Μέσα σε 2 μέρες πρέπει να συντονίσει όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς για να φτάσει έγκαιρά και αμέσως μετά ξεκινάει η οδύσσεια να βρει σπίτι και να τακτοποιηθεί. Ολα αυτά βέβαια προϋποθέτουν πως θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 1.500 ευρώ στην άκρη για να αντιμετωπίσει τα πρώτα έξοδα μέχρι να πληρωθεί.

Η ιστορία με τη στέγαση είναι πικρή και για πολλούς εφιαλτική. Η πραγματικότητα είναι κάτι παραπάνω από δύσκολη, ειδικά σε τουριστικές περιοχές όπως, δηλαδή, το μισό του ελληνικού χώρου. Η κατάσταση είναι γνωστή. Ελάχιστα τα διαθέσιμα σπίτια, τα ενοίκια πανάκριβα και πολλές φορές η συμφωνία είναι ότι τον Ιούνιο θα πρέπει ο εκπαιδευτικός να βγει από το σπίτι γιατί το θέλουν για Arbnb.

Στις τουριστικές "περιοχές με μεγάλη “ανάπτυξη” - όπως λέει και η κυβέρνηση, δεν υπάρχει χώρος για τους αναπληρωτές και τους νεοδιόριστους, σημειώνουν τα τοπικά εκπαιδευτικά σωματεία.

Εδώ η επέκταση της τουριστικής περιόδου και η ραγδαία εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχουν απογειώσει τις τιμές, με αποτέλεσμα να γίνεται πραγματική βάσανος η εξεύρεση κατοικίας για τους εκπαιδευτικούς. Το αποτέλεσμα είναι να φτάνουν σε σημείο τις πρώτες μέρες να διανυκτερεύουν οι εκπαιδευτικοί, ακόμη και στα αυτοκίνητα και στις παραλίες -ακόμα και στα γραφεία των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.

Με μισθό που κατά μέσον όρο κυμαίνεται στα 950 ευρώ οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί καλούνται να αντεπεξέλθουν στα πανάκριβα ενοίκια, το πανάκριβο κόστος ζωής, τα αυξημένα ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια, τους «εκτοξευμένους» λογαριασμούς ΔΕΚΟ, την πανάκριβη βενζίνη κ.λπ. 

Υπό αυτές τις συνθήκες οι αναπληρωτές ουσιαστικά μετατρέπονται σε  «χορηγούς» της πρόσληψής τους στα σχολεία, αφού τα χρήματα που παίρνουν πάνε όλα σε εισιτήρια και έξοδα διαβίωσης (ενοίκια, φαγητό κ.λπ.). Για αρκετούς χωρίς το «επίδομα» από τη μητέρα και τον πατέρα ή τη δεύτερη «μυστική» δουλειά δεν υπάρχουν στοιχειώδεις συνθήκες επιβίωσης.

πηγη:www.alfavita.gr