Πρώτον: η ομολογία:

• δεν είναι όσο αντικειμενική πρέπει, διότι  κάποιοι βαθμολογητές επηρεάζονται στην κρίση τους για το περιεχόμενο της μαθητικής Έκθεσης όχι μόνο από τις προσωπικές τους απόψεις («κατά το ανθρώπινον») αλλά  και από τις γνώσεις τους (κι αυτό προβληματίζει ιδιαίτερα αφού στο φετινό θέμα πολλοί μαθητές είχαν περισσότερες γνώσεις από το μέσο φιλόλογο!)
• δεν είναι όσο έγκυρη πρέπει, διότι με την εισαγωγή ερωτήσεων που δεν απαιτούν αιτιολόγηση, δεν κρίνονται απαραίτητα οι γλωσσικές ικανότητες των μαθητών αλλά και η τύχη τους, η οξύτητα της όρασης και της ακοής τους, η ικανότητά τους να υποκλέπτουν ή να δολιεύονται την διαδικασία, η αποτελεσματικότητα της επιτήρησης ή η επιστημονική επάρκεια των βαθμολογητών και της επιτροπής που τους «καθοδηγεί»
• κυρίως όμως δεν είναι όσο αξιόπιστη πρέπει, διότι δεν χαρακτηρίζεται από συνέπεια κριτηρίων για το σύνολο των βαθμολογητών. Στο Γλωσσικό μάθημα, δυστυχώς, η υποκειμενικότητα οφείλεται στις μεγάλες διαφορές ως προς τον τρόπο με τον οποίο  αντιλαμβάνονται οι διδάσκοντες το μάθημα, στην αναντιστοιχία δηλαδή διακηρυγμένων στόχων και κατεστημένων πρακτικών σχετικά με την ίδια την διεξαγωγή του μαθήματος.
  
  

Δεύτερον: οι προτάσεις:

• η βελτίωση της ποιότητας στη βαθμολόγηση εξαρτάται από τη βελτίωση της διατύπωσης και της τεχνικής των θεμάτων στην ενότητα Β των Γλωσσικών Ασκήσεων, κάτι που συναρτάται με τις συνθήκες επιλογής και πρώτης αξιολόγησης των θεμάτων 
• η βελτίωση της ποιότητας στη βαθμολόγηση εξαρτάται από την αποσαφήνιση των στόχων της διδασκαλίας και των συναφών μοντέλων αξιολόγησης στην Περίληψη και κυρίως στην Παραγωγή Λόγου. Όσο η Έκθεση συγχέεται με την Φιλοσοφία και όσο υπερισχύει ο φροντιστηριακός τρόπος ανάπτυξης του μαθήματος (ο οποίος δεσπόζει εδώ και 30 χρόνια), η εκτίμηση για την αξία ενός γραπτού θα είναι χαοτική και νεφελώδης. Όσο τοποθετείται στα Γλωσσικά μαθήματα και αποσυνδέεται από τον πλαστό λόγο και την τυποποιημένη σκέψη , τόσο θα απελευθερώνει τους μαθητές και θα προσανατολίζει με σαφήνεια τους βαθμολογητές. 
• η βελτίωση της ποιότητας στη βαθμολόγηση εξαρτάται από την εκπαίδευση των βαθμολογητών σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Η λειτουργία εργαστηρίων ( και διαδικτυακών, γιατί όχι;) υποδειγματικής αξιολόγησης κειμένων με την ευθύνη των σχολικών συμβούλων θα συμβάλει αποφασιστικά στην (επιθυμητή σε ένα διαγωνισμό) ομογενοποίηση των κρίσεων.
• η βελτίωση της ποιότητας στη βαθμολόγηση εξαρτάται από την θεσμοθέτηση ενός συντονιστικού πανελλήνιου οργάνου το οποίο θα εκδίδει και θα δημοσιεύει σαφείς οδηγίες βαθμολόγησης πριν από την έναρξή της, αφού πρώτα θα έχει συνεκτιμήσει τις απόψεις των επιστημονικών οργανώσεων , της πανεπιστημιακής κοινότητας και  των εκπαιδευτικών και τα συμπεράσματα από την πειραματική αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων.
• η βελτίωση της ποιότητας στη βαθμολόγηση εξαρτάται από την στατιστική ανάλυση των αποκλίσεων ανά βαθμολογικό κέντρο ή ανά βαθμολογητή και την ανάπτυξη των εύλογων παρεμβάσεων για την στάθμισή τους

Η βελτίωση της ποιότητας στη βαθμολόγηση της Νεοελληνικής Γλώσσας δεν απαιτεί οικονομικές θυσίες, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, προμήθεια μέσων και αξιοποίηση ευρωπαϊκών ή εγχωρίων κονδυλίων, στοιχεία υπερτιμημένα στον τόπο μας. Απαιτεί προπαρασκευή, επιμέλεια, υπευθυνότητα, διαφάνεια, ευρύτητα πνεύματος, στοιχεία δυστυχώς υποτιμημένα. Απαιτεί θεσμοθέτηση διαδικασιών που όχι μόνο να κατοχυρώνουν την επιστημονική και παιδαγωγική επάρκεια των μελών κάθε επιτροπής και  το αδιάβλητο της εξέτασης, αλλά και να εγγυώνται την ποιότητα της λειτουργίας των δομών της ως προς την επιλογή των θεμάτων και τον συντονισμό της βαθμολόγησης.

Με τις αλλεπάλληλες δημοσιεύσεις μου στον φιλόξενο αυτό ιστότοπο προσπάθησα να πω ότι δεν πρέπει να δεχόμαστε μοιρολατρικά την κατάσταση. Αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε. Ακόμα και τα αμφιλεγόμενα δύο ή τρία μόρια απέχουν μεταξύ τους όσο η Αθήνα από την Κομοτηνή κι όσο η δικαίωση ενός νέου ανθρώπου από την διάψευση των ελπίδων του.

Ειδάλλως όλο και περισσότερο στη θέση του σκεπτικισμού για την αξιολόγηση θα υψώνονται φωνές εναντίον του ίδιου του μαθήματος, του μόνου ίσως που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να διασώσει τη χαμένη τιμή της δομημένης σκέψης και της ελεύθερης έκφρασης στο ελληνικό σχολείο.

Η απάντηση εκκρεμεί επί μακρόν και αναμένεται «αρμοδίως».

Παναγιώτης Τσουκαλάς

Εκπαιδευτικός 6ου ΓΕΛ Νέας Ιωνίας