Φέτος παρακολουθήσαμε την εξέλιξη της ακαδημαϊκής διαδικασίας σε ολόκληρη τη χώρα να σταματά και τα πανεπιστήμια να μετατρέπονται σε χώρους φιλολογικών κατά βάση συζητήσεων και αναζήτησης ενος καλύτερου μέλλοντος για όλους. Σε μια χώρα κοινωνικά κατακερματισμένη που αγωνιά να βρει αποκούμπι, η πανεπιστημιακή κοινότητα -όπως αυτή εκφράζεται από μειοψηφούντες φοιτητές- επέλεξε να κλείσει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα για να ενισχύσει τον αγώνα της. Μήπως όμως ο αγώνας αυτός ήταν αναποτελεσματικός;

Τελικά όλες οι πράξεις πρέπει να κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Πολλά ήταν τα επιχειρήματα των καταληψιών : να πέσει η κυβέρνηση, να ακυρώσουμε στην πράξη το νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση κ.α.. Λίγοι είναι αυτοί που έκαναν προτάσεις. Τα αποτελέσματα όμως είναι άλλα. Σε πολλά παν/μια και Τ.Ε.Ι. χάθηκαν εξεταστικές, σε άλλα δόθηκαν μαζικά χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά χρόνος για διάβασμα και σε άλλα υπάρχουν ακόμα και σκέψεις για ακύρωση των όσων μαθημάτων δόθηκαν αλλά πάντως χωρίς επίπτωση ούτε για το νόμο, ούτε για την κυβέρνηση. Καταλήγουμε λοιπόν στο ερώτημα : γιατί έπρεπε να γίνουν καταλήψεις στα ιδρύματα για να ξεκινήσει ο οποιοσδήποτε διάλογος; Ο κάθένας μπορεί να δει ότι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι δύσκολη και πάντως υποκειμενική. Ένα όμως είναι δεδομένο, ότι ένας διάλογος για ένα καλύτερο παν/μιο ή Τ.Ε.Ι. και άρα για ένα καλύτερο αύριο έπρεπε και πρέπει να μας απασχολεί καθημερινά και μέσα και έξω από τα ιδρύματα.

Με αυτά ως δεδομένα προχωρώ τον προβληματισμό μου εκφράζοντας τη δική μου άποψη ως φοιτητής. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη χώρα δεν χρειαζόταν να κλείσουν για να γίνει ο περί ου ο λόγος διάλογος. Αντιθέτως για όλους που θέλουν να υπερασπίζονται το άσυλο έπρεπε να μείνουν ανοιχτά, ανοιχτά για να γίνονται συζητήσεις όχι μόνο μεταξύ αυτών που αποφάσιζαν να κλείσουν τη σχολή, αλλά με όλη τη φοιτητική και γενικότερα ακαδημαϊκή κοινότητα. Έτσι δημιουργείται ένα μαζικό κίνημα αλλαγής που όντως μπορεί να αρθεί στις περιστάσεις και απέναντι στην οποιαδήποτε κυβέρνηση και προπαντός στα οποιαδήποτε συμφέροντα.

Οι καταλήψεις ήταν αποφάσεις μειοψηφιών και αυτό φαίνεται από τα αδιαμφισβήτητα νούμερα των φοιτητών στις σχολές και των ψηφισάντων συνολικά. Και αυτό είναι το πρόβλημα του φοιτιτηκού κινήματος στις μέρες μας. Οι παρατάξεις έχουν καταφέρει να διώχνουν τους φοιτητές από το φοιτιτηκό συνδικαλισμό φτάνοντας στις τελευταίες εκλογές να ψηφίζει μόλις το ένα τρίτο των φοιτητών στα Α.Ε.Ι. και T.E.I. της χώρας. Μέσα από αυτή την γενικότερη κατάσταση, γεννήθηκε ένα νέο κίνημα φοιτητών που χωρίς εξαρτήσεις διεκδίκησε και κέρδισε πολλά πράγματα. Το κίνημα των Ανοιχτών Σχολών.

Αρχικά επικεντρώθηκε στον αγώνα για ένα ανοιχτό πανεπιστήμιο και τεχνολογικό ίδρυμα και με σκληρή προσπάθεια κατάφερε να τον κερδίσει. Δεν σταμάτησε όμως εκεί. Βλέποντας τον κίνδυνο χαμένων εξεταστικών και άλλων δεινών για τους φοιτητές προέβει σε περαιτέρω διεκδικήσεις με επιστολή στο Υπ.Παιδείας συμβάλλοντας έτσι στην αλλαγή της εγκυκλίου για την εξεταστική των επί πτυχίω φοιτητών. Και συνεχίζοντας θέλει να δώσει απάντηση μέσα από ένα διάλογο για το πρόβλημα του φοιτητικού κινήματος και της απομάκρυνσης των φοιτητών από αυτό όπως το έθεσα παραπάνω. Σε αυτό το διάλογο θέλω να συμβάλλω και εγώ με αυτό το άρθρο προβάλλοντας τις θέσεις μου.

Είναι σαφές ότι η απομάκρυνση των φοιτητών από τις συλλογικές διαδικασίες οφείλεται στο ότι οι παρατάξεις έχουν κάνει τους φοιτητικούς συλλόγους σε προθάλαμο πολιτικής ετοιμασιάς μελλοντικών κομματικών στελεχών. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλές φορές επικεντρώνονται σε πολιτικά ζητήματα και όχι σε ακαδημαϊκά όπως και θα έπρεπε. Το να έχουμε παρατάξεις στα πανεπιστήμια μου φαίνεται περιττό υπό μια όμως σημαντική προϋπόθεση : την πραγματική αξιολόγηση των καθηγητών και του ιδρύματος ώστε να προστατευθούν οι φοιτητές. Εφόσον υπάρξει αυτή η αξιολόγηση, πρέπει να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα που είναι η απαίτηση αποκομματικοποίησης των ιδρυμάτων. Αυτό μπορεί να γίνει ξεκινώντας από τους φοιτητικούς συλλόγους όπου θα υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο με σταυροδοσία στα πρόσωπα και όχι στις παρατάξεις.

Έτσι ο φοιτητής θα πρέπει να ακούσει τον συμφοιτητή του και τι αυτός πιστεύει και προτείνει για τη σχολή ή το τμήμα του. Θα υπάρξει επανατοποθέτηση των προβλημάτων της παιδείας στη χώρα στη βάση της πραγματικότητας και της διαφορετικότητας των απόψεων και όχι στη βάση των παραταξιακών κατευθύνσεων και χρηματοδοτήσεων. Πρέπει να απαιτήσουμε με την παρουσία μας στις συνελεύσεις την ανασύσταση της Ε.Φ.Ε.Ε. και την αναδιάρθρωση της σε ένα συνδικαλιστικό όργανο διεκδίκησης των φοιτητικών αιτημάτων βασισμένων στο αποκομματικοποιημένο μοντέλο του φοιτιτηκού συλλόγου.

Μέσα από τις συνελεύσεις θα προτείνουμε τις αλλαγές που χρειάζονται στα καταστατικά των συλλόγων μας ώστε να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια των διαδικασιών για να εκλέξουμε φοιτητές από ενιαία ψηφοδέλτια που θα απαρτίσουν μια πανελλήνια γραμματεία που θα έχει στόχο τη συγκεκριμενοποίηση της εκλογικής διαδικασίας για την εκλογή φοιτητών και τη διεξαγωγή πανσπουδαστικού συνεδρίου. Αυτό το συνέδριο και οι εκπρόσωποι που θα έχουν εκλεγεί θα αποτελέσουν τη βάση εκλογής της Ε.Φ.Ε.Ε. που θα εκφράζει πλέον εκλεγμένους φοιτητές που αφού θα έχουν εκλεγεί από ενιαία ψηφοδέλτια θα μπορούν να εκπροσωπήσουν όλους τους φοιτητές ανεξαιρέτως αλλά και θα δωθεί η δυνατότητα σε όποιον φοιτητή το επιθυμεί να είναι και αυτός ένας εκπρόσωπος. Χωρίς φραγμούς και παραταξιακά κατεστημένα να μπαίνουν εμπόδιο ή να προμοτάρουν τους “δικούς” τους. Αυτοί που αντιτίθονται σε αυτή την αποκομματικοποίηση έχουν ως επιχείρημα ότι και πάλι δεν μπορείς να απαγορεύσεις την κατεύθυνση των παρατάξεων και ότι απλά θα λειτουργούν άτυπα ή ακόμα και ότι αποδυναμώνεις τη δύναμη των φοιτητών απέναντι στα καθηγητικά κατεστημένα. Θα έχουν δίκιο και οι ίδιοι οι φοιτητές πρέπει να δώσουμε τη δική μας απάντηση σε αυτό.

Η δύναμη των φοιτητών θα μεγαλώσει εάν πηγαίνοντας σε μη παραταξιακές λογικές ασχοληθούμε με το πως θα κάνουμε καλύτερο το παν/μιο. Απαιτώντας καλύτερα μαθήματα, αξιολογόντας τους καθηγητές μας στην πράξη με επιστολές διαμαρτυρίας όπου κρίνουμε απαραίτητο και βέβαια με μαζικότητα πάνω από όλα! Δεν περιμένουμε τίποτα και από κανένα. Είναι σαφές ότι χωρίς τη βούληση του νομοθέτη διακυβέυονται πολλά όμως με την επιμονή μας μπορούμε να πιέσουμε για το ζητούμενο : αξιολόγηση που θα είναι ο πραγματικός έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του ιδρύματος και όχι ο “έλεγχος” που τόσα χρόνια γινόταν παραταξιακά και σαφώς εξυπηρετόντας συμφέροντα. Έτσι δεν θα επιτρέψουμε την υποτίμηση του φοιτητικού κινήματος ούτε από τις παρατάξεις που τόσο το επικαλούνται κατά βούληση αλλά ούτε απο τους καθηγητές που βολεύονται πολλές φορές με τις λογικές αυτές. Θα αυξήσουμε τη συμμετοχή και θα καταφέρουμε έτσι την πραγματική εκπροσώπηση μας. Τα προβλήματα που πρέπει να μας αφορούν είναι τα ακαδημαϊκά και το πως θα τα επιλύσουμε.

Άλλωστε είναι γεγονός το ότι τα τελευταία -πολλά- χρόνια η πολιτική έχει γίνει συνδικαλισμός και ο συνδικαλισμός πολιτική με αποτέλεσμα την κατάρρευση της εμπιστοσύνης του ανθρώπου στην πολιτική και την απαξίωση του συνδικαλισμού που μας έφερε στα γνωστά χάλια. Είδαμε ότι το κίνημα των Ανοιχτών Σχολών πολιορκήθηκε και κατηγορήθηκε από πολλούς. Στο χέρι μας είναι να διαψεύσουμε όλες τις κατηγορίες συνεχίζοντας να κάνουμε τις προτάσεις μας και διεκδικώντας τις στην πράξη. Ο κάθένας από εμάς είναι προφανές ότι μπορεί να έχει την όποια πολιτική πεποίθηση ή την όποια ταυτότητα. Αυτό όμως είναι κάτι που δεν πρέπει να απασχολεί κανένα και ιδίως το κίνημα καθώς ο κάθένας θα μπορεί να εκφράσει την όποια πεποίθηση του ελεύθερα και να την εκφράζει μέσω της ψήφου του! Συνεπώς η ίδια η φύση του κινήματος αυτού και της λογικής που το διέπει εξασφαλίζει από μόνο του την πολυφωνία και την απαλλαγή από εξαρτήσεις χωρίς ταμπέλες και κατηγοριοποιήσεις!

Κλείνοντας θέλω να εκφράσω την πεποίθηση ότι είναι σημαντικό ο κάθένας από εμάς να γίνει κοινωνός της δικής του αντίληψης και να συμμετέχει στον διάλογο αυτόν που γίνεται. Της δικής του αντίληψης και μόνο, καθώς αυτός είναι ο ασφαλέστερος τρόπος απαγκυστρωσης των φοιτητών από την “γραμμικοποίηση” της βούλησης τους και τελικά την πραγματική έκφραση όλων σε μία νέα πραγματικότητα όπου θα υπάρχει χώρος για όλους ανεξάρτητα από παλαιές λογικές που κατά τα φαινόμενα απέτυχαν. Καλή τύχη και καλή δύναμη!

Ο Χάρης Ψιστάκης είναι φοιτητής του τμήματος Φυσικής στο Παν/μιο Κρήτης.