Τη δημιουργία ενός ΑΕΙ σε κάθε γεωγραφική περιοχή της χώρας, πλην της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, προτείνουν οι ομοσπονδίες πανεπιστημιακών και διδασκόντων στα ΤΕΙ. Η πρόταση θα οδηγήσει σε ριζική αλλαγή του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κάτι που κρίνεται απαραίτητο λόγω της υπερπληθώρας ΑΕΙ, αλλά και της ανάγκης για εξοικονόμηση κονδυλίων. Ηδη, εξαιτίας της μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης, τα ΑΕΙ αντιμετωπίζουν οξύτατα προβλήματα, ενώ η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων (που θα έδινε... ανάσες) κινείται με αργούς ρυθμούς.

Ειδικότερα, η πρόταση έγινε χθες στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που οργάνωσαν η ΠΟΣΔΕΠ, η ΟΣΕΠ ΤΕΙ και η Ενωση Ελλήνων Ερευνητών για την κατάσταση σε ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα. Οι εκπρόσωποι των ομοσπονδιών πρότειναν κάθε ΑΕΙ να έχει πανεπιστημιακό και τεχνολογικό τομέα - κάτι που θα προκύψει από τη συγχώνευση του πανεπιστημίου και του ΤΕΙ που ήδη λειτουργούν σε κάθε περιφέρεια. Ο διάλογος για τον «Καλλικράτη» στα ΑΕΙ θα αρχίσει από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά και η παραπάνω πρόταση θα προκαλέσει οξείες αντιδράσεις, καθώς οδηγεί σε καταργήσεις πανεπιστημίων. «Χρειάζεται γενναίος χωροταξικός ανασχεδιασμός.

Δεν είναι δυνατόν μια χώρα όπως η Ελλάδα με 10 εκατ. κατοίκους να έχει 41 ΑΕΙ, όταν στην Ευρώπη αντιστοιχεί ένα ΑΕΙ ανά ένα εκατ. κατοίκους», ομοφώνησαν οι πρόεδροι της ΠΟΣΔΕΠ Ν. Σταυρακάκης και της ΟΣΕΠ Γ. Τσάκνης. Βέβαια, οι ίδιοι θεωρούν ότι ο «Καλλικράτης» πρέπει να γίνει «με συγκεκριμένα κριτήρια και όχι αποσπασματικά», όπως ανέφερε ο κ. Τσάκνης μιλώντας για την απόφαση του υπ. Παιδείας να μην εισαχθούν φοιτητές σε 24 Τμήματα ΤΕΙ. Ως προς το ποσοστό απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων, σύμφωνα με τους ίδιους, σήμερα είναι 8,5% και, εάν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός, το 2013 με την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ θα έχει μείνει αναξιοποίητο πάνω από το 50% των κονδυλίων.

Την ίδια στιγμή, η ελληνική ερευνητική κοινότητα τα τελευταία 15 χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα. Με βάση μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, από το 1993 έως το 2008 ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα δημοσίευσαν περίπου 92.000 επιστημονικά άρθρα, ενώ ο ετήσιος αριθμός δημοσιεύσεων τετραπλασιάστηκε από 2.654 σε 10.562. Eτσι, η Ελλάδα ήταν πέμπτη στον ΟΟΣΑ με συντελεστή μεταβολής σε αριθμό δημοσιεύσεων 3,98, ενώ ο αντίστοιχος μ. ό. της Ε. Ε. είναι 1,87 και του ΟΟΣΑ 1,65.

Χθες, πάντως, η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας προκήρυξε το πρόγραμμα «ΑΡΙΣΤΕΙΑ», προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ, για την υποστήριξη των άριστων επιστημονικών προσπαθειών και ενίσχυση της έρευνας που αναλαμβάνεται με πρωτοβουλία του ερευνητή (investigator driven research). Αιτήσεις θα υποβάλλονται έως 1/9.

 Του Αποστολου Λακασα