Ι. Η εμπειρία της εκπαίδευσης
Η εμπειρία των σπουδών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μοναδική και οι επιλογές αμέτρητες. Μεγαλύτερες ή μικρότερες πόλεις, Ivy League πανεπιστήμια, πολιτειακά πανεπιστήμια, μικρότερα κολλέγια, Ανατολική ή Δυτική Ακτή, μεσοδυτικές πολιτείες. Το κόστος κυμαίνεται ανάλογα με τη φήμη του πανεπιστημίου, το αν είναι ιδιωτικό ή δημόσιο και με το πού βρίσκεται. Η ζωή είναι σίγουρα ακριβότερη στις βορειοανατολικές πολιτείες (New York, Massachusetts, Washington DC, Connecticut, Vermont, Michigan κ.λπ.) και τη δυτική ακτή (California), ενώ είναι πιο οικονομική στο Νότο (Florida, Georgia, Tennessee, Alabama, Louisiana, Arkansas κ.λπ.) και τις μεσοδυτικές πολιτείες (Nebraska, Kansas, Iowa, Oklahoma κ.λπ.). Όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ ξεχωρίζουν για την υλικοτεχνική και τεχνολογική τους υποδομή, αλλά και τις άριστες εγκαταστάσεις τους, ενώ οι καθηγητές και το προσωπικό βρίσκονται πάντα κοντά στους φοιτητές και είναι διαθέσιμοι να παρέχουν οποιαδήποτε βοήθεια ή πληροφορία.
Κάθε πανεπιστήμιο διαθέτει γραφείο αλλοδαπών φοιτητών (International Students Office), το οποίο θα σας βοηθήσει να εγκλιματιστείτε αλλά και να γνωρίσετε άλλους φοιτητές από τη δική σας και από άλλες χώρες. Στα γραφεία αυτά παρέχονται όλες οι πληροφορίες που χρειάζεται ένας ξένος φοιτητής: για τους κανονισμούς φοίτησης, την παροχή οικονομικής υποστήριξης, τη νοσοκομειακή περίθαλψη, την έκδοση φοιτητικής ταυτότητας (που χρησιμεύει και για την έκδοση μειωμένου ή και εντελώς δωρεάν εισιτηρίου στα μέσα μεταφοράς, αλλά και για τη είσοδο στις βιβλιοθήκες, τον κινηματογράφο κ.λπ.) και Social Security Card, όπως και της ειδικής Student Visa, με την οποία μπορείτε να επεκτείνετε την παραμονή σας στις ΗΠΑ για ένα χρόνο και να εργαστείτε νόμιμα κ.λπ.
Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν διαμονή είτε στους πανεπιστημιακούς κοιτώνες (που είναι ιδανικοί για όσους πάνε για προπτυχιακές σπουδές) είτε σε διαμερίσματα κοντά στην πανεπιστημιούπολη. Επειδή οι αποστάσεις είναι μεγάλες, όποιοι αποφασίσουν να μείνουν πιο μακριά από το πανεπιστήμιο (όπου τα διαμερίσματα είναι συνήθως οικονομικότερα), θα πρέπει να διαθέτουν μεταφορικό μέσο (απαιτείται να έχετε διεθνή άδεια οδήγησης ή να εκδώσετε, μετά από σχετικά εύκολες εξετάσεις, τοπική άδεια – κάθε πολιτεία εκδίδει δική της άδεια οδήγησης, η οποία χρησιμεύει και σαν ταυτότητα). Οι τιμές των διαμερισμάτων εξαρτώνται από την περιοχή, στην οποία βρίσκονται, το μέγεθος και τις παροχές. Στις ΗΠΑ είναι πολύ συνηθισμένο να μοιράζονται από 2 έως 4 φοιτητές ένα διαμέρισμα, κάτι που κατεβάζει αυτόματα και το κόστος διαμονής.
Η παρακολούθηση των μαθημάτων, χωρίς να είναι υποχρεωτική, είναι απαραίτητη, αφού συνήθως οι εξετάσεις βασίζονται στις σημειώσεις που κρατώνται κατά τη διάρκεια της παράδοσης. Οι εξετάσεις μπορεί να είναι σε μορφή πολλαπλών επιλογών, έκθεσης ή ελεύθερης απάντησης, κάτι που εξαρτάται από τον τομέα σπουδών (major), αλλά και τον εκάστοτε καθηγητή.
Γενικά, το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ είναι πολύ διαφορετικό από το ευρωπαϊκό. Υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία, ειδικά στις προπτυχιακές σπουδές, κάτι που δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να αποφασίσουν για την κατεύθυνσή τους, μετά από αρκετά μαθήματα γενικών γνώσεων, ώστε να είναι πιο σίγουροι για την επιλογή τους. Η ζωή στις ΗΠΑ είναι γενικά εύκολη, αλλά το κόστος σπουδών είναι αρκετά υψηλό για τους φοιτητές που έρχονται από το εξωτερικό. Το κόστος διαβίωσης, από την άλλη, εξαρτάται από την πολιτεία, στην οποία βρίσκεται το πανεπιστήμιο, το μέγεθος της πόλης και, φυσικά, από τον τρόπο ζωής που επιλέγει ο καθένας.
ΙΙ. Τα πτυχία που παρέχονται
Στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ παρέχεται πληθώρα πτυχίων και πιστοποιητικών. Τα κυριότερα (όπως και σε κάθε πανεπιστημιακό ίδρυμα) είναι τα Bachelor’s, τα Master’s και τα PhDs.
Bachelor’s of Science και Bachelor’s of Arts (πρώτο πτυχίο)
Στις προπτυχιακές τους σπουδές, οι φοιτητές έχουν την ευελιξία, κατά τα δύο πρώτα έτη, να πάρουν μαθήματα γενικών γνώσεων, μέχρι να αποφασίσουν για την κατεύθυνση (major), την οποία θέλουν να ακολουθήσουν. Η διάρκεια σπουδών είναι 4 χρόνια και απαιτείται να συγκεντρωθεί συγκεκριμένος αριθμός ακαδημαϊκών μονάδων (credits), για την ολοκλήρωση του πτυχίου. Το Bachelor of Science αφορά, κυρίως, εφαρμοσμένες επιστήμες (Μαθηματικά, Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, Γεωλογία, Χημεία, Φυσική κ.λπ.), ενώ το Bachelor of Arts τις θεωρητικές (Πολιτικές Επιστήμες, Φιλολογία, Ιστορία κ.λπ.). Συνήθως, οι φοιτητές, επειδή βρίσκονται σε νεαρή ηλικία, παρακολουθούν full-time τον κύκλο μαθημάτων.
Master of Arts, Master of Science και MBAs (Μεταπτυχιακά)
Οι μεταπτυχιακές σπουδές στις ΗΠΑ διαρκούν από ένα έως δύο χρόνια (full-time). Υπάρχει όμως η δυνατότητα να διαρκέσουν και περισσότερο, αν κάποιος δεν έχει χρόνο αποκλειστικά για τις σπουδές του. Υπάρχουν, επίσης, μεταπτυχιακά που διεξάγονται τα Σαββατοκύριακα, προς διευκόλυνση εκείνων που εργάζονται κατά τη διάρκεια της βδομάδας. Όπως είναι φυσικό, το κόστος των μεταπτυχιακών είναι σαφώς υψηλότερο από αυτό των προπτυχιακών, ενώ υπάρχουν μεγαλύτερες ευκαιρίες για τους φοιτητές να δουλέψουν εντός πανεπιστημιούπολης (είτε ως βοηθοί καθηγητών, είτε στη βιβλιοθήκη κ.λπ.), για μερική κάλυψη των εξόδων τους. Για την ολοκλήρωση του πτυχίου απαιτείται είτε η συγγραφή εργασίας (Master’s thesis), είτε διεξάγονται εξετάσεις επί του συνόλου των μαθημάτων που έχει καλύψει ο κάθε φοιτητής.
Doctor of Philosophy - PhD (Διδακτορικό)
Στο διδακτορικό γίνονται συνήθως δεκτοί οι φοιτητές που έχουν ήδη μεταπτυχιακό. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, είναι πιθανό ένας φοιτητής με Bachelor’s να γίνει δεκτός σε διδακτορικό, αν έχει, λόγου χάρη, επιδείξει εξαιρετικό ακαδημαϊκό επίπεδο στο πρώτο πτυχίο και διαθέτει εργασιακή εμπειρία και δημοσιεύσεις στον τομέα του. Η διάρκεια του διδακτορικού ποικίλλει ανάλογα με τον φοιτητή και το χρόνο που χρειάζεται για την έρευνα και, εντέλει, τη συγγραφή της διατριβής του (dissertation). Στις ΗΠΑ, για την ολοκλήρωση του διδακτορικού απαιτείται ορισμένος αριθμός δημοσιεύσεων σε αναγνωρισμένα περιοδικά ή επιστημονικές επιθεωρήσεις. Το κόστος ενός διδακτορικού είναι πάρα πολύ υψηλό, αλλά οι περισσότεροι συνήθως απαλλάσσονται από μέρος ή και από το σύνολο των διδάκτρων, εργαζόμενοι στο πανεπιστήμιο, κυρίως ως βοηθοί (teaching ή research assistants).
Δίδακτρα
Οι σπουδές στις ΗΠΑ αλλά και η ζωή σε τίποτα δεν μοιάζει με την Ελλάδα. Αυτό από μόνο του είναι γοητευτικό για όσους θέλουν να κάνουν κάτι «διαφορετικό» ή να σπουδάσουν κάτι που στη χώρα μας δεν υπάρχει. Εκεί σίγουρα θα το βρουν. Όσο για το πτυχίο που θα λάβουν θα έχει τη δική του ξεχωριστή αξία τόσο για την Ελλάδα όσο και για οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης και όχι μόνο. Επίσης πάρα πολλοί νέοι που φτάνουν μέχρι τις ΗΠΑ για να σπουδάσουν συνήθως δεν γυρίζουν πίσω αφού εκεί υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση και πολύ περισσότερο τώρα που η χώρα μας αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα τα οποία δυστυχώς θα διαρκέσουν για αρκετά χρόνια ακόμη.
Στην Αμερική υπάρχουν ιδρύματα για όλα τα γούστα και όλα τα βαλάντια τα οποία απλώνονται σε όλες τις Πολιτείες της χώρας. Γιατί φυσικά δεν μπορούν όλοι να σπουδάσουν στο Χάρβαρντ, στο Γέιλ ή στο ΜΙΤ. Μην ξεχνάτε όμως ότι συνολικά 32 αμερικανικά πανεπιστήμια καταλαμβάνουν θέσεις στη λίστα με τα 100 κορυφαία του κόσμου.
Οι διαφορές στα δίδακτρα
Όσον αφορά τα δίδακτρα υπάρχουν πολύ μεγάλες αποκλίσεις. Ξεκινούν από 9.000 δολάρια τον χρόνο και ξεπερνούν ακόμη και τα 40.000. Οι διαφορές έχουν πρωτίστως σχέση με τον «τύπο» των ιδρυμάτων. Αν, δηλαδή, είναι πολιτειακά και συνεπώς δημόσιου χαρακτήρα ή όχι, δηλαδή κυρίως ιδιωτικού χαρακτήρα. Ισότιμος παράγοντας διαμόρφωσης της τιμής των διδάκτρων είναι φυσικά και ο εσωτερικός ανταγωνισμός – για τη μητρόπολη της ελεύθερης αγορά μιλάμε…
Σε κάθε περίπτωση, όταν θα ξεκινήσετε την έρευνά σας για τις σπουδές στις ΗΠΑ, καλό θα ήταν να ενημερωθείτε πόσο ακριβή ή φτηνή είναι η πόλη στην οποία βρίσκεται το πανεπιστήμιο, τι μπορεί να προσφέρει το ίδρυμα εκτός από τις σπουδές (π.χ. επιδότηση ενοικίου ή χαμηλές τιμές σε εστίες), ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.ά. Το βέβαιο είναι ότι μπορείτε και θα βρείτε αυτό ακριβώς που ονειρεύεστε για τις σπουδές σας και εφόσον η οικογένεια μπορεί να σας στηρίξει, μην κάνετε δεύτερη σκέψη. Επίσης μην ξεχνάτε ότι πάντα μπορείτε να βρείτε και μια απασχόληση ώστε να βγάζετε κάποια παραπάνω χρήματα και ταυτόχρονα να σπουδάζετε.
ΙΙΙ. Διαδικασία υποβολής δικαιολογητικών και αίτησης
Οι σπουδές στις ΗΠΑ απαιτούν πολύμηνη προετοιμασία. Ειδικά για τους αλλοδαπούς φοιτητές, οι ημερομηνίες υποβολής αιτήσεων τηρούνται αυστηρότατα.
Το πρώτο βήμα είναι να επιλέξετε τον κλάδο που σας ενδιαφέρει, κάτι που πρέπει να λάβει χώρα τουλάχιστον ενάμιση χρόνο πριν την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους. Η αναζήτηση του σωστού πανεπιστημίου ή κολεγίου πρέπει να γίνει ύστερα από ενδελεχή μελέτη προγραμμάτων, ύψους διδάκτρων και κόστους διαβίωσης. Ο πιο ενημερωμένος οδηγός πανεπιστημίων είναι o Barron’s Profiles of American Colleges, που είναι ήδη στην 23η του έκδοση και διατίθεται σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία. Στον οδηγό υπάρχουν πληροφορίες για κάθε ίδρυμα ξεχωριστά, αναφορικά με τον αριθμό φοιτητών, τα διαθέσιμα προγράμματα, το ύψος διδάκτρων κ.λπ.
Το επόμενο βήμα είναι να διερευνήσετε το καθένα από τα πανεπιστήμια της επιλογής σας στο Διαδίκτυο. Εκεί θα δείτε τις προϋποθέσεις εισαγωγής στο κάθε τμήμα, τις ημερομηνίες υποβολής αιτήσεων, πληροφορίες για τα μαθήματα, τους καθηγητές κ.ά. Επίσης, στις περισσότερες ιστοσελίδες πανεπιστημιακών ιδρυμάτων υπάρχουν live web cameras, μέσω των οποίων θα μπορέσετε να πάρετε μια ιδέα για τους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους της πανεπιστημιούπολης.
Στο Ίδρυμα Fulbright (www.fulbright.gr), στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, θα βρείτε επίσης πάρα πολλές πληροφορίες για τις σπουδές και τη ζωή στις ΗΠΑ, ενώ εκεί μπορείτε να κάνετε αίτηση και για υποτροφία, έχοντας όμως πάντα υπόψη ότι υπάρχει πολύ μεγάλος ανταγωνισμός.
Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, που πρέπει να συνοδεύουν την, πολύ προσεκτικά συμπληρωμένη, αίτησή σας, ανάλογα με το πτυχίο είναι:
- Standardized tests, όπως SAT, GRE, GMAT κ.λπ., τα αποτελέσματα των οποίων αποστέλλονται απευθείας στα πανεπιστήμια της επιλογής σας. Η διεξαγωγή των τεστ πρέπει να γίνει περίπου ένα χρόνο πριν την εισαγωγή σας.
- Συστατικές επιστολές, από τρεις καθηγητές ή προϊσταμένους από το χώρο εργασίας σας.
- Μια προσωπική επιστολή, στην οποία πρέπει να αναλύετε τους λόγους για τους οποίους έχετε επιλέξει το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο και το συγκεκριμένο πτυχίο.
- Αναλυτική βαθμολογία από το λύκειο ή το προηγούμενο πανεπιστημιακό ίδρυμα (επικυρωμένη και μεταφρασμένη).
- Αντίγραφο πτυχίου (επικυρωμένο και μεταφρασμένο).
- Βιογραφικό.
- Φωτογραφίες.
- Βεβαίωση από τραπεζικό οργανισμό, στην οποία θα αναγράφεται ότι το ελάχιστο ποσό που απαιτείται για τα δίδακτρα είναι διαθέσιμο.
Όταν λάβετε απάντηση από τα πανεπιστήμια, θα πρέπει να επιλέξετε αυτό στο οποίο θέλετε να πάτε. Εκείνοι θα σας αποστείλουν όλο το πληροφοριακό υλικό, που αφορά την ιατροφαρμακευτική ασφάλεια, που απαιτείται να έχετε κατά τη διάρκεια της φοίτησής σας, τις επιλογές διαμονής, τη φόρμα αποδοχής, την οποία θα πρέπει να προσκομίσετε στην Αμερικανική Πρεσβεία, για να σας χορηγηθεί η Student Visa, και ό,τι άλλο χρειάζεστε. Αμέσως μόλις πάρετε το γράμμα αποδοχής, πρέπει να φροντίσετε για την έκδοση διαβατηρίου (αν δεν έχετε) και φυσικά για την έκδοση της Student Visa.
Αν έχετε επιλέξει να μείνετε στους κοιτώνες του πανεπιστημίου, πρέπει να δηλώσετε νωρίς την επιλογή σας. Αν θέλετε να μείνετε σε διαμέρισμα εκτός πανεπιστημιούπολης, προτείνεται να μείνετε σε κάποιο ξενοδοχείο για λίγες μέρες και να αναζητήσετε μόνοι σας το σπίτι που σας ταιριάζει, ανάλογα με το ύψος του ενοικίου, την πρόσβαση και την απόστασή του από το πανεπιστήμιο. Επίσης, απαραίτητο είναι να ανοίξετε αμέσως λογαριασμό, σε οποιαδήποτε τράπεζα (υπάρχουν ειδικά πακέτα λογαριασμών για τους φοιτητές) και να εκδώσετε μπλοκ επιταγών, καθώς οι πληρωμές λογαριασμών, ενοικίων κ.λπ. δεν γίνονται με μετρητά. Όλες οι διαδικασίες αυτές είναι μεν πολλές, αλλά είναι σχετικά απλές και καθόλου χρονοβόρες. Ίσως αρχικά η εμπειρία της ζωής τόσο μακριά από την Ελλάδα να σας φανεί δύσκολη, αλλά θα ανακαλύψετε γρήγορα πόσο μοναδική είναι, τόσο για την ακαδημαϊκή, όσο και για την προσωπική σας εξέλιξη.
ΤΑ ΤΟΠ 50 ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ
- HARVARD University
- ΥALE University
- University of CHICAGO
- PRINCETON University
- Massachusetts Institute of Technology (MIT)
- California Institute of Technology (CalTech)
- COLUMBIA University
- University of PENNSYLVANIA
- JOHNS HOPKINS University
- DUCKE University
- CORNELL University
- STANFORD University
- University of MICHIGAN
- CARNEGIE MELLON University
- BROWN University
- NORTHWESTERN University
- University of California, Los Angeles (UCLA)
- University of California, BERKELEY
- NEW YORK University
- BOSTON University
- University of Wisconsin- Madison
- University of Illinois at Urbana-Champaign
- WASHINGTON University in St. Louis
- University of California, San Diego
- University of TEXAS at Austin
- University of NORTH CAROLINA,Chapel Hills
- University of WASHINGTON
- DARTMOUTH College
- GEORGIA Institute of Technology
- PURDUE University
- EMORY University
- RICE University
- University of MINNESOTA
- University of California, Santa Barbara
- University of Califorinia, Davis
- University of SOUTHERN CALIFORNIA
- University of PITTSBURGH
- CASE WESTERN RESERVE University
- PENNSYLVANIA STATE University
- University of MARYLAND, College Park
- University of VIRGINIA
- GEORGETOWN University
- OHIO University
- VADERBILT University
- University of ROCHESTER
- TUFTS University
- University of California, Irvine
- University of ARIZONA
- STONY BROOK University
- TEXAS A&M University
Χρήσιμες ιστοσελίδες
Φαίη Βασιλειάδου