Το Υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι τα 923 προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών που, σύμφωνα με την δική του καταγραφή, λειτουργούν σήμερα στη χώρα δεν είναι αρκετά, και πάντως ότι η εξειδίκευση σε συγκεκριμένους τομείς δεν παρέχεται καθόλου από τα εγχώρια πανεπιστήμια, είτε ότι δεν παρέχεται σε όρους προσιτούς για το κοινωνικό σύνολο.

Ετσι, με προχθεσινή απόφαση του Κ.Πιερρακάκη, θα διατεθούν συνολικά  62.000.000,00 ευρώ, εκ των οποίων το ποσό των 50.000.000 ευρώ προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την περίοδο 2022-2025, προκειμένου τα ελληνικά ΑΕΙ να συνεργαστούν με ξένα, για να δημιουργήσουν κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα τα οποία «θα πρέπει να είναι καινοτόμα, να μην παρέχονται ήδη από τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να παρέχονται με όρους προσιτούς για το κοινωνικό σύνολο (με ή χωρίς καταβολή διδάκτρων)»

Τώρα, το πώς θα είναι προσιτά με δίδακτρα, είναι κάτι που δεν μας το εξηγεί το Υπουργείο, όπως και δεν εξηγεί γιατί δεν θεωρεί αρκετά τα υπάρχοντα μεταπτυχιακά (αν όντως χρειάζεται κάποιο που δεν υπάρχει εύκολα θα μπορούσε να γίνει από ελληνικά ΑΕΙ) στα οποία φοιτούν, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΘΑΕΕ για το 2022, περίπου 95.000 φοιτητές (και ακόμα 34.000 σε διδακτορικά) με αποτέλεσμα η Ελλάδα να εμφανίζει ποσοστό 11,25% των φοιτητών της, να σπουδάζουν στη λεγόμενη «τεταρτοβάθμια» εκπαίδευση. 

Να σημειωθεί ότι ακόμα περιμένουμε τα περίφημα ξένα ιδιωτικά πανεπιστήμια που προβλέφθηκαν με προηγούμενο νομο και θεωρητικά θα είναι μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια αλλά τελικά θα είναι ...κερδοσκοπικά, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Συσπείρωση Πανεπιστημιακών, εξετάζοντας τις έως πρόσφατα προτάσεις.

Η παράταξη, αναλύοντας τα στοιχεία από τις επιχειρήσεις που ήδη ενδιαφέρονται για την ίδρυση ιδιωτικής ιατρικής σχολής κάνει λόγο για επιχειρηματικά ολιγοπώλια και τονίζει ότι  βάσει του νέου νόμου θα ελέγχονται κάθε χρόνο τα έσοδα των ιδιωτικών πανεπιστημίων, που απαγορεύεται να διανεμηθούν, αλλά όχι η μεταφορά και διανομή κερδών στις «μητρικές» επιχειρήσεις του εξωτερικού…

«Το μέγεθος της πολιτικής εξαπάτησης περί των λόγων ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στην χώρα μας μόνο σκωπτικά μπορεί να απαντηθεί: η ακαδημαϊκή κοινότητα πρέπει επιτέλους να παραδεχθεί πως υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που θα ιδρύσει η κυβέρνηση θα είναι «μη κερδοσκοπικά» πέραν πάσης αμφιβολίας!», καταλήγει η παράταξη.

Αραγε τα κοινά μεταπτυχιακά που σχεδιάζονται τώρα, θα «παρέχονται με όρους προσιτούς για το κοινωνικό σύνολο», όπως αναφέρει η πρόσκληση; Τι λέτε;

Επισημαίνεται ό,τι κάθε ΑΕΙ μπορεί να υποβάλει όσες προτάσεις επιθυμεί υπό την προϋπόθεση πως αυτές δεν ξεπερνούν το ποσό των 15 εκατομμυρίων ευρώ, συνολικά.

Τι λέει η πρόσκληση

Η Πρόσκληση έχει ως στόχο την ώθηση της εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας τους με εδραιωμένα, εγνωσμένου κύρους πανεπιστημιακά ιδρύματα της αλλοδαπής. Ειδικότερα, η πρόσκληση αποσκοπεί στην ενίσχυση των ελληνικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων που επιδιώκουν να οργανώσουν κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (Joint Master ή Dual Master) με διακεκριμένα ξένα πανεπιστήμια για τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων εμπλουτισμένων με νέα, ειδικά αντικείμενα που δεν είναι σήμερα διαθέσιμα, και για τη δημιουργία επιστημόνων προσανατολισμένων σε νέες κατευθύνσεις.

Με τη σύναψη τέτοιων εκπαιδευτικών συμφωνιών αναμένεται να επιτευχθεί η παροχή εκπαίδευσης σε αντικείμενα για τα οποία μέχρι σήμερα είναι απαραίτητη η μετάβαση φοιτητών στο εξωτερικό, θα ενδυναμωθεί η απασχόληση των Ελλήνων πανεπιστημιακών ερευνητών σε τομείς και αντικείμενα που η υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς δεν διασφαλίζει την ανταγωνιστική προσέλκυσή τους, θα αποφευχθεί το brain drain, ενώ θα ενισχυθεί σοβαρά η προοπτική επιστροφής διακεκριμένων Ελλήνων επιστημόνων στη Χώρα (brain gain) δεδομένου ότι ορισμένες εκπαιδευτικές υπηρεσίες που κρίνονται αναγκαίες από το κράτος / ή εξειδίκευση σε συγκεκριμένους τομείς δεν παρέχονται καθόλου από τα εγχώρια πανεπιστήμια, είτε ότι δεν παρέχονται σε όρους προσιτούς για το κοινωνικό σύνολο και ότι για το λόγο αυτό καθίσταται αναγκαία η παρέμβαση του κράτους ώστε να αναθέσει την παροχή αυτών των υπηρεσιών στα Α.Ε.Ι. σε συνεργασία με τα αλλοδαπά Πανεπιστήμια.

Η λειτουργία αλλά και η ενίσχυση τέτοιων Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών στηρίζεται στο πρόσφατο θεσμικό κεκτημένο. Ειδικότερα, το πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας προγραμμάτων δευτέρου και τρίτου κύκλου σπουδών αναθεωρήθηκε και εκσυγχρονίστηκε με τον Νόμο 4957/2022 «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις» (Α’ 141), ενώ οι δυνατότητες εκπαιδευτικής συνεργασίας με πανεπιστήμια της αλλοδαπής αλλά και χρηματοδότησής τους διευρύνθηκαν ουσιωδώς με τον Ν. 5094/2024 (ΦΕΚ 39Α/13-3-2024). Επιπροσθέτως, με την τροποποίηση του άρθρου 84 του Ν. 4957/2022 (Α’141) με το Άρθρο 61 του Ν. 5094/2024 (ΦΕΚ 39Α/13-3-2024) καθίσταται εφικτή η δυνατότητα χρηματοδότησης συμπράξεων Τμημάτων ή Σχολών Α.Ε.Ι. της ημεδαπής με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία.

Με βάση αυτό το θεσμικό κεκτημένο, η παρούσα Πρόσκληση επιδιώκει την έμπρακτη προώθηση της συνεργασίας των ελληνικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων με πανεπιστήμια της αλλοδαπής.

Tα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα θα πρέπει να είναι καινοτόμα, να μην παρέχονται ήδη από τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να παρέχονται με όρους προσιτούς για το κοινωνικό σύνολο (με ή χωρίς καταβολή διδάκτρων) διασφαλίζοντας τη δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση και ίσες ευκαιρίες για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Η σύμπλευση των ελληνικών δημοσίων ΑΕΙ με καταξιωμένα διεθνή πανεπιστήμια θα αναβαθμίσει το ακαδημαϊκό τους έργο και θα ανοίξει νέους ορίζοντες και προοπτικές για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος στη χώρα μας.

Τα 7 κριτήρια για την εγκριση μιας πρότασης

i. Η μοναδικότητα του προτεινόμενου Π.Μ.Σ. στη χώρα. Κάθε δυνητικός δικαιούχος θα πρέπει να τεκμηριώνει ότι οι προτεινόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες κρίνονται αναγκαίες και δεν παρέχονται ήδη από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Χώρας.

ii. Η ανταγωνιστικότητα του Π.Μ.Σ., με συνυπολογισμό του ύψους των διδάκτρων (εφόσον προβλέπονται),και αξιολόγηση του ευλόγου τους, με κριτήριο τη δυνατότητα δίκαιης και ισότιμης πρόσβασης στις προσφερόμενες σπουδές,

iii. Η ανάγκη εξειδίκευσης του ανθρώπινου δυναμικού στους τομείς στους οποίους αφορά το φυσικό αντικείμενο κάθε πρότασης, βάσει εύλογων προβλέψεων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας,

iv. Η συμβολή της προτεινόμενης πρότασης στην αύξηση της απασχόλησης,

v. Ο τρόπος με τον οποίο συμβάλλει η ενίσχυση στην αναβάθμιση του επιπέδου των δωρεάν παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας,

vi. Η θέση διεθνούς κατάταξης του Αλλοδαπού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος σύμφωνα με τους οίκους διεθνών κατατάξεων: QS (World University Rankings- Top global universities), THE (Times Higher Education) ή ARWU (Shanghai Ranking) ή άλλον αναγνωρισμένο διεθνούς αξιοπιστίας.

vii. Η τεκμηρίωση της ζήτησης του συγκεκριμένου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών από φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει τον προπτυχιακό κύκλο σπουδών τους

Τι θα χρηματοδοτηθεί

1. Δαπάνες για την οργάνωση του ΠΜΣ και για την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, όπως:

 Πρόγραμμα Σπουδών, κανονισμός του νέου Π.Μ.Σ., σχετικός οδηγός σπουδών (στον οποίο περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστον η περιγραφή (syllabus) των μαθημάτων, η διεξαγωγή υποχρεωτικών ή επιλογής εκπαιδευτικών ή/και ερευνητικών δραστηριοτήτων στο ελληνικό ή/και στο αλλοδαπό εκπαιδευτικό ίδρυμα, οι διδάσκοντες κ.ά.).  Κανονισμός εφαρμογής των μεθόδων της ενδεχόμενης εξ αποστάσεως οργάνωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως σύγχρονης, ασύγχρονης, μεικτού συστήματος (blended learning), κλπ.  Το έντυπο ή/και ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό, οι τυχόν μέθοδοι ψηφιακής αξιολόγησης των φοιτητών και το ψηφιακό υλικό αξιολόγησης, η υλικοτεχνική υποδομή που απαιτείται για την υποστήριξη προγραμμάτων σπουδών εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και τις ψηφιακές δεξιότητες του διδακτικού προσωπικού, σύμφωνα με το άρθρο 88 του ν.4957/2022, όπως ισχύει και εφόσον απαιτείται.  Κανονισμός χορήγησης υποτροφιών με κριτήρια αριστείας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 86 του Ν. 4957/2022.

2. Αμοιβές Μελών ΔΕΠ και λοιπού Επιστημονικού Προσωπικού του ημεδαπού ή και του αλλοδαπού Ανώτατου Πανεπιστημιακού Ιδρύματος που θα εργαστούν για την προετοιμασία των Π.Μ.Σ κατά τη φάση σχεδιασμού ή κατά την υλοποίηση των ΠΜΣ στον α’ χρόνο λειτουργίας αυτών.

3. Δαπάνες δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (royalty fee), επικύρωσης (validation) και πιστοποίησης (Accreditation) του ΠΜΣ.

4. Δαπάνες διαμόρφωσης χώρων, κτιριολογικές μελέτες, μελέτες εξοπλισμού, αρχιτεκτονικά σχέδια, κατασκευαστικές μελέτες, μελέτες διαμόρφωσης χώρων και οικοδομικά καθώς και η αγορά λειτουργικού εξοπλισμού. Δεν είναι επιλέξιμη η δαπάνη συντήρησης, επισκευής και αντικατάστασης εξοπλισμού που χρησιμοποιείται ήδη από το ημεδαπό ΑΕΙ για την υλοποίηση του ΠΜΣ.

5. Προμήθεια ερευνητικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού, αναλόγως του αντικειμένου του μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών.

6. Επισκέψεις προετοιμασίας και κατάρτισης εκπαιδευτικών συμφωνιών μεταξύ των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής καθώς και κάθε απαραίτητη δαπάνη μετακίνησης για τους σκοπούς οργάνωσης και λειτουργίας του κοινού Π.Μ.Σ (Joint Master, Dual Master).

7. Διοργάνωση επιστημονικών ημερίδων και διεθνών συνεδρίων σχετικά με τα αντικείμενα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών.

8. Ανάπτυξη υλικού προβολής των προγραμμάτων καθώς και λοιπές προωθητικές ενέργειες (π.χ για οργάνωση συνεδρίων).

9. Συμμετοχές (memberships) σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς, δίκτυα και ενώσεις.

ΠΗΓΗ:www.alfavita.gr