Την ίδια στιγμή που το ελληνικό υπουργείο Παιδείας εξαγγέλει το «ψηφιακό σχολείο» σε σχολεία όπου πέφτουν ταβάνια και κλείνουν γιατί δεν υπάρχουν κλιματιστικά για να αντιμετωπιστεί ο καύσωνας...

Την ίδια ώρα που προωθεί την τοποθέτηση διαδραστικών πινάκων στα σχολεία, (αλλά με τη γνωστή ελληνική «πονηριά» εξαιρεί τις τάξεις που στεγάζονται σε προκατασκευασμένες  αίθουσες) και ετοιμάζει την ψηφιοποίηση των πολλαπλών σχολικών βιβλίων που σχεδιάζονται, με απώτερο στόχο να μειώσει όσο μπορεί τα κονδύλια για έντυπα βιβλία...

Εκπαιδευτικές έρευνες δείχνουν ότι η ανάγνωση μέσω ψηφιακών μέσων επιβραδύνει την απόδοση των μαθητών, εκεί που τα έντυπα βιβλία προσφέρονται για «βαθύτερη ανάγνωση» -εμείς το λέμε και μελέτη...

Και δεν τα λένε αυτά τυχαίες έρευνες, αλλά στο συμπέρσμα αυτό καταλήγει ακόμα και έρευνα του οργανισμού PISA του ΟΟΣΑ, που τόσο πολύ αγαπάει το Υπουργείο Παιδείας.

Πριν από λίγες μέρες, το alfavita.gr αναδημοσίευσε κείμενο του Guardian, σύμφωνα με το οποίο η κυβέρνηση είτε αγνοεί, είτε δεν ενδιαφέρεται να μάθει, ότι σε άλλες δυτικές χώρες οι εξελίξεις πάνε προς την αντίθετη κατεύθυνση: Εμείς στέλνουμε τάμπλετ στα σχολεία, η Σουηδία ...τα παροπλίζει!

Αντί για τα λάπτοπς, τα τάμπλετς, τους ηλεκτρονικούς μαυροπίνακες και όλα αυτά τα καλούδια της σύγχρονης τεχνολογίας, αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες με υψηλό επίπεδο δημόσιας εκπαίδευσης όπως λχ η Σουηδία, στρέφονται ξανά στο χάρτινο βιβλίο καθώς διαπίστωσαν ότι τα πολλά ψηφιακά εργαλεία στην τρυφερή μαθητική ηλικία, εντέλει πετυχαίνουν αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που προσδοκούσαν!

Σήμερα λοιπόν, παρουσιάζουμε ορισμένα συμπεράσματα από έρευνα του ΟΟΣΑ σε εκπαιδευτικά συστήματα από  79 χώρες από την  οποία προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό μαθητών που διαβάζει πιο συχνά σε χαρτί, τόσο καλύτερες είναι οι επιδόσεις σε σύγκριση με εκπαιδευτικά συστήματα όπου οι μαθητές διαβάζουν κυρίως χρησιμοποιώντας ψηφιακές συσκευές...

Tο παρακάτω γράφημα είναι ενδεικτικό, καθώς εμφανίζει ότι οι μαθητές που διαβάζουν συχνότερα έντυπα βιβλία αποκτούν εντέλει καλύτερη αναγνωστική ικανότητα από εκείνους που διαβάζουν σε ψηφιακή μορφή.

Αλλά και στο επόμενο γράφημα, βλέπουμε ότι η χώρα μας βρίσκεται αρκετά ψηλά (13οι) ως προς το ποσοστό των μαθητών των οποίων η προσοχή αποσπάται από ηλεκτρονικές συσκευές κατά το μάθημα των Μαθηματικών, είτε όταν τις χρησιμοποιούν οι ίδιοι, είτε όταν βλέπουν συμμαθητές τους να τις χρησιμοποιούν:

Και αυτό συμβαίνει παρότι η χώρα μας, βρίσκεται συγκριτικά χαμηλότερα από πολλές άλλες, ως προς το χρόνο που ξοδεύουν οι μαθητές κάνοντας κανονικό μάθημα και σε αυτόν που ξοδεύουν ασχολούμενοι με ψηφιακές συσκευές, όπως φαίνεται  στο επόμενο γράφημα:

 Ολα αυτά θα έπρεπε να τα έχει συνυπολογίζει η κυβέρνηση όταν επιχειρεί να λύσει τα προβλήματα της Παιδείας μονίμως με πλατφόρμες και ψηφιακά μέσα. Δεν είναι πανάκεια, αν και βοηθούν όταν η χρήση είναι λελογισμένη.

Και δεν είναι μόνο ο ΟΟΣΑ που τα διαπιστώνει. Επιστρέφοντας στον Guardian, σε ένα άρθρο που έγραψε πρόσφατα ο John R MacArthur, εκδότης του περιοδικού Harper's και συγγραφέας πολλών βιβλίων, ανέφερε ότι σύμφωνα με άλλη μελέτη, η πανεθνική κατάρρευση των βαθμολογιών ανάγνωσης μεταξύ των Αμερικανών μαθητών, έχει προσελκύσει πρόσφατα την προσοχή –αν όχι την ανησυχία– των πρωτοσέλιδων, των εκπαιδευτικών και των κυβερνητικών.

Η πιο πρόσφατη έρευνα του Υπουργείου Παιδείας (των ΗΠΑ), που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο, ήταν σίγουρα συγκλονιστική: διαπίστωσε ότι οι δεξιότητες κατανόησης κειμένου των 13χρονων είχαν μειωθεί κατά μέσο όρο τέσσερις βαθμούς από το σχολικό έτος 2019-2020 που επηρεάστηκε από τον Covid, και πιο ανησυχητικό, ότι η μέση πτώση ήταν επτά μονάδες σε σύγκριση με το 2012. Τα αποτελέσματα για τους μαθητές με τις χειρότερες επιδόσεις έπεσαν κάτω από το επίπεδο ικανότητας ανάγνωσης που καταγράφηκε το 1971, όταν διεξήχθη η πρώτη εθνική μελέτη.

Αλλά ενώ όλοι θρηνούσαν για το κακό αυτό αποτέλεσμα αποδίδοντάς το στο lockdown, υπήρξε περιέργως λίγη συζήτηση  σχετικά με το φυσικό αντικείμενο που χρησιμοποιούν πλέον τα περισσότερα παιδιά για να διαβάσουν, το οποίο, ξεκινώντας πολύ πριν από την άφιξη του Covid, ήταν όλο και περισσότερο μια φωτισμένη οθόνη αντί για έντυπο ή φωτοτυπημένο κείμενο.

Η «ρηχή και η βαθειά ανάγνωση»

Μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε καμία επιστημονική απάντηση σε αυτό το επείγον ερώτημα, αλλά μια πρωτοποριακή μελέτη από νευροεπιστήμονες στο Teachers College του Πανεπιστημίου Columbia έχει καταλήξει αποφασιστικά στο θέμα: Οταν μιλάμε για «βαθύτερη ανάγνωση» υπάρχει σαφές πλεονέκτημα διαβάζοντας ένα κείμενο τυπωμένο σε χαρτί, παρά σε οθόνη όπου, αντίθετα, «παρατηρήθηκε ρηχή ανάγνωση».

Χρησιμοποιώντας ένα δείγμα 59 παιδιών ηλικίας 10 έως 12 ετών, μια ομάδα με επικεφαλής την Dr Karen Froud ζήτησε από τους συμμετέχοντες να διαβάσουν πρωτότυπα κείμενα και στις δύο μορφές φορώντας στο κεφάλι δίχτυα γεμάτα με ηλεκτρόδια, που επέτρεπαν στους ερευνητές να αναλύσουν τις παραλλαγές στις αποκρίσεις του εγκεφάλου των παιδιών. Η μελέτη χρησιμοποίησε μια εντελώς νέα μέθοδο συσχέτισης λέξεων στην οποία τα παιδιά «εκτελούσαν εργασίες σημασιολογικής κρίσης» αφού διάβασαν τα αποσπάσματα.

Η Froud και η ομάδα της είναι προσεκτικοί στα συμπεράσματά τους και διστάζουν να κάνουν σκληρές συστάσεις για το πρωτόκολλο και το πρόγραμμα σπουδών της τάξης. Ωστόσο, οι ερευνητές δηλώνουν: «Πιστεύουμε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δηλώνουν ότι δεν πρέπει να πετάξουμε ακόμα τα τυπωμένα βιβλία, καθώς μπορέσαμε να παρατηρήσουμε στο δείγμα των συμμετεχόντων μας ένα πλεονέκτημα για το βάθος της επεξεργασίας κατά την ανάγνωση από έντυπα"

 Όπως λέει η ομάδα του Froud στο άρθρο της: «Η ανάγνωση τόσο επεξηγηματικών όσο και σύνθετων κειμένων τυπωμένων σε χαρτί, φαίνεται να συνδέεται σταθερά με βαθύτερη κατανόηση και μάθηση» σε όλο το φάσμα της κοινωνικής επιστημονικής βιβλιογραφίας. Το άρθρο του Guardian αναφέρει κι άλλα στοιχεία προς επίρρωση αυτής της διαπίστωσης, όμως το νόημα είναι αυτό.

Οπότε κ.Πιερρακάκη, καλό το ψηφιακό σχολείο, τα τάμπλετ, τα ψηφιακά φροντιστήρια και οι διαδραστικοί πίνακες, αλλά σαν το κλασικό τυπωμένο βιβλίο φαίνεται πώς δεν έχει.

Ας μην το ξεχάσουμε αυτό.

πηγη:www.alfavita.gr