Για δικαιότερο σύστημα που θα επιτρέπει στους μετεγγραφόμενους να εισαχθούν εκεί όπου μπορούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους κάνει λόγο το υπουργείο Παιδείας, υποστηρίζοντας πως οι, χωρίς βαθμολογικό κριτήριο, μετεγγραφές που γίνονται σήμερα έχουν ως αποτέλεσμα οι μετεγγραφόμενοι φοιτητές να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις σπουδές στη σχολή υποδοχής και τελικά να τις εγκαταλείπουν.

Αντίθετα, οι άμεσα ενδιαφερόμενοι μιλούν για απαράδεκτες ρυθμίσεις, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο προσβολής τους στα δικαστήρια. Όπως υποστηρίζουν, το νέο σύστημα δίνει προβάδισμα στους γόνους... φοροφυγάδων, ενώ αφαιρεί από κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες, όπως είναι οι πολύτεκνοι και οι τρίτεκνοι, το δικαίωμα της μετεγγραφής στον τόπο διαμονής της οικογένειας. Η «ΗτΣ» απαντά σε 12 ερωτήσεις που αφορούν στο νέο σύστημα, αναδεικνύοντας τα θετικά αλλά και τα «μελανά» του σημεία...

Τι αλλάζει στις θέσεις εισακτέων στα ΑΕΙ; Οι μετεγγραφές καταργούνται;
Και φέτος το σύνολο θέσεων στην ανώτατη εκπαίδευση θα διατεθεί στη γενική σειρά των υποψηφίων που διαγωνίζονται με μοναδικό κριτήριο την επίδοσή τους στις εξετάσεις. Η διαφορά είναι πως οι μετεγγραφές υποψήφιων ειδικών κατηγοριών καταργούνται και αντικαθίστανται από ειδικό ποσοστό θέσεων -20% επιπλέον του αριθμού των εισακτέων.

Είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο τροποποιήσεων;
Ναι. Στελέχη του υπουργείου Παιδείας τονίζουν πως εξετάζεται το ενδεχόμενο τουλάχιστον για ορισμένες κατηγορίες υποψηφίων (π.χ. όσοι βρίσκονται στο 3ο εξάμηνο σπουδών) να διατηρηθούν οι διατάξεις του σημερινού συστήματος μετεγγραφών στα ΑΕΙ. Επίσης, εξετάζεται η αύξηση του εισοδηματικού ορίου για τις μετεγγραφές που έχει οριστεί στις 50.000 ευρώ.

Ποιοι θα είναι οι δικαιούχοι του 20% των θέσεων;
Το ποσοστό του 20% των θέσεων θα το μοιράζονται οι ακόλουθες κατηγορίες υποψηφίων: παιδιά πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών, οικογένειες με «τρία σπίτια», δηλαδή με δύο παιδιά που σπουδάζουν σε διαφορετικές πόλεις, ορφανοί, παιδιά θυμάτων τρομοκρατίας, καθώς και υποψήφιοι με γονείς, τέκνα, αδέλφια ή σύζυγο με βαριές παθήσεις (τυφλοί, κωφάλαλοι, νεφροπαθείς, με αναπηρία άνω του 67%).

Μειώθηκαν οι δικαιούχοι σε σχέση με το ισχύων καθεστώς;
Δεν υπάρχει πρόβλεψη για τα παιδιά φτωχών οικογενειών τα οποία σήμερα μπορούν να πάρουν ελεύθερα μετεγγραφή σε σχολή στον τόπο διαμονής της οικογένειάς τους, έστω κι αν δεν έχουν αδελφό που να σπουδάζει σε άλλη πόλη (οικογένεια με «τρία σπίτια»). Εξάλλου, ακόμη δεν έχει γίνει γνωστό το ποσοστό των θέσεων που θα διατεθούν σε αθλητές με διακρίσεις, παιδιά Ελλήνων του εξωτερικού, τη μουσουλμανική μειονότητα και στους πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις.

Με ποια κριτήρια θα κατανεμηθεί το 20% των θέσεων;
Το 20% των θέσεων θα κατανεμηθεί στις κατηγορίες δικαιούχων (τρίτεκνων, πολύτεκνων κ.ά.) με βάση το ποσοστό που είχε η κάθε κατηγορία επί του συνόλου των μετεγγραφών τα τρία προηγούμενα χρόνια. Για παράδειγμα, στις περσινές μετεγγραφές το 33,1% ήταν πολύτεκνοι, το 51,5% ήταν τρίτεκνοι, το 9,2% ορφανοί κ.ά.

Πώς θα γίνεται η εισαγωγή αυτών των υποψήφιων στα ΑΕΙ;
Για τους υποψηφίους των παραπάνω ειδικών κατηγοριών προβλέπονται ουσιαστικά δύο διαδικασίες κρίσης. Στην πρώτη, θα αξιολογούνται για την πρώτη τους προτίμηση στο μηχανογραφικό δελτίο μαζί με τους υποψηφίους της γενικής σειράς με κριτήριο τα μόρια που συγκέντρωσαν στις εξετάσεις. Αν δεν καταφέρουν να εισαχθούν σε αυτή, θα ακολουθεί δεύτερος γύρος κρίσης για τις ειδικές θέσεις που διαθέτει η σχολή πρώτης προτίμησης κάθε υποψηφίου στην ειδική κατηγορία που ανήκει. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί πολύτεκνης οικογένειας έχει συγκεντρώσει 14.000 μόρια και πρώτη προτίμηση τη Νομική Αθήνας δεν εισάγεται με τη γενική σειρά για την οποία η βάση διαμορφώνεται στα 18.000 μόρια. Ετσι, κρίνεται μαζί με τους άλλους πολύτεκνους υποψήφιους της Νομικής Αθήνας για τις ειδικές θέσεις που διαθέτει η Σχολή στην κατηγορία αυτή. Η διπλή κρίση θα συνεχιστεί για το σύνολο των προτιμήσεων του υποψηφίου μέχρι να εξαντληθούν.

Πώς θα καλύπτονται οι θέσεις των ειδικών κατηγοριών;
Οι υποψήφιοι των ειδικών κατηγοριών για να καλύψουν τις ειδικές θέσεις θα συναγωνίζονται μεταξύ τους με βάση τρία κριτήρια: α) τα μόρια που έχουν συγκεντρώσει στις πανελλαδικές εξετάσεις, β) τη σειρά προτίμησης των σχολών στο μηχανογραφικό δελτίο και γ) το οικογενειακό εισόδημα που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ (εξαιρούνται τα παιδιά θυμάτων τρομοκρατίας). Σημειώνεται ότι έως τώρα οι παραπάνω κατηγορίες υποψηφίων (πλην εκείνων με αδελφό φοιτητή σε διαφορετική πόλη) έπαιρναν ελεύθερα μετεγγραφή.

Υπάρχει πιθανότητα εισαγωγής υποψήφιων ειδικών κατηγοριών σε σχολές υψηλής ζήτησης με πολύ χαμηλές βαθμολογίες;
Ναι. Οπως σήμερα παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στα μόρια εισαγωγής σε σχολές τις οποίες διεκδικούν υποψήφιοι της γενικής σειράς και ειδικών κατηγοριών -για παράδειγμα οι Στρατιωτικές Σχολές- έτσι δεν αποκλείεται και σε σχολές υψηλής ζήτησης -όπως είναι οι πολυτεχνικές ή κάποιες των Επιστημών Υγείας- υποψήφιοι των ειδικών κατηγοριών να εισαχθούν με ιδιαίτερα χαμηλά μόρια, διαγωνιζόμενοι μεταξύ τους στο πλαίσιο του ειδικού ποσοστού των θέσεων του 20%.

Μπορεί να μείνουν κενές θέσεις;
Ναι. Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Παιδείας, πέρυσι οι υποψήφιοι ειδικών κατηγοριών που διεκδίκησαν την εισαγωγή τους σε κεντρικά ΑΕΙ αντιπροσώπευαν το 14% του συνόλου των εισακτέων. Βάσει αυτού του ποσοστού, άλλωστε, ορίστηκε σε 20% το ειδικό ποσοστό θέσεων.

Τι θα γίνει αν, μετά την εισαγωγή, διαπιστωθεί ότι ο υποψήφιος υπέβαλε ψευδή ή μη νόμιμα δικαιολογητικά;
Θα διαγράφεται και θα αποκλείεται από τη διαδικασία εισαγωγής σε όλα τα ΑΕΙ της γενικής σειράς. Επίσης, «οι θέσεις των διαγραφέντων δεν αναπληρώνονται ούτε μεταφέρονται».

Εγκυμονεί κινδύνους η καθιέρωση εισοδηματικού κριτηρίου για την εισαγωγή στα ΑΕΙ;
Είναι ένα από τα «μελανά» σημεία του νέου συστήματος. Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο που έκανε πανεπιστημιακός της Αθήνας στο blog του υφυπουργού Παιδείας Γιάννη Πανάρετου. Ο πανεπιστημιακός επικαλείται την προσωπική του εμπειρία όταν ήταν μέλος της επιτροπής μετεγγραφών στο Τμήμα του και έπεσε στα χέρια του η αίτηση μετεγγραφής του παιδιού του οικογενειακού του μαιευτήρα, με φορολογική δήλωση? 8.000 ευρώ. «Τόσα είχε πάρει μόνο από μένα για τις γέννες των δύο παιδιών μου, αλλά δυστυχώς έπρεπε να βασιστώ στη φορολογική του δήλωση και δεν μπορούσα να επικαλεστώ αυτό που ήξερα από πρώτο χέρι. Ετσι ενέκρινα τη μετεγγραφή»?

Τι αλλάζει με την κατηγορία των υποψηφίων του «10%»;
Φέτος είναι η τελευταία χρονιά που οι απόφοιτοι των δύο προηγούμενων ετών με τα μόρια που είχαν από τις πανελλαδικές εξετάσεις μπορούν να διεκδικήσουν χωρίς εξετάσεις το 10% των θέσεων στα ΑΕΙ. Από το 2012 η ρύθμιση καταργείται.

Της Χαράς Καλημέρη (εφημ. ΗΜΕΡΗΣΙΑ)