Ολοήμερα τμήματα σε δημοτικά σχολεία της περιφέρειας με? μηδενικό αριθμό μαθητών, αλλά και γυμνάσια στην πρωτεύουσα που παραδίδουν «ιδιαίτερα» μαθήματα ξένων γλωσσών ακόμα και σε έναν μαθητή, είναι μερικά μόνο από τα εκπαιδευτικά «ευτράπελα» σε διάφορες περιοχές της χώρας τα οποία κατέδειξε η καταγραφή του υπουργείου Παιδείας.

Αιτία; Η ερμηνεία του νόμου, που εδώ και χρόνια ήταν «χαλαρή» τόσο από το υπουργείο όσο και από τους εκπαιδευτικούς. Για παράδειγμα, τα «παραθυράκια» της νομοθεσίας άφησαν το περιθώριο σε μία περίπτωση, συγκεκριμένα σε προάστιο της Αττικής, να λειτουργούν στην Α΄ τάξη γυμνασίου 17(!) αντί για 5 τμήματα για τη δεύτερη ξένη γλώσσα, χωρίς ο αριθμός των μαθητών να δικαιολογεί την ύπαρξη τόσων τάξεων.

Επωφελής...
Η πρακτική αυτή μπορεί να ήταν επωφελής οικονομικά για τους εκπαιδευτικούς που απασχολούνταν, ωστόσο απεδείχθη αδικαιολόγητη σπατάλη, αφού απαιτούνταν ακόμα και τριπλάσιες εκπαιδευτικές ώρες για την κάλυψη του μαθήματος. Για την εμφάνιση αυτών των φαινομένων φαίνεται πως δεν ευθύνονται μόνο οι διευθυντές των σχολείων, αλλά συνέτειναν και επιλογές της κεντρικής πολιτικής εξουσίας.

Είναι ενδεικτικό ότι ενώ στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης διδάσκεται μόνο μία ξένη γλώσσα και όπου υπάρχει δεύτερη ξένη γλώσσα ως μάθημα επιλογής, αυτή καθορίζεται με αποφάσεις της κεντρικής διοίκησης, στην Ελλάδα ελήφθησαν κατά καιρούς υπουργικές αποφάσεις που επιτρέπουν την επιλογή από τους μαθητές ακόμα και ανάμεσα από τέσσερις ξένες γλώσσες. Στα Γυμνάσια, για παράδειγμα, έως σήμερα οι μαθητές μπορούσαν να επιλέξουν ανάμεσα σε Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανικά και Ισπανικά.

Με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, από την επόμενη σχολική χρονιά (2011-2012), περιορίζεται σε μία η δεύτερη ξένη γλώσσα, αφού η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης έδειξε ότι υπάρχει υπερβολικά μεγάλη κατάτμηση τμημάτων με ελάχιστους μαθητές. Για παράδειγμα:

Υπάρχει γυμνάσιο σε προάστιο της Αττικής, στην Α΄ τάξη του οποίου διδάσκονται και οι τέσσερις δεύτερες ξένες γλώσσες. Αντί, όμως, σύμφωνα με το συνολικό αριθμό των μαθητών, να λειτουργούν πέντε τμήματα, αυτά «έσπασαν» σε 17 (από πέντε για τα Γαλλικά, τα Γερμανικά και τα Ιταλικά και δύο για τα Ισπανικά) με το κάθε ένα να έχει από 2 μέχρι και 11 μαθητές. Αποτέλεσμα είναι ενώ απαιτούνται 10 εκπαιδευτικές ώρες για την κάλυψη της δεύτερης ξένης γλώσσας του συγκεκριμένου σχολείου, μ' αυτόν τον τρόπο απαιτούνται σχεδόν τριπλάσιες, δηλαδή 34 ώρες.

Επίσης σε προάστιο της Αττικής υπάρχει γυμνάσιο στο οποίο λειτουργούν: στην Α΄ τάξη, τρία τμήματα Γερμανικών με 11 έως 17 μαθητές και ένα τέταρτο στο τμήμα αθλητικής διευκόλυνσης (ΤΑΔ). Στην ίδια τάξη, λειτουργούν επίσης τρία τμήματα Γαλλικών με 7 έως 8 παιδιά και ένα τέταρτο με τρία παιδιά στο ΤΑΔ.

Αντίστοιχος αριθμός τμημάτων λειτουργεί και στη Β΄ Γυμνασίου, ενώ στη Γ΄ τάξη τα δύο τμήματα «σπάνε» σε έξι, εκ των οποίων τα πέντε έχουν αριθμό μαθητών κατώτερο του προβλεπόμενου από τη νομοθεσία (σ.σ. 12 μαθητές ανά τμήμα και 8 μαθητές για νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές. Σε εγκύκλιο του 2005 προβλεπόταν ότι αν υπήρχε διαθέσιμος εκπαιδευτικός, τότε ο αριθμός μπορούσε να μειωθεί ακόμη περισσότερο). Έτσι, ενώ απαιτούνται 4 εκπαιδευτικές ώρες για την κάλυψη της δεύτερης ξένης γλώσσας, τελικά με την πρακτική που εφαρμόζεται απαιτούνται τριπλάσιες, δηλαδή 12 χώρες.

Η εικόνα δε διαφοροποιείται σημαντικά σε γυμνάσιο της νότιας Αττικής. Στην Α΄ τάξη του Γυμνασίου, λειτουργούν τέσσερα τμήματα Γερμανικών με 13, 5, 4 και 3 μαθητές αντίστοιχα, τρία τμήματα Γαλλικών με 6, 11, 11 μαθητές αντίστοιχα και τρία τμήματα Ιταλικών με 5,4 ακόμα, όμως και έναν(!) μαθητή.

Αδεια τα ολοήμερα της περιφέρειας

Λιγότερα ολοήμερα σχολεία «κλασικού τύπου» (δηλαδή όχι αυτά που έχουν ενιαίο αναμορφωμένο πρόγραμμα σπουδών) σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά αναμένεται να λειτουργήσουν το επόμενο έτος, καθώς το υπουργείο Παιδείας έθεσε αυστηρές προϋποθέσεις για όσα έχουν μέχρι 6 οργανικές θέσεις.

Το θέμα έχει προκαλέσει την αντίδραση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας που κάνει λόγο για κατάργηση, ουσιαστικά των ολοήμερων στην περιφέρεια, και ζητά την ανάκληση της απόφασης. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόλις το 6% του μαθητικού δυναμικού των δημοτικών σχολείων στην περιφέρεια, επιλέγει τα ολοήμερα τμήματα» ανταπαντά το υπουργείο Παιδείας.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου, υπάρχουν τουλάχιστον δέκα δημοτικά σχολεία στην ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη που έχουν... μηδενικό αριθμό μαθητών στο ολοήμερο πρόγραμμα και πρόκειται να καταργηθούν, ενώ επιπλέον πέντε σχολεία έχουν από 5 έως 10 μαθητές. Μηδενική ζήτηση έχουν και ολοήμερα τμήματα σε δημοτικά σχολεία της Πελοποννήσου.

Στο νομό Μεσσηνίας, για παράδειγμα, έχουν καταγραφεί 28 σχολεία στα ολοήμερα τμήματα των οποίων φοιτούν από 0 έως 11 μαθητές. Τι θα γίνει, όμως, με τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται στα υπό κατάργηση τμήματα; «Κανείς εκπαιδευτικός δεν θα χάσει τη θέση του» διαβεβαιώνει το υπουργείο Παιδείας, σημειώνοντας πως οι εκπαιδευτικοί των υπό κατάργηση σχολείων θα αξιοποιηθούν είτε στα 12θέσια σχολεία που θα δημιουργηθούν είτε σε κενές θέσεις σχολείων κοντινής περιοχής.

Ο σχεδιασμός για την κατανομή του εκπαιδευτικού προσωπικού θα εξαρτηθεί, επίσης, από τον αριθμό των εκπαιδευτικών που θα δηλώσουν την πρόθεσή τους να συνταξιοδοτηθούν, ενδεχομένως και πρόωρα λόγω της επιδείνωσης των εργασιακών συνθηκών. Πέρυσι, είχαν κατατεθεί 11.466 αιτήσεις συνταξιοδότησης, ενώ για φέτος οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών ομοσπονδιών μιλούν για περίπου 7.000-8.000 δασκάλους και καθηγητές που θα οδηγηθούν στην πόρτα της εξόδου.

Της Χαράς Καλημέρη