Ι. Η εμπειρία της εκπαίδευσης
Η Ιταλία, ιδιαίτερα λόγω της κοντινής της απόστασης από την Ελλάδα, είναι πολύ δημοφιλής στους Έλληνες υποψήφιους φοιτητές, ειδικά στους τομείς της Ιατρικής, της Αρχιτεκτονικής, της Φαρμακευτικής και των Καλών Τεχνών. Η χώρα αυτή μας είναι ιδιαίτερα οικεία, αφού τόσο οι άνθρωποι όσο και το μεσογειακό τοπίο, μοιάζουν με αυτά της Ελλάδας. Η Ιταλία είναι πανέμορφη, με πλούσια ιστορία και με καταπληκτική αρχιτεκτονική σε πόλεις, όπως η Βενετία, η Ρώμη, η Φλωρεντία, το Μιλάνο κ.ά. Επίσης, έχει διαδραματίσει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην Ανώτατη Εκπαίδευση της Ευρώπης, ξεκινώντας την περίφημη εκπαιδευτική αναρρύθμιση, υπό την ονομασία «Bologna Process».
Η γνώση της ιταλικής γλώσσας είναι απαραίτητη πριν τη φοίτησή σας, όχι μόνο γιατί τα μαθήματα γίνονται στα Ιταλικά, αλλά και επειδή γενικά οι Ιταλοί δε μιλούν κάποια άλλη γλώσσα. Η φοιτητική ζωή εξαρτάται από την πόλη, στην οποία βρίσκεστε. Προφανώς στις μεγαλύτερες πόλεις υπάρχουν περισσότερες επιλογές για διασκέδαση, πολιτιστικές δραστηριότητες, άθληση κ.λπ.. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε λεπτομέρειες του τρόπου διαβίωσης είναι να μιλήσετε με ντόπιους φοιτητές, με το γραφείο αλλοδαπών φοιτητών, αλλά και με μέλη των φοιτητικών οργανώσεων του κάθε πανεπιστημίου. Ο πιο εύκολος όμως τρόπος είναι να κάνετε την διερεύνησή σας στο διαδίκτυο, όπου μέσα στα blogs και στα fora φοιτητών και αποφοίτων θα πάρετε «εκ των έσω» πληροφορίες για διάφορα πανεπιστήμια, για καλά και οικονομικά εστιατόρια, μπαράκια και μαγαζιά σε κάθε πόλη της Ιταλίας.
Το κόστος ζωής είναι σαφώς χαμηλότερο από αυτό της Ελλάδας, ενώ το κόστος των διδάκτρων ενός προπτυχιακού φοιτητή κυμαίνεται μεταξύ 950-1.150€ ετησίως, ανάλογα με το πανεπιστήμιο, αλλά και το πρόγραμμα που ακολουθείται. Είναι προφανές ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι ακριβότερα από τα δημόσια. Οι μεταπτυχιακές σπουδές, από την άλλη, κοστίζουν πιο ακριβά, ενώ σε επίπεδο διδακτορικού, υπάρχει η δυνατότητα απόκτησης grant από το πανεπιστήμιο, που μπορεί να μηδενίσει εντελώς τα δίδακτρα.
Δυστυχώς, τα περισσότερα πανεπιστήμια δε διαθέτουν κοιτώνες για τους φοιτητές, που σημαίνει ότι πρέπει οι ίδιοι να φροντίσουν για τη διαμονή τους off-campus. Το μηνιαίο κόστος διαμονής είναι περίπου 250€, σε κεντρικές και νότιες περιοχές της Ιταλίας, και 300€, στη Ρώμη και άλλες πόλεις της βόρειας Ιταλίας, για ένα δωμάτιο σε διαμέρισμα, με άλλους συγκατοίκους.
ΙΙ. Τα πτυχία που προσφέρονται
Η ανώτατη εκπαίδευση στην Ιταλία χωρίζεται σε δύο τομείς: Τον πανεπιστημιακό και τον μη-πανεπιστημιακό.
Σήμερα υπάρχουν 89 πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα οποία κατηγοριοποιούνται ως εξής:
- 58 δημόσια πανεπιστήμια
- 17 μη κρατικά πανεπιστήμια (νομίμως αναγνωρισμένα)
- 2 πανεπιστήμια για ξένους
- 6 ανώτατες σχολές που εξειδικεύονται σε μεταπτυχιακές σπουδές
- 6 πανεπιστήμια για εξ αποστάσεως μάθηση (νομίμως αναγνωρισμένα)
Ο μη-πανεπιστημιακός τομέας περιλαμβάνει 4 νόρμες:
- Ανώτατες σχολές σχεδίου, πολυτεχνείο, ακαδημία καλών τεχνών, ινστιτούτα εφαρμοσμένων τεχνών, ωδεία και μουσικά ινστιτούτα
- Ανώτατες σχολές γλωσσολογίας
- Τεχνολογική εκπαίδευση
- Τομείς, όπως διπλωματικό σώμα, στρατιωτικές σπουδές κ.ά., που σε συνεργασία με τα αντίστοιχα ινστιτούτα, υπάγονται στην επιτήρηση Υπουργείων, εκτός αυτού της Εκπαίδευσης
Η δομή του εκπαιδευτικού συστήματος της Ιταλίας επιτρέπει στους φοιτητές να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους σε μεγαλύτερο διάστημα από ότι στην Αγγλία ή την Αμερική. Τα προπτυχιακά προγράμματα διαρκούν 4 χρόνια, με εξαίρεση την Ιατρική και την Αρχιτεκτονική που διαρκούν 6. Παρόλα αυτά, πολύ λίγοι φοιτητές τελειώνουν εντός του παραπάνω διαστήματος.
Τα μεταπτυχιακά προγράμματα διαρκούν 2 χρόνια, ενώ τα διδακτορικά τουλάχιστον 3 χρόνια. Το διδακτορικό πρόγραμμα πρέπει απαραίτητα να περιλαμβάνει πρωτότυπη έρευνα σε συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο.
Τα πιο δημοφιλή πτυχία που προσφέρονται είναι τα προπτυχιακά (Diploma di Laurea), τα μεταπτυχιακά (Diploma di Specializzazione) και το διδακτορικό (Dottorato di Ricerca). Υπάρχει όμως και πληθώρα πιστοποιητικών, που παρέχονται μετά από φοίτηση 1-2 ετών.
Το ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε δύο εξάμηνα. Το πρώτο ξεκινά το Σεπτέμβριο και τελειώνει τον Ιανουάριο και το δεύτερο ξεκινά το Φεβρουάριο και τελειώνει τον Ιούλιο. Η ακριβής διάρκεια διαφέρει από ίδρυμα σε ίδρυμα, αλλά γενικά το κάθε εξάμηνο διαρκεί περίπου 20 βδομάδες, 14 από τις οποίες είναι αφιερωμένες σε παραδόσεις και 6 σε εξετάσεις.
Δίδακτρα
Τα δίδακτρα στα ιταλικά πανεπιστήμια ποικίλλουν, αλλά γενικά είναι πολύ χαμηλότερα από ό, τι σε άλλα μέρη της Δυτικής Ευρώπης ή της Βόρειας Αμερικής, καθιστώντας τα ιταλικά πανεπιστήμια μια δελεαστική πρόταση για ξένους φοιτητές. Εκείνοι που επιθυμούν να σπουδάσουν στην Ιταλία έχουν την ευκαιρία να λάβουν ποιοτική τριτοβάθμια εκπαίδευση με προσιτό κόστος.
Το κόστος των διδάκτρων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Το πιο σημαντικό είναι αν το εν λόγω πανεπιστήμιο είναι κρατικό ή ιδιωτικό ίδρυμα. Τα κρατικά πανεπιστήμια έχουν πολύ χαμηλότερα δίδακτρα. Τα δίδακτρα εξαρτώνται επίσης από τη χώρα προέλευσής του υποψηφιου και είναι πιο προσιτά για τους σπουδαστές της ΕΕ. Επίσης, τα δίδακτρα θα εξαρτηθούν από το πρόγραμμα και το επίπεδο σπουδών που θα επιλέξετε. Για παράδειγμα για τα προπτυχιακά προγράμματα στα δημόσια πανεπιστήμια κυμαίνονται στα € 850 - € 1.000 ετησίως.Έχετε επίσης κατά νου ότι στα κρατικά πανεπιστήμια της Ιταλίας τα δίδακτρα σταθμίζονται ανάλογα με το γονικό εισόδημα του φοτιτητή. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχουν πολύ πιο ακριβά δίδακτρα της τάξεως των 6.000 ευρώ - 20.000 ευρώ ετησίως.
Κόστος διαμονής
Το συνολικό κόστος διαβίωσης για τους σπουδαστές στην Ιταλία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 600 και 900 ευρώ μηνιαίως, στο οποίο περιλαμβάνεται: διαμονή, έξοδα διατροφής, δημόσια συγκοινωνία, τοπικά ταξίδια ή / και διασκέδαση.Η Ρώμη είναι λίγο πιο ακριβή σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ιταλικές πόλεις. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε ενδεικτικά τα μέσα μηνιαία φοιτητικά έξοδα σε κάποιες Ιταλικές πόλεις
- Μπολόνια: περίπου 750 - 1.000 EUR / μήνα
- Φλωρεντία: περίπου 850-1.200 ευρώ / μήνα
- Το Μιλάνο και τη Ρώμη: μεταξύ 900 και 1.400 ευρώ / μήνα
Τα περισσότερα ιταλικά πανεπιστήμια δεν διαθέτουν εστίες, ωστόσο παρέχουν συχνά υπηρεσίες για να βοηθήσουν τους φοιτητές να βρουν τα κατάλληλα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα στην ιδιωτική αγορά ενοικίασης. Αυτές οι επιλογές συνήθως έρχονται με χαμηλότερο κόστος αν χρησιμοποιήσετε τις πανεπιστημιακές υπηρεσίες για να βρείτε τη διαμονή σας .Κατά μέσο όρο, οι τιμές που οι σπουδαστές δαπανούν για τη στέγαση, ανάλογα με τον τύπο διαμονής είναι:
- φοιτητές που μένουν μόνοι τους: 400 EUR / μήνα
- φοιτητές που φοιτούν σε φοιτητικά καταλύματα: 250-300 EUR / μήνα
ΙΙΙ. Υποβολή αιτήσεων και δικαιολογητικών
Αφού επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες των πανεπιστημίων που σας ενδιαφέρουν και καταλήξετε σε ποια από αυτά θα κάνετε αίτηση, πρέπει να προχωρήσετε στη διαδικασία συγκέντρωσης των απαραίτητων δικαιολογητικών. Μη ξεχνάτε ότι η διαδικασία αυτή ενδεχομένως να είναι χρονοβόρα, οπότε θα πρέπει να ξεκινήσετε νωρίς. Παρόλα αυτά, στα Ιταλικά πανεπιστήμια υπάρχει μια ευελιξία στις ημερομηνίες υποβολής αιτήσεων, μέχρι και το καλοκαίρι πριν την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους, στο οποίο ενδιαφέρεστε να εγγραφείτε.
Για να γίνετε δεκτοί σε προπτυχιακά προγράμματα, πρέπει να έχετε τα παρακάτω:
- Απολυτήριο Λυκείου 12ετούς φοίτησης, επικυρωμένο και μεταφρασμένο.
- Επαρκή γνώση της Ιταλικής γλώσσας
Για να γίνετε δεκτοί σε μεταπτυχιακά προγράμματα πρέπει να έχετε τα παρακάτω:
- Απολυτήριο Λυκείου (12ετούς φοίτησης)
- Πρώτο πτυχίο (επικυρωμένο και μεταφρασμένο)
- Αναλυτική βαθμολογία πρώτου πτυχίου (επικυρωμένη και μεταφρασμένη)
- Επαρκή γνώση της Ιταλικής γλώσσας
Κάθε πανεπιστημιακό ίδρυμα, εκτός από τα παραπάνω, ενδεχομένως να έχει και επιπρόσθετες προϋποθέσεις εισαγωγής, ειδικά όταν πρόκειται για προγράμματα Ιατρικής, Οδοντιατρικής και Φαρμακευτικής.
Για την εισαγωγή σας σε διδακτορικό πρόγραμμα, πρέπει να έχετε:
- Μεταπτυχιακό (90-120 ακαδημαϊκών μονάδων)
- Επικυρωμένα και μεταφρασμένα πτυχία και αναλυτικές βαθμολογίες
- Επαρκή γνώση της Ιταλικής γλώσσας
- Να περάσετε εξετάσεις εισαγωγής (Concorso)
Αν ενδιαφέρεστε να σπουδάσετε στην Ιταλία, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών (www.iic.gr), στην οποία θα βρείτε ολοκληρωμένη λίστα με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ιταλίας, τα προγράμματα εκμάθησης της Ιταλικής και τη ζωή στη γειτονική χώρα. Επίσης, πληροφορίες για τις σπουδές στην Ιταλία μπορείτε να αναζητήσετε και στην Πρεσβεία της Ιταλίας στην Ελλάδα (Ιωάννη Σούτσου 11, Γκύζη, Τηλέφωνο: 210 6438668 και Fax: 210 6438845).
Χρήσιμες ιστοσελίδες
Φαίη Βασιλειάδου